QUEIMA DA CASA DE GREGORIO DE CASTRO EN GUITIÁN ( SÁRRIA, 1835 )
A QUEIMA DA CASA DE GREGORIO DE CASTRO EN GUITIÁN.- SAN PEDRO DE FROIÁN ( SÁRRIA ) POLA GAVELA FAUCIOSA DE "SOUTO DE REMESAR" EN 1835
Entre os anos 1835 e 1840 a comarca de Sárria sufriu a delictiva actuación de partidas fauciosas opostas a que Isabel II ocupase o Trono español na súa teima de negarlle o dereito á "inocente nena" pretendendo que o seu tío Carlos de Borbón recibise a coroa. E as gavelas alzadas en armas, contando coa axuda ou coa simpatía de numerosos cregos causaron terror nas aldeas con roubos, queimas , asaltos a centros administrativos, lesións e mortes de cidadáns...
A queima de casas en Treilán ( San Martiño de Requeixo ) con morte de varios veciñis e a da Casa de Gregorio de Castro, en Guitián, foron dous dos episodios máis sinalados en Sárria, e nos que tivo especial participación o terrible "Souto de Remesar" .
Este segundo episodio deu lugar a unha relación dos danos causados realizada en 1841 e que en 1864 serviu de base para que peritos nomeados pola Deputación e o Concello de Sárria sinalasen a valoración total dos perxuizos causados e que tiñan que ser obxecto de indemnización.
A acción da gavela de Souto de Remesar autora da queima da Casa de Gregorio de Castro ( agora coñecida como Casa de Gutiérrez de Guitián ) causou a ruina total da edificación e a perda de canto se gardaba no seu interior, agás o gado que había nas cortes que debeu quedar a salvo, porque non se recolle valoración de ningún animal.
Chama a atenció o feito de que os fauciosos que se dicían defensores do Trono e do Altar , e polo tanto defensores dos privilexios eclesiásticos , non tiveran presente que na casa residía un crego e os bens e roupas del , e mesmo obxectos litúrxicos alí gardados, foron pasto das lapas.
A relación de bens do ano 1864 permitenos coñecer os bens e produtos dos que disfrutaba unha casa labrega de familia podente que sufriu a perda de canto posuía.
( BOLETIN OFICIAL DA PROVINCIA DE LUGO, 26.09.1864 )
Concello de Sárria
"No expediente de indemnización dos danos causados pola faución na última guerra civil a GREGORIO DE CASTRO, veciño de Guitián, parroquia de San Pedro de Froián, neste distrito e partido de Sárria, áchase a taxa dos mesmos feita en agosto de 1841 polos peritos nomeados pola Excma., Deputación provincial e Concello e o seu contido é como segue.
Riqueza inmoble
1ª.- Primeiramente recoñeceron a CASA a casa na que habitaba e habita o dito Gregorio de Castro coa súa muller, o seu fillo Don Xosé de Castro, Cura-párroco de San Mamede da Chanca, outro fillo chamado Manuel , casado na casa, con tres fillos varóns e netos do Gregorio incendiada polo cabecilla SOUTO DE REMESAR e a súa gavela fauciosa no dito día 15 de setembro de 1835 , da que recoñeceron que se queimara por enteiro unha oficina alat e dúas baixas que chaman CUARTO DO CABO, no que foi reducido a cinzas parte das tres portas baixas e por enteiro unha alta coa súa marcaxe , as follas dunha fiestra e contrafiestras , os pontóns e táboas do seu piso, todo o seu faiado, maderaxe de armar , caendo ao chan a súa lousa , feita reblo e arruinado o bfranco que tiña na oficina alta. e nun dos baixos que servía de ADEGA e CELEIRO e todo iso ten cabida entre paredes sesenta e unha varas cadradas , e taxan con miramento ao estado que tiña, que era de moderna fábrica os perxuizos que quedan relacionados en 1.529 reais.
2ª.- De seguido recoñeceron o CUARTO DO MEDIO que se acha ao Nacente do anterior, parede medianil no medio, composta de unha oficina alta que servía de cuarto e outra baixa para CORTE e ten en cabida trinta e unha varas cadradas superficiais no que foron queimados os seus pontóns e faiado, madeira de armar e arruinada a súa lousa coa que se achaba coberta, e tamén arruinadas as paredes que existían riba de dúas portas altas, queimada unha destas cos seus cargadeiros e marcaxe, unha alacena de dúas follas coa súa caixa e estantes, as follas dunha fiestra e contrafiestra co seu quita póos e cargadeiros, unha e grega ou necesaria que se achaba na oficina alta coa súa porta por diante e taboado de castiñeiro e arruinado o xeso e branqueo dado nas pardes de poucos anos a esta parte; e tasan as ruinas que quedan explicadas, mesmo as madeiras de dous pesebres , coas madeiras dos dous pesebres que tamén arderon, en 1.000 reais.
3ª.- Igoalmente recoñeceron ao nacente do anterior cuarto , medianil no medio, e cantón do nacente da casa , outra oficina baixa e dúas altas, que segundo informe as dividía un tabique de madeira, e que servían de cuarto, foron queimadas os seus pisos, faiado, armación e reducida a reblo a lousa doa súa cubrición , e tamén queimada unha porta alta coa súa marcaxe e cargadoiros, unha alacena de dúas follas e as súa contrafiestras e estas con cristais e arruinado pola velocidade do lume o xeso e branqueo dado nas súas paredes , cuxas oficinas altas e baixo achábanse fabricadas modernamente e chamábse CUARTO PRINCIPAL e fai en cabida corenta e tres varas e tres cuartas cadradas e taxan os perxuizos en 1.,069 reais.
4ª.- Idem. recoñeceron a mediodía da anterior oficina, parede no medio, outro que chaman CUARTO DA ESCALEIRA e fai en cabida cincuenta e sete varas cuadradas superficiarias que unha porción por riba servía de cuarto o por abaixo de corte, e no que foron reducidos a cinzas dous pesebres , piso, teito e arruinada a lousa coa que se achaba coberto, unha fiestra sinxela, cargadeiros de outras , e unha prta baixa cos seus marcos e cargadoiros, todo fabricado de poucos anos a esta parte e regulan os perxuizos causados nesta oficina , alto e baixo, en 564 reais.
5ª.- E por último recoñeceron un ALPENDRE existente na AIRA DE MALLAR do que se incendiou parte del que causou a ruina desta trabe de armar , outros paus pequenos e algúns cangos , como tamén parte da lousa da súa cubrición, con dous castiñeiros e catro cerdeiras , o que regulan os seus perxuizos en 150 reais.
SUMAN os perxuizos causados nas cinco partidas anteriores de riqueza inmoble a cantidade de 4.096 reais.
Riqueza pecuaria
1ª,. A cabalería mular que espresa a dita relación segundo os informes que os peritos tomaron ao intento ; era un macho de catro anos, a súa marca unhas seis cuartas , que foi roubado polos fauciosos, coa súa albarda, cinchas, sobrecarga coberta e cabezada, que todo regulanen 350 reais
Riqueza moble
1ª.- As duascentas fanegas ( 200 ) de centeo en gra que arderon dentro da mesma casa , segundo o espresa a relación presentada. Regúlanas en 5.690 reais.
2ª.- Seis fanegas de millo ( 6 )a trinta e dous reais ( 32 ) cada unha suman a cantidade de 192 reais.
3ª,. Unha fanega de fabas ( 1 ) que espresaba a relación, 32 reais.
4ª.- Idem. as cinco fanegas ( 5 ) de liñaza que espresa a relación, 180 reais.
5ª,. As catorce ( 14 ) follas de touciño ou carne curada que refire a dita relación e farían o peso de catorce ( 14 ) arrobas. Regúlanos segundo os prezos comúns daquel tempo en 700 reais.
6ª,. As dúas ( 2 ) arrobas de unto e manteiga que relata a mesma relación, en 125 reais.
7ª.- A media arroba ( 1 /2 @ ) de sebo que refire a mesma, 25 reais.
8ª.- Unha arroba ( 1 @ ) de xabrón que relata relata a mesma, 75 reais.
9ª.- As cinco camas completas arreadas a estilo decen te que espresa a relación , reguladas cada unha segundo a súa fábrica e estado e informes que sbopr diso tomaron, compostas de catro sabas, dúas mantas, unha colcha, dúas almofadas coas súas fundas . xergón, colchón e cordas, segundo estilo do país e estado que as roupas mantiñan, fan as cinco camas o importe de 1.880 reais.
Item. as catro camas a uso de labrador, coas súas correspondnetes roupas, segundo informes tomados , compoñíanse todas elas de oito mantas de burel, oito sabas de estopa,tres fundas coa súa la, seis almofadas coa súa garnición e unha sobrecama , que con arranxo ao estado que mantiñan, madeira e construción das camas, todo en 477 reais.
10ª.- As catro mesas de manteis de lenzo fino coas súas correspondentes servilletas e seis manteis ordinarios deestopiña a uso de labrador, que expresa a relación, e que as servilletas facían o número de corenta , e que as mesas de manteis que se achaban novos . tres de elas e a outra algo usada, como tamén as sesis de estopa., que miramento aos seus longos, largos e estado regular, regulan todas elas en 302 reais.
11ª.-Idem as sete dúcias den camisas de lenzo e estopiña que contén a relación , ducia e media delas de home que se achaban sen estrear e as cinco e media restantes a medio uso , parte delas de home e o resto de muller , que con arranxo ao seu uso táxanas en 509 reais.
12ª,. A ducia de sabas de resgardo e lenzo fino case novas , regúlanas en 233 reais.
13ª,.Sesenta e nove varas de lenzo que contiñan as tres teas que espresa a relación, e as cincuenta varas de la, de estopa, da mesma tásana en 466 reais.
14ª,. Dos cincuenta e dous vestidos compretos de homes e mulleres que comprhende a relación , informan que catro eran novas de home, composto cada un de chapeu portigués, chaqueta e calzóns de pana dazaoitena , como tamén botíns, chaleque de pano azul turquí cos seus correspondentes forros e zapatos de becerriño dunha sola e medias de la , que taxada cada especie de por si fai o total de uns 178 reais e os catro 672 reais.
15ª,. Cento catro vestidos tamén de home da mesma clas , agás oz zapatos que eran de dúas solas e que se achaban de medio uso coas prendas de cada vestido, regulan cada un en 64 reais, que todos catro fan a suma de 266 reais.
16ª,. Outros catro vestidos tamén de home e de uso diario, regulan a cada un en 28 reais e os catro importan 112 reais.
Roupa e obxectos de Xosé de Castro , Cura párroco de San Mamede da Chanca
17ª.- Os cento vinte vestidos de pano fino que espón a relación corresponden a Don Xosé de Castro, Cura párroco de San Mamede da Chanca, que vivía na compaña do Gregorio, o seu pai, que un deles compoñíase de levita de pano azul turquí, chaleque e calzóns de pano negro, tamén fino, medias de seda negras sen estrear un gorro de seda negra , tamén sen estrear, chapeu fino apuntado, alzacolo de veludo e zapatos de cordobán, que calculada cada cousa de por sí ascende este vestido a 402 reais.
18ª.- Outro vestido correspondente ao dito Cura, composto de un frac de pano azul punto fino . pantalón de estambre, medias e un gorro de seda negra, un chapeu de copa alta , fábrica da Coruña, alzacolo de pano de seda e zapatos de cordobán, todo case novo, e a todo el segundo a súa calidade e estado , regulado o seu valor tasárono en 300 reais.
19ª.- Outro vestido tocante ao mesmo Cura, que se compón dun chapeu portugués, gorro de seda, chaqueta de Béjar, cor castaña, almilla de baeta cor amarela, para o inverno, un chaleque de pano azul escuro, calzóns de pano negro , botins da mesma, medias de la e zapatos de becerriño dunha sola, todo iso como de mediano uso, agás os botíns e gorro que se achabam sen estrear, o que con arranxo ao estado e calidade , taxan o dito vestido en 198 reais.
20ª,. Outro vestido tamén do dito Cura , que se compoñía dun chapeu de charol , gorro de seda, chaqueta e chaleque de pano azuyl fino, calzóns de pana, medias de liña negra , botins de pano negro e zapatos de becerriño de dúas solas , que todo se achaba de mediano servizo, regúlano todo con miramento ao seu estado e calidade en 142 reais.
21ª,. Ao mesmo Cura lle quitaron do medio das lapas unha capadespois de se retirar a faucion foi estraida de entre as chamas , en partes queimada e o restante pasado do lume, e achábase nova e de pano de códea e taxaron o perxuizo causado nela en 123 reais.
22 ª.- Idem un capotón dabondo usado tamén do dito Cura , que segundo o seu estado táxano en 30 reais,
Roupas doutros membros da familia
23 ª,. Tres capotes de pano dazoiteno case novos con emboces de pano negro correspondentes ao Gregorio, o seu fillo casado e fillo maior , que os regulan en 503 reais.-
24 ª,. Outros dous capotes dos mesmos , tamén pano dazoiteno , que segundo o seu estado táxanos en 30 reais.
25ª,. Outro vestido correspondente a un mociño de dez anos , composto de chaqueta, calzóns de manchaste , medias de la e zapatos de becerriño, todo novo, que taxan en 58 reais.
26ª,. Outro do mesmo , igoal pano e gastado dabondo coa súa gorra de pano con viseira , en 21 reais.
Roupa da nora de Gregorio de Castro
27ª.- Outro vestido correspondente de unha vasquiña de raso azul raiado, unha chaqueta de pano azul, dengue de pano de dama, coa súa fita de veludo, xustillo de pana raiado, un pano de seda, un par de calcetas,, un par de zapatos de becerriño dunha sola e mantelo de limiste coa súa fita de veludo que regulada cada cousa segundo a súa calidade e estado , taxan este vestido segundo foron informados en 195 reais.
28ª.- Outro vestido tamén de muller que se compón dunha saia de persiana floreada, unha chaqueta de pano de baeta , un xustillo de pana negra, un dengue de baeta encarnada, un mantelo de pana negra, un pano de herbas grande , un par de medias e un par de zapatos de becerriño de dúas solas, que segundo os informes tomados da calidade e estado de cada unha das cousas este estilo , táxanos en 155 reais.
29ª.- Idem outro vestido tamén de muller que se compoñía dunha saia negra, unha chaqueta pana Alcoy, un xustillo de pana negra, unha mantela de Segovia , un pano encarnado, un par de medias . un par de zapatos e unhas enagüiñas de lenzo e un refaixo de baeta encarnada , cuxo vestido , con arranxo ao seu estado regúlano en 172 reais.
30ª.- Outro vestido tamén de muller, que se compoñía dunha saia de sarga azul, un xustillo de tripe encarnado, unha mantela de pano de Alcoy , un delantal con galón, un refaixo de baeta amarela, unhas enaguas de estopiña , cuxo vestido segundo a súa calidade e estado táxano en 140 reais.
31ª,. Outros catro vestidos de muller , correspondentes a uso diario, que cada un se compoñía dun pano de lenzo raiado, un xustillo de pano de damas, unha saia de la negra, unha chaqueta de pano de Béjar, un par de zapatos, un par de medias e mandil de la negra, taxan cada un en 80 reais e fan os catro 320 reais.
32ª.- Outro vestido de festa correspondente á nora do Gregorio, que iformaron se compoñia dunha saia de baetón, un dengue de pano de dama con fita de veludo, unha chaqueta azul turquí, un xustillo pano tripe encarnado, unha mantela de limiste con fitas de veludo, un pano de seda encarnado, unrefaixo chitón amarelo, unhas enaguas de lenzo, un par de calcetas, un par de zapatos de cordobán, un aderezo e pendentes de prata dourados, cada cousa e estado que mantiña e novas que sobre iso adquriron , na cantidade de 591 reais.
33ª.- Idem outro vestido da mesma nora , de garda e componse dun pano de abrigo, unha mantela de pano negro con fita de veludo, unha chaqueta de pano Béjar cor castaña, unha saia de sarga negra, un refaixo encarnado, unhas enaguas de lenzo, un par de calcetas, un par de zapatos de becerriño dunha sola e un dengue de baeta encarnada, que cada cousa segundo o seu estado , ascende todo este vestido a 22 reais.
34ª.- Outro vestido da dita nora que contiña un pano de herbas , unha mantela de baeta negra, unha chaqueta de estameña negra, un xustillo de tripe encarnado , unha saia de estameña , unhas enaguas de estopiña, un par de medias de la, uns zapatos de becerriño , cuxas partidas reguladas cada unha de por si con arranxo ao seu estado, taxan este vestido en 95 reais.
35ª,. Idem outro vestido da dita nora que contiña un pano de seda grande, unha chaqueta de zaraza , un xustillo de pano de damas, una saia de baeta azul, unhas enaguas de lenzo , un dengue de la, un par de calcetas , que a mesma regulación taxan este vestido en 90 reais.
36ª.- Leva outro vestido da mesma nora que se compoñía dun pano de algodón encarnado, unha mantela de franela, unha saia de zaraza , un xustillo de pano negro , un dengue de baeta encarnada , un par de medias de la e unha chaqueta de mahón azul, que co mesmo momento taxaron todo en 58 reais.
Roupa da criada da casa
37ª.- E por último dos 32 vestidos que espresa a relación queimouse un que informaron os peritos era da criada da casa e contiña un pano de herbas , un dengue de pano de damas con fita de veludo, unha saia de la negra, un par de medias de la , un mandil de la negro, un xustillo de pana negra , un elástico ou refaixo de la branco e encarnado e unhas enaguas de tea de estopa que en consideración ao estado de que foron informados cada especie mantiña regulan todo este vestido en 99 reais.
Produtos e elementos gardados na cas
38.- A arroba de la lavada que contén a relación táxana en 100 reais.
39ª.- As dúas arrobas de liño tascado e arrastrelado que contén a mesma, en 175 reais.
40ª.- O caldeiro de cobre de medio uso e porte de oito ferrados , en 210 reais.
41ª.- Das vinte ( 20 ) arcas que contén a relación e foron quemadas, que unha delas facía o porte de vinte fanegas e outra de dazaoito, madeira de castiñeiro, e as dúas novas coas súas pechaduras, táxana en 200 reais.
42ª.- Outra arca de dazasete fanegas madeira de idem e medio uso con pechadura, en 90 reais.
43ª.- Outras dúas arcas cada unha de dazaseis ( 16 ) fanegas de madeira de idem , a medio de uso e con pechadura, 160 reais.
44ª.- Outra arca de madeira de pino de catorce ( 14 ) fanegas de último estado en 40 reais.
45ª.- Outras catro arcas de madeira de castiñeiro cada una de levar doce fanegas ( 12 ), dúas delas de bon servizo e as outras dúas mediano , 160 reais.
46ª,. Outras dúas arcas de seis fanegas cada unha de mediano servizo en 50 reais.
47ª.- Outra de sete fanegas en cabida , madeira de castiñeiro , con pechadura e a medio uso en 30 reais
48ª.- Outra de seis fanegas cada unha , madeira idem., e mediano servizo con pechadura, en 54 reais.
49ª.- Outros dous arcaces de catro ferrados cada un con pechadura e chave en 28 reais,
50ª.- Das tres mesas que expón a relación que unha delas tiña dúas gavetas con pechadura , nova , de castiñeiro e de bon uso, en oitenta reais.
51ª.- Os catro bancos de respaldo que marca a relación que se achaban segundo informan tres en bon estado e o outro de último servizo e táxanos en 42 reais.
52 ª,. As oito cadeiras e tallos e unha caixa devanadoira que refire a mesma , madeira de cerdeira, e que se achaban en bon uso, regulan todo en 104 reais.
53 ª.- A librería co seu correspondente estante, composta de diferentes obras que ao formar a relación foi regulada en 2000 reais.
54 ª.- O reposto de táboas de máis de 30 a 40 pezas que contén a relación , regúlanas segundo informes que tomaron dos seus longos e largos en 105 reais.
55ª,. Un restrelo común de arrestrelar liño e unha restrela fina de tres ou catro ordes , e está como nova e o outro a medio uso , regulan en 48 reais.
56ª,. A ducia de sacas de estopa de diferentes usos que algúns eran de levar oito fanegas cada un de centeo e outras de a seis, e que se achaban algúns bons e outros medianos e con miramento a iso tásanos en 58 reais.
57ª.- A ducia e media de queipos e panelas para uso da casa que se achaban de diferentes usos regúlanos en 36 reais.
58ª.- O baño de salgar que di a relacion , informaron era dunha peza , crecida extensión e bon servizo, 50 reais.
59ª.- A ducia de bacías para uso de frebas e zorza e outros mesteres , segundo a razón que deles tomaron , eran de madeira de castiñeiro, varios tamaños e de bon servizo, e na súa atención tásanas en 48 reais.
60ª.- As catro peneiras e cernadores para peneirar que tamén se achaban de bonb uso e que dous eran finos , en 17 reais.
61ª.- As dúas ducias de pratos de peltre de nova fábrica e dúas servillas do mesmo que se relacionan regulada cada cousa de por sí é o seu valor 84 reais.
62ª,. As dúas ducias de pedra e unha ducia de cuncas do mesmo en 42 reais.
63ª,- Ducia e media de xícaras e pociños, 12 reais.
64ª.- Ducia e media de vasos de varios tamaños , dous deles de a cuartillo , catro de medio e os restantes de a catro en cuartillo, en 40 reais.
65ª.- Dúas ducias de garfos de ferro que se achaban novos en 48 reais e a ducia de coitelos de mesa en 32 reais , que as dúas partidas fan 80 reais.
66ª.- Unha salseira de pedra e saleiro de cristal en 8 reais.
67ª.- 200 pezas de vaixela de pau compuesta se lles informou de doce barreñóns que regulan en 56 reais , dúas ducias de fontes en 24, media de rilladeiras en 24 e cento vinte e oito pratos en 57, que todo compón 161 reais.
68ª,. Os tiduos de pertenza da dita casa que espresa a relación ascenden máis corenta ou cinceunta que foron queimados ou roubados considerando o papel que a cada un lle corresponde, dereitos de escribán , abertura de oficios, pasa de oficio de hipotecas e dereitos nacionais por un cálculo moderado , considerando que serán ben precisos para volver a sacalos dos oficios onde radican os orixinais a cantidade de 1.100 reais.
69ª,. O cálice de prata coa súa correspondente patena e culleriña do mesmo que expresa a relación segundo informes , que farían de peso unhas 25 ou 26 onzas e que se achaban de bon uso, con miramento a iso táxano con patena e culleriña en 500 reais.
70ª.- Un sobrepelliz de lenzo fino en 24 reais.
71ª,. Unha sotana de baeta de bon uso en 40 reais.
72ª.- Unha sela de montar cos seus correspondentes pertrechos en 100 reais.
73ª.- Unha albarda para uso de cabalerías con tres mantas, aquela de bon servizo co seu atafal, tafarillo e cincha , regúlana en 18 reais, as tres mantas, dúas usadas en 20 reais e a outra de sobresela , e encarnada con diversas cores, segundo así os informaron en 40, que todo fai 108 reais.
74ª.- Tres freos coas súas correspondentes cabezadas , un cabalar e dous mulares, e as cabezadas dúas delas novas , 50 reais.
75ª.- Un velón con catro mecheiros e pantalla de bon tamaño e servizo en 20 reais.
76 ª.- Un almirez de metal en 24 reais.
77ª,. As cinco candeeiros do mesmo 30 reais.
78ª.- As cartro gadñas de segar herba , dúas delas novas e as outras dúas usadas, todas con hastas e sortellas de ferro , en 58 reais.
79ª.- Unha ducia de fouciños de segar pan, 6 reais.
80ª,- Unha ducia de botellas de cristal e vidro , que nove eran de cristal e tres de vidro e de cuattillo e medio cada unha, táxanos en 24 reais.
81ª.- A meda de centeo que foi incendiada na eira , e que segundo informes tiña 2.700 mollos e que con arranxo ao país deberían producir , por un cálculo moderado, 1.960 reais.
82 ª.- Idem doce carros de palla que gradúan a dita meda e regúlanos en 500 reais.
83ª,. Idem 70 carros de palla centea que tiña en nos tres palleiros que existían na eira segundo expresa a relación en 1750 reais.
84ª.- Os 35 carros de herba seca que había nos cinco palleiros, segundo o espresa a relación , regulan o seu valor en 1750 reais.
85ª.- E por último os 6.000 reais que espresa a relación que foron roubados ,
Suma a riqueza moble a cantidade de 33.648 reais.
Eis as taxas feitas e que resultan no dito expediente , o que se anuncia ao público por medio do Boletín oficial da provincia, coa fin de que o que queira contradicir as perdas ou a súa taxación, o faga por escrito dentro de oito días, contados dende o da súa publicación neste periódico , consonte o dispoñen as instrucións do cocpeto.
Sárria, 14 de setembro de 1864
O Alcalde: Gaspar Yañez Dorado
( Boletin Oficial da Provincia de Lugo. 26/09/ 1864 )
Comentarios
Publicar un comentario