Poemas adicados a Sárria

¡ Adiós España, adiós Galicia amada !
¡ Adiós Galicia, hasta que vuelva a verte !
¡ Adiós Monforte, Sárria , Andrade y Lemos !
¡ Adiós, magostos de castaña asada !
¡ Adiós, querida patria, siempre amada !
¡ Adiós, nabos, que ya no nos veremos !
¡ Adiós, montañas de nobleza extremos !
¡ Adiós ,  carnero y grasa regaladas !
¡ Adiós , mujer, mudable como luna !
¡ Adiós, lunadas, que el sentido elevan !
¡ Vinos de Ribadavia, otros te beban !

               ( Lope de  Vega, 1630 )

........................................................................................................................................................................

( 1 de setembro de 1883 )

Poema declamado na Estación do Camiñode Ferro de Sárria  con ocasión do paso de El-Rei Afonso XII con ocasión da posta en servizo da liña Palencia-A Coruña, na súa totalidade.

                                   A SU MAJESTAD EL REY

 Señor,  hoy por vez primera                              Galicia, noble matrona,
La veloz locomotora                                           La de la altiva hidalguía
Os conduce en feliz hora                                    Ríe llena de alegría
A este pintoresco edén.                                      Quizás  por primera vez ;
Venid, que al cruzar sus valles,                         Que al atravesar sus puertas
Espléndidos de hermosura                                 La rauda locomotora ,
Grata brisa de ventura                                       Ve    que ha llegado la hora
Ha de orear vuestra sien.                                   De  ostentar  su  hermosa tez. 
             ______________                                         ________________   

Sometido nuestro pueblo                                  Y al presentarse, orgullosa,
A justísimo anatema,                                          Por el cielo bendecida
Hoy os juzga como emblema                            Sedienta de nueva vida
De un florido porvenir.                                      Al amparo de la ley ;
Por eso acude, solicito,                                      En su porvenir confiada
Dejando a un lado el marasmo ,                        Y tras de duelos prolijos,
En medio de su entusiasmo,                              Pide unión para sus hijos,
Vuestro nombre a bendecir.                              Pide protección al Rey.

             ______________                                        ________________

Hoy que oculta, majestuoso ,                           El Angel que compartiendo
Del humo denso el penacho,                            Vuestras dichas y pesares
En la montaña el picacho                                  A honrar viene nuestros lares
En la llanura el verdor;                                     Gozándose en nuestro bien,
Hoy que el silbar de la máquina                       Esperanza es de Galicia
Atravesando esta tierra,                                    Que sus virtudes abona,
No es un símbolo de guerra,                             Más ricas que la corona
Sino un halago de amor.                                   Que ciñe su regia sien.

                                        __________________  

                                       Salve, pues : Sárria os saluda
                                       De placer alborozada,
                                       Al ver lucir la alborada
                                       Con tan brillante arrebol :

                                        Y pide a Dios, conmovida,
                                        En medio de su delicia,
                                        Que hoy luzca para Galicia
                                         La aurora de un nuevo sol.

........................................................................................................................................................................
                                     
                                                  O Maio na Vila de Sárria
                    ( Cantigas recollidas por  Eduardo Lence-Santar e Guitián )

                 Ehí ven o Maio  ,                                                Santa Cruz de Mayo      
                 Maiño é :                                                             ¿ Qué haces ahí ?
                 Ehí ven o Maio                                                    Aguardando por Cristo
                 Que anda de a pé.                                                 Que viene tras de mí.

                 Vistilo Maio,                                                        Vamos a la iglesia
                 Vistilo ben ;                                                         Que hay que admirar:
                 Pois barriguiña                                                     Cristo clavado
                 Tamén vo-la ten .                                                 Y  su madre  a llorar.

                Déanos as maias  ,                                                 Aunque soy el "Maio"
                Señor Capitán ;                                                      También traigo uñas:
                Déanos as maias                                                    Y a mis compañeros
                da ucha do pan.                                                      Los trato de garduñas.

                Déanos as maias ,                                                   Aunque soy el "Maio"
                Señora María ;                                                        También tengo dientes
                Déanas as maias                                                      Y a mis compañeros
                que bailan na criba.                                                 Los trato de valientes.

               Déanos as maias,                                                     Aunque soy el "maio"
               Señor Coronel ;                                                       También traigo flores
               Déanos as maias                                                      Y a mis compañeros
               Da ucha do mel.                                                      Los trato de ladrones.

               Ehí ven o Maio                                                        Levanta, Maio,
               Por tras das silveiras                                                Da cama da pulga,
               Ehí ven o Maio,                                                       Cos farafoles
               Correr ás costureiras                                                I a fariña muda.

              Ehí ven o Maio
              por tras do Convento;                                    ( Publicado en El Progreso, 9.05.1940 )
              Ehí ven o Maio                                                         Folklore Gallego
              Cargado de formento.

      Facían  de " Maio" rapaces maiores, e ata 1901 sairon:.....Conexo, Mexiñas, O Mariposo, o Góndolo, O Neno de Florentino,  Pedro do Cortello, Pelesa, Bocacha,  Cernellos, Levita, Cabalo, O Listo,  Mordorellas,  O Rosquilleiro,  Manoel das Ánimas e Manoel do Luco.

                     
            




........................................................................................................................................................................

Viva Sárria porque ten                                          Ao pasar pola ponte
unha nova carreteira,                                            do Mazadoiro, 
un convento para frades                                       vinte , rapaciña,
e unha fonte na ribeira                                         co debanadoiro,
                                                                             dende entón, miña nena
Imos de excursión,                                               de pena eu morro.
imos de excursión.
os nenos de Sárria
en este camión......                                  ( Cantigas populares )

........................................................................................................................................................................

                 SÁRRIA

                        I

      Como a esos pueblos que en un largo viaje
asoman al camino de hora en hora,
te guarda mi retina evocadora
de la visión errante del paisaje.

       Para fingir rendirle vasallaje
a tu paz eglogal y ensoñadora,
el tren su raudo caminar demora
cesando el trajinar de su engranaje.

       De esos pueblos que pueblan los andenes
y sonrientes, al paso de los trenes
saludan al anónimo viajero

    por tu afable llaneza eres hermano,
que acoges fraternal, pueblo sarriano ,
a todo en tu lar noble forastero.


                   II

       Dijera que eres, para loar tu anhelo
de que te contemplemos hermoseado,
un pueblo de Levante trasplantado
bajo  el umbroso y galiciano cielo.

        Que para dar prestigio a este señuelo
luces bellos "chalets" con enverjado
enmarcando el jardín policromado,
que acrecientan de tu hermosura el celo.

          A los pies de tu blanco caserío
para abrazarte, rumoroso el río
divide en dos su cauce que serpea

       por tu vega  poética y  frondosa
que es  tu orgullo ya que la más hermosa
de Galicia la bella acaso sea.

GLICERIO BARREIRO
( Folla Extraordinaria de "El Progreso"
dedicada a Sárria, 24.06.1923 )

***************************************  

       SÁRRIA (  RENOVACIÓN )

Este pueblo se renueva,
la reforma ya se inicia,
a la vista está la prueba ,
habrá que hacerle justicia.

Ya las damitas podrán
lucir el fino zapato
desde la punta al tacón
sin cuidado  ni recelo
de llevar un resbalón.

Ya se  podrá circular
y transitar sin temor
pues van las calles a estar
un verdadero primor.

Entonces podrá decirse
y afirmarse con justicia
repitiendo la tonada
que no se encuentra en Galicia
villa como la de Sárria.

Un encanto de campiña
vegetación muy frondosa,
molinos, huertas y ríos
de  brillantes arenillas
y para colmo de dichas
gentes buenas y sencillas.

(POLUX, "El Estrellao", nº 6, 29.04.1928)

*************************************

          SONETO
 
¡ Oh !  Sárria ! villa entre todas famosa.,
Florido paraíso, divino edén
Que en Galicia Dios puso para bien
De aquel mortal, que sobre tí reposa.

Del galaico jardín, fragante rosa,
¿ Podrá existir en este mundo alguien
Que no proclame tu belleza ? ¿ Quién
Podrá negar lo que de tí rebosa ?

Y es tu campiña tan linda y tan umbría
Que nos hace olvidar nuestros dolores,
Y en cuanto a tus mujeres, Sárria mía,

¡ Qué bellas ! ¡ qué lindo ramo de flores !

Digo aquí , lo que en todo lugar diría,
De todas, las tuyas , son las mejores.

SIRIO (" El Estrellao", nº 8,13.05.1928)
**************************************  

                          EVOCACIÓN
                  
                      A los  amigos de Sárria, sobre todo
                      a los que tienen para mí la caridad
                      de un recuerdo,

    Estoy desterrado.
    Muy lejos...Muy lejos
Y aún respiro el olor perfumado
    De dulce sahumerio
    Que emana mi vega
Al sentir de las auras el beso...
     Veo sus casitas
A la mágica  luz del recuerdo,
     Cual blancas palomas
     Que posan su vuelo
     Como fascinadas
      Por el suave arpegio
      Que sube del río,
      Pausado, sereno...
Y veo la torre triunfal de mi iglesia
      Que se alza hacia el  cielo
Como  se alza en graciosas volutas
      El místico incienso...
      Y suena en mi alma
       El tímido acento
De  aquellas campanas que oí tantas veces
        Cadencioso, lento...
Reír a la luz de la nueva alborada...
Llorar a la luz vaciante del véspero....
        Y oigo los cipreses
        Que  mecen al viento
         Sus santas tristezas,
Llorando la cruel soledad de los muertos.
Y vislumbro el castillo, sombrío...
Cuna de leyendas, arca de trofeos...
         Y la mole augusta
         Del viejo Convento
En cuyas paredes dejó  silencioso
         Su  pátina el tiempo....
El místico  armonio derrama sus voces
En la bóveda santa del templo
         Mis cantos de niño
¡ Cuántas veces con él se fundieron !
Y evocando esos días mejores
         Me postro de hinojos
         Sobre el pavimento....
Virgen mía, tu imagen  bendita
         La llevo aquí adentro...
         De ti no me olvido
Aunque vivo tan lejos...tan lejos
No te olvides de aquel que al ser niño
Te ofrendó sus cantares más bellos,
        Los cantares puros
        De su amor primero...
        La miro me mira
Cual miran las madres a sus pequeñuelos...

Y las voces del místico armonio
         se escuchan de nuevo...
Y resuena de nuevo en mi alma
         El tímido acento
De aquellas campanas que oí tantas veces
         Cadencioso, lento....
Auguran la luz de una nueva alborada...
Ya muere la luz  vacilante  del véspero

FRANCISCO VÁZQUEZ SACO ( Segangan)
( DOMINICAL SARRIANO, 30.11.1924 )

***************************************
                    SÁRRIA
                          A mis queridísimos padres

¡Sárria ! ¡ Con que donaire luces tus galas !
¡Cual mi mente enajenas  ! ¡ Como regalas
La vista de tus hijos con tus primores,
Queridísima Sárria de mis amores !
Al ver tu recio temple de soberana
Mi sangre se gloria de ser sarriana
Y timbre tan glorioso, tan lisonjero
Por ser rey nole cambio del mundo entero.

Reclinada en la falda de un montecillo
Coronada en  su cima por un castillo
Que tiene en cada piedra de sus torreones
Escrita la prosapia de sus blasones,
Te bañas  en un río manso,indeciso,
Que hace de tus campiñas un paraíso.
Yo, al ver  de tus blasones y armas el brillo
Y al mirar tu hidalguía, Sárria, me ufano
Y me honro y me glorio de ser sarriano....
Pero al abrir tu historia, más aún me ufano
Que antes que hidalga seas cristiana.

Coronada la cumbre de la colina
Donde Sárria orgullosa  la frente inclina  ,
Frente al castillo airosa, aunque sencilla ,
Nuesstra iglesia levanta su torrecilla,
Y entorno están las casas diseminadas,
Como blancas ovejas de sus majadas
Que  a la señal acuden halagadora
De los dulces reclamos de su Pastora
Mientras lecho les hace de su regazo....
¡ Feliz  el pueblo humilde que al suelo baja
Sudorosa la frente cuando trabaja
Y el sudor de su frente baña la tierra
Para arrancar de él el pan que encierra
Si desde la alta torre que el aire hiende
La cruz sobre las tierras sus brazos tiende.

Yo, al ver coronada por un castillo
Y ver de tus blasones y armas el brillo
Y al mirar tu hidalguía, Sárria, me ufano
Y me honro y me glorio de ser sarriano.
Pero, al abrir su historia, m.as aún me ufano
Que antes de ser  hidalga, eres cristiana.

 ( F.. VÁZQUEZ SACO , El Estrellao, nº 18, 22.07.1928 )

*************************************************
                         ¡¡ SÁRRIA !!

Es un delicioso Edén
poblado de mil encantos
esparcidos a granel.
Un cielo de viva luz
tapizado de luceros
que nunca negro capuz
empaña sus campos bellos,
y las pollitas en él
viven en pleno contento
cual palomitas sin hiel
solo escuchando el acento
de parleros ruiseñores
repitiendo el manso viento
sus querellas, sus amores.
 .....................................
más poética que Niza
que  mil encantos posee
y de flores se matiza.
¿ Quien no la quiere y adora
si es  un edén delicioso
y una clara y bella aurora  ?

( POLUX, "El Estrellao", nº 20, 5.08.1928  )

**************************************************
                                    CANCIÓN  A SÁRRIA
                                               I
  Dedicado a todos los ciudadanos de la hermosa Veiga de Sárria

                                         Hermosa villa de Sárria
                                         que te levantas airosa
                                         en esa vega frondosa
                                         que te brinda su verdor ...!
                                         quisiera  que me inspiraras
                                         la canción de tu belleza,
                                         el himno de tu grandeza  ,
                                         ¡ quiera ser tu cantor !

Sárria de mis correrías                                        ...La insigne filantropía
de los años juveniles                                            de tus inmortales hombres
de los rosales abriles                                            que te legaron sus nombres
que jamás han de volver ;                                     circundados de arrebol;
hoy la nostalgia me abruma                                 que fueron contigo nobles,
al evocar un pasado                                              que tu amor comprendieron,
de recuerdos impregnado                                     que hacerte brillar supieron
de azul-verde rosicler....                                       más que en la alta el Sol.

Por qué me abrumas nostalgia                             Sobre mi arpa y mi mente
encantada  villa hermosa                                      resbalan tus tradiciones
con mi lira perezosa                                             cual si dulces pulsaciones
yo te tengo de cantar ;                                          fueran  que hácenlas vibrar;
por que te llevo en el alma                                   y las flores de tus huertos
palpitante de emoción                                          y tus rosales en flor
¡ vaya en tu honor la canción                               y tus jardines de honor
de un vate que sabe amar !...                                y tu Virgen en su altar....

Quisiera saber urdir                                              ... Y las flores Mercedarias
con mis hebras literarias                                       de la "Dama sin mancilla"
las bellezas legendarias                                        que en ti ¡ ,magnífica Villa !
de tu perpetuo esplendor;                                     y  al pie de tu Monasterio
de tu Comercio pujante,                                       exhalan su fuerte aroma
de tu Industria floreciente                                    que en caprichosa espiral
de tu campiña riente                                             a la región celestial
¡ de tu legendario honor  !...                                 sube cruzando lo etéreo.

Las almenas seculares                                          En fin tu Cielo y tu tierra
de tu histórico castillo                                          reflejo de tu ideal
contribuyen a tu brillo                                          hermosura sin igual      
desde su alto sitial;                                               son dignos de otro cantor;
y la aguja de tu iglesia                                          mas ya que otros vates, Sárria,
cual índice de tu mano                                         te  olvidan en sus canciones
señala a todo sarriano                                          las vulgares emociones
la senda bella y triunfal                                       recibe de este Amador.....

Resbalan sobre mi arpa                                       Hermosa Villa de Sárria
la fe de tus caballeros                                          que te levantas airosa
que marchan con los primeros                            en esa vega frondosa
en la ciencia del vivir ;                                        que te sirve de escabel
la gracia de tus mujeres.                                      serena....firme... y moderna
su arrogancia y gentileza,                                    ¡ sigue ascendiendo en tu vuelo  
su soberana belleza                                              y siga siendo tu Cielo ,
y  su cristiano sentir,,,,                                         tu magnífico dosel !
                                               FIN
( Tomado de "CANCIÓN A SÁRRIA" por  D. Amador Iglesias Soto, Licenciado en Dereito
Canónico. Ano 1932.- Imprenta Palacios .- Lugo . Prezo: 20 céntimos )
Publicado ademáis en  SÁRRIA, ¡ ADIÓS " ( 1953 )
                    
                                                             II

                                           Canto a la villa de Sárria,
                                           floreciente y señorial.
                                           que se yergue soberana
                                           en su Vega sin igual.
                           
¡ Ay ! Sárria de mis amores,                                    .... Canto a Sárria, canto a Sárria,
de eterna recordación,                                               la Villa casi ciudad,
te llevo siempre clavada,                                           y brindo por su progreso
clavada en el corazón...                                             y por su felicidad........
                                    
Tiene Sárria un no sé qué                                          .... Por su hermosa juventud,
de aire de gran señor,                                                 tan noble y tan virtuosa
encarnado en tu Castillo,                                            y su Virgen mercedaria,
fortaleza de tu honor...                                               allá arriba.... tam hermosa.......   

...tus calles y tus jardines,                                         ....Por su  San Juan y sus Insuas,
te dan aire de ciudad;                                                Lázaro y Santa Marina
tus fábricas y comercio,                                            y Hospital donde reina
de afán de progreso y paz.                                        caridad pura.....genuína.

Canto a la Vega de Sárria,                                      .... Canto a Sárria, canto a Sárria,
la Vega hermosa sin par,                                        canto a su Vega ideal,
porque la llevo en el alma                                      dos trozos hermoso del
y no la puedo olvidar...                                           Paraíso Celestial,,,,,

( Publicado en "Sárria ¡ Adiós" ( 1953 )

                                          SÁRRIA, ¡ ADIÓS !

¡ Adiós !, Sarria , la gran villa                              ¡Adiós, barrio Ciguñeira,
con tu soberbia belleza,                                        tan  típico, tan galante,
tu cielo de maravilla                                             tan bello, tan animado,
y tu olímpica grandeza...                                      tan castizo y elegante...
...tus fábricas y tus puentes                                  ...continuamente cruzado
y tus pensiles en flor,                                           por reinas de gran realeza
tus plazas , ríos y bosques                                   que déjante embalsamado
¡ bello olimpo del amor !..                                  con  su fragancia y belleza....

¡ Adiós, Sárria, villa hermosa                              ¡ Adiós !, barrios de Estación,
con tu vega sin igual                                            Lázaro  y Cuatro Caminos,
llena de flores y frutos                                         animados por legión,
y de gracia celestial,,,,                                         de seres casi divinos...
¡ Adiós !, Sárria, hermosa villa,                          ¡ Adiós !, barrios de Avenida
con sus mágicas bellezas,                                   Florido y El Salvador,  
sus gentes y sus grandezas,                                Ugena  y Santa Marina,
y Cielo de maravilla                                           Moreno y Calle Mayor....
...con su hermosa juventud, 
con su noble estudiantina,                                  ¡ Adiós !, Academia Balmes,
con sus ángeles de luz,                                       y también la Comercial,
belleza y gracia divina....                                   seguid irradiando ciencia
                                                                           sacrosanta y celestial,
Era ayer  cuando al volver                                 a los hijos de esta tierra,
de la hermosa Capital                                        a esa noble juventud
recibíasme en tu seno                                        que en vos busca los raudales
con cariño maternal...                                        del  saber y la virtud....
...y es hoy cuando al partir
por no entendernos los dos,                              ¡  Adiós ! , glorioso Cenobio,
te tengo a ti que decir                                        histórico palomar,
¡ Adiós!, Sárria, ¡ Adiós ! ¡ Adiós !                 de las palomas de Aquella
Adiós, pues, Sárria querida,                             que es bella estrella del Mar...
Sárria de mi corazón,                                       ... de la Virgen Mercedaria, 
si de mí estás ofendida,                                    sagrada y dulce mansión              
Sárria, ¡ te pido perdón !....                              y sus blancos esclavos
                                                                         el Edén de su ilusión.
Lejos de ti, villa hermosa,
yo te  seguiré cantando ,                                 ¡  Adiós ! , mi Virgen de Fátima
yo te seguré amando,                                      ¡ Adiós !, mi Santa Marina.
por gentil y virtuosa,                                       ¡ saludo  tanta grandeza
por culta y por indulgente,                              y belleza peregrina ! .... 
por noble y hospitalaria,
por amorosa ferviente                                     Hermosa  Villa de Sárria .
de tu Virgen  Mercedaria....                            que te sientas majestuosa,
                                                                        como Diosa o como Reina
¡ Adiós, Sárria, de mi vida !,                           en tu colina  gloriosa.....
¡ adiós con el corazón ! ;                                 ...¡ Adiós !, te digo al marchar,
si estuvieres ofendida,                                     ¡ Adiós !, con el corazón  ,
te pido, Sárria, perdón....                                si estuvieres ofendida ,
........................................                               Sárria te pido perdón

De "SÁRRIA ¡ ADIÓS !" , por Amador Iglesias Soto,-
Despedida adicada a todos pos Sarriaos, co corazón na man " (  1953  )
     
                                      .....................................................

ADIOS A SÁRRIA

Y tú Sárria, villa hermosa,
que  en esa vega ideal
te yergues como una Reina
mayéstatica y triunfal...

...Sárria de mis correrías
e infantiles distracciones,
de mis juegos inocentes
e inocentes emociones.....

..Hermosa villa de Sárria,
jamás te podré olvidar,
ni puedo decirte adiós
aunque estoy para marchar...


... ¡ Hasta luego solamente !
me permite mi querer
decirte, como , como al amigo
que pronto se vuelve a ver....

....Hasta luego solamente
a los jóvenes  y ancianos
como un hermano que dice
¡ hasta luego !! a sus hermanos....

....Como hermano más que amigo
a todos sin excepción
os saluda y os abraza
mi sencillo corazón.....

Sarrianos nobles y y grandes
por vuestra ciencia y virtud
que a la hermosa villa abren
caminos llenos de luz.

                 ( Amador Iglesias Soto )

**********************************************************+


SÁRRIA CURANDOIRO DE CORPOS E DE ALMAS

Ai Sárria, Sárria;  cantas lembranzas
              en min acordas !
canos quereres , cantas venturas
dos tempos idos  doces memorias :
seres amados, nobres  amigos,
           ¡ felices horas !
Ai Sárria; Sárria vila de encanto,
          veiga fermosa :
berce de rexos peitos fidalgos
e de belidas garridas donas :
destras no baile, e nos faceres
         da casa xoias;
sempre atraíntes, sempre apacibres,
         sempre fermosas !
Ai, Sárria, Sárria ; cantas lembranzas
       en min acordas !

UXÍO CARRÉ ( Libro Programa do San Xoán, 1955)

***************************************************************               
TIERRA MADRE

Sárria, entraña abierta a la luna llena
          que se hace honda a su paso.
Sárria: en el alcohol de la tarde
          que respira del prado
con sus molinos aceñeros, lentos,
          ( acuarela del campo ).
Ebria alfombra de colores mártires
          que aletean solitarios
por horizontes definidos de vidrio
          insertos al espacio;
Incertidumbre matutina de auras
          visibles a ojos claros
en las fibras calcinadas de tu alma
          que presente allá abajo.
Auras del sur afilando alerones:
          muge un tren estirado
en la quietud estreñida de sus ser
         diferente que yo amo ;
Algo que devora  , algo que destruye:
         el sentirse alejando ,
escurridizo  en la estopilla blanca
          de un febril relámpago
yerto en su estolón brocado de éter
          con gallardetes y arcos.
Puse mi grano en su tierra caliente
          allí donde el colapso
se forja  prisión de mis coplas niñas,
          donde pudre el pasado.
Sárria: la soberana. Tus verbenas
          que fulminan mi llanto.....
Eres igual que un ciprés en el fondo
          desafiando el espacio,
como el broche angélico de mi amada
          como cualquier milagro.

MARIO L. GAY.
( Libro Programa do San Xoán, 1968 )

***********************************

SANTA MARIÑA

A miña parroquia
é Santa Mariña
por riba da Praza
no cimo da Vila,
que sin ter estilo
dun arte grandeiro,
garda mil amores
pros que alí nacemos.

E sempre  de lonxe
cand´un arrecorda,
as  bágoas dos ollos
dicen que namora.

¡ Parroquia quirida
de Santa Mariña
da  Vila de Sárria
cheíña de vida !

RAMÓN DO MORENO
( Libro Programa do  San Xoán , 1968 )

***************************************   

A PINGUELA
                 
                        Ao meu padriño

Do Murallón quedaba na revolta
pé  do Casino , hai  moitos anos xa,
unha pia de pedra pequeneira
qu´estaba enxoita sempre, aló no vran.

Cando tornaba Outono con choveres
e os cativos xogaban ó peón,
iba collendo pulo , revertendo,
as súas  augas con grande fervor.

¿ Que foi dela ? . Non sei. Nalgures vive.
Hai tempo seica  á feira se levou.
Eu téñoa  sempre fresca na mamoria,
non sei dicir  por que nin porque non.

RAMÓN DO MORENO
( Libro Programa do San Xoan, 1970 )

*******************************************    

                          O MURALLÓN

Evos camino que facemos moitos
cando imos cara a misa e cando non
e ten una parede moi grandeira
por iso chaman todos  Murallón.

Ás veces sobe i outras veces baixa
( de filósofo ten máis o sobir ) ,
subina en bicicleta moitas veces,
baixala é máis doado para mín.

Albres que disde  o pé van en ringleira,
á esquerdeira ó sobi ,m por alíi van ,
é camiño obligado pro Concello
e cando os mortos soben non han baixar.

Murallón costaneiro que sobindo
fas ás vellas  no medio descansar,
¡ eu recordo carreiras e carreiras
feitas na cativeza  dunha  edá !

RAMÓN DO MORENO
( Libro Programa do San Xoán,  1971


*******************************************

                RECUERDO

GALICIA , bella terruña
que tus mejores pisé,
de tu Miño a La Coruña
y con Sárria me quedé.

Villa  de tanta importancia
de perfil conquistador,
embeleso de mi estancia
y por tu calle Mayor.

Orgulloso paseé,
en ella de arriba abajo,
incluso la desfilé
en mis años mozos, claro.

Oh Sárria de mis amores
los monumentos y prados,
iluminan como soles 
del  Monasterio de Samos.

En tus fiestas me volqué ,
y me sentí muy amado,
muchísimo disfruté.

En recuerdos, siempre veo,
tu gran belleza y amor,
y para todos os deseo
muy feliz FIESTA MAYOR

FERNANDO SERRA ADROHER (
Un soldado destacado en esta plaza el año de 1942
(Libro Programa do  San Xoán,  1971 )

*****************************************

MI AMADA SÁRRIA ( DECLARACIÓN )

¡ Oh Sárria mi mente inquieta
contigo quisiera cruzar,
como tu novio y poeta
y podernos abrazar.

Si  pudiéramos hablar
y no creas que exagero,
con toda sinceridad
de lo mucho que te quiero..

Con mi dulce amanecer
y  tu gloria tan brillante,
podernos siempre ofrecer
una hermandad, tan constante.

De tu tierra y mis amores
con tu alma y mi calor,
que fuesen los corazones
inicio de nuestro amor.

Respirando de tus flores
tú me das tranquilidad,
destello de mil colores
orgullo de lealtad.

Como ángeles sin trono
nos amamos con candor,
guardamos como tesoro
por eternidad  AMOR.

FERNANDO SERRA ADROHER -
Vilassar de Mar ( Libro Programa do San Xoán, 1972)


HOMENAJE A LA FIESTA MAYOR DE SÁRRIA
( Al Ilustre Ayuntamiento y comisión de fiestas , con todo mi respeto )

Con mis palabras sentir                        Si concurso tal hubiera
no creo sea una hazaña                         y jurado fuese con voto
un homenaje rendir                               seguro que te quisiera
al mejor pueblo de España.                  ponerte encima del trono.

En Santa Marina tocan                         Con penas y sinsabores
campanas por alegrías                          los años pasando van,
y las gentes se remozan                        juntemos los corazones
para festejar tus días.                            mejores tiempos vendrán.

De tales fiestas galanas                        Así poderte abrazar
tú les das fuerza y sabor,                      con los aires del rubor
religioso- profanas                                 y mis pulmones gritar
por la belleza y primor.                        VIVA TU FIESTA MAYOR 

                              Fernando Serra Adroher

                       Vilassar e Mar ( Barcelona )  , xuño  1973
( Libro-.-Programa do San Xoán,  1973 )
 *********************************** 

NIEBLA EN SÁRRIA

Del cielo a la tierra,
bajando del cerro hasta el valle,
sus brazos abiertos,
se esparce una niebla suave.

Gozosa se acerca,
un tierno cariño la invade,
no estruja, envuelve
con gesto amoroso, de madre.

La tierra sedienta
su boca anhelante entreabre,
y brota un  sollozo
que  parte temblando hacia el aire.

Gotas de rocío,
como fruto  heróico  de  sangre
deja salpicar la niebla
que empaña la tarde.

Del Castillo a la Ribeira,
bajando la calle Mayor,
como un alma en pena
discurre una niebla de amor.

Gozosa se acerca
besando las piedras ( saudade ),
y viendo la margen del río
tiemblan sus entrañas de madre.

El río, que allá en la montaña
había dejado, emigrante,
a aquella que le dio la vida,
entorna una estrofa de Salve.

Cantan en el Chanto
las gotas de sangre
de aquella neblina, que en lluvia
volviera sus ansias de madre.

Se unen el hijo y la madre,
( morriña ) y el eterno  encuentro
de  aquel que regresa a su patria
salpica de amor todo el valle.

Hay fiestas en Sárria
y  hay niebla en el valle,
y aquél que se alegra un momento
recuerda. " mi vida es errante ".

ANTONIO A. GÓMEZ YEBRA
( Libro Programa do San Xoán , 1972 )

*******************************************

"  TIEMPO DE RECORDAR "

En el tiempo se acumula la nostalgia
un  adiós al pasado  que se marcha
mi  canción se hace cobre en el recuerdo
verde y gris en el filo de las ansias
Ya fue todo: tembló el viento
sobre el duro tojo y la retama
y un galope  de años mozos al poniente
se perdió cabalgando  una esperanza
Hoy no hay nada, ni los míos;
nuestra casa está callada.
En la niebla con el frío del invierno,
adivino mil retazos de  fantasmas .
Se perdiern entre el verde de la tierra
arropados por los sones de la gaita
los amigos en camino hacia lo eterno
camaradas que hacen vivos la añoranza
Ya no hay nada: solo el valle,
cuna antigua de mi casta,
sobre el río duerme SÁRRIA
cobijada por el gris de la pizarra

A . Vázquez ( Libro Programa de San Xoán.- 1973 )

********************************************************************

CANTIGA DAS FESTAS  DO SAN XOÁN

Amiga, irei ó San Xoán,
queira ou non quera meu pai !
Agárdame na verbena
- enriba, na calle Naior- ,
Si non chego pola noite,
hei de chegar polo albor.

O San Xoán ire, amada ,
e andaremos de ruada !

Subiremos ó Castelo
a sentarnos na campía
i eu mirarei para ti,
e ti mirarás prá vila ...

Amiga, irei ó San Xoán.
queira ou non queira meu pai !

Hemos bailar  a fartarnos.
¡ De comer xa nos darán
os meus amigos de sempre,
xente baril e sin par !

Ó San Xoán irei, amada,
e andaremos de ruada !.

 ¡ Que fachenda ser  sarrianos
e ter o sangue lanzal...
Sarria, que fermosa vila.
Que festas as do San Xoàn.

Amiga, irei ó San Xoán,
queira ou non queira meu pai !

FIZ  VERGARA VILARIÑO
( Libro Programa do San Xoán, 1974 )

****************************************
                
( A "Meigas  e Trasgos" ,
crisol que ha fundido mis dos Sárrias,
tan entrañables )

                      DOS SÁRRIAS

He vuelto otra vez a verte ;
          ¡ Sárria mía !
a empaparme de ti para perderte,
a poblar el derecho a tu recuerdo
          siempre vivo.
He vuelto otra vez, como siempre,
peregrino caminante de nostalgias
a apoyar la cabeza en tu regazo,
          quieto y tibio.
La tierra de la plaza es hoy la misma
donde enterré cristaleras de colores ;
y el mismo reloj de la Iglesia
          dice las horas
que me enseñó a entender mi abuelo.
Iguales piedras , verdes por el musgo,
la misma hiedra, buscadoras de esperanza;
       los nuevos barrios que te ciñen
                abrigando tu mañana.
        La vieja calle: mi calle,
                 estrecha y pina,
       camino de no volverás
                 y de la feria.
       donde iniciaba el murallón
               vía y frontera,
un adiós a lo antiguo, pueblo abajo,
           ¡ Sárria nueva !
que conquistas todo el valle,
            roja y blanca,
te parió con su muerte
            la de arriba.
     Una y otra estais en mí :
           vivís conmigo
con sabor de renuncia y de distancia
         Una y otra estais en mí;
      Sárria gris y Sárria blanca
     Sárria vieja ¡ tiempo quieto !
     Sárria nueva  ¡ tiempo anda !.

A. VÁZQUEZ ( Madrid 1974)
( Libro   Programa de San Xoán, 1974),.

********************************************

ANOITECER NO VAL DE SÁRRIA

Oula, ó lonxe, un can de palleiro
e pérdense na Veiga os seus ladridos.
As xentes cansas vólvense do leiro
mirando a terra cos ollos erguidos.

Oo solpor morno  parce un aloumiño
e o Val adormeceu na masedume.
Un grilo oculto xunto do camiño
toca o pínfano coma de costume.

A noite, enmordiña, pouco a pouco,
asolaga a planura rente a rente
e a paisaxe desfaise nun salouco.

Todo xazo quedo, Estúpetamente
acende seu farol un luce pouco
e anuncia, outra vez, un novo abrente

FIZ VERGARA VILARIÑO
( Libro Programa do San Xoán, 1975
********************************
ROMANCE DOS DOUS RIOS SARRIANOS
                                     A Xosé Manuel Irimia

O Sárria camiña enmorde
dende a serra deica o val
e ó seu rente o Celiro
tamén pasa de vagar.
Entrambos ríos sarrianos
teñen un vieiro longal
feito sobre o chan esgrevio
do seu terrón secular.
Un camino verdecente
no largasío touzal
onde se pousan as brétemas
ó morreren as seráns.
Una canle en terra viva
na terra viva e lanzal
labourada con amor
no silencio fraternal.
¡ Ouh río Sárria, boi bravo,
garuleiro, furacán, !
¡ Poltro salvaxe da serra
sin nome pra te chamar !
¡ Río Celeiro, ,mociño
con fachenda de galán !
¡ Compañeiro de xugada
xunguido ó vello pai !
¡ Ouh ríos , antergos ríos,
antergos como a soedá !
¡ Cabalos de puro sangue
gallouypando polo val !
- tikitiki, tikitake,
tikitake, tikitac -.
Paso firme, testa ergueita,
camiño do longo mar.

FIZ VERGARA VILARIÑO
(1º premio no IV Certame Poético de Meigas e Trasgos)
( Libro Programa do san Xoán, 1976 )

*********************************
                       I
  
VAL DE SÁRRIA VERDEXANTE

¡ Val de Sárria verdexante,
terra rexa como o pan.
Canción do vento nos trigos,
corazón de carballal !

Eu fun nómada e romeiro
nos teus vieiros de soidá..

E fun de Pena a Betote,
e fun de Aldixe a  Manán
camiñando silandeiro
espido de señardás.
E fun a Samos
                  ¡ Oh Samos.
vella groria monacal !,
labrada en pedra caliza
a forza de suor namais !
E fun  á Torre do Barrio,
no bosco Sobredoval,
e fun a Cas de Vilerma,
e fun ó castro de Goián.
¡ Canta terra , cántos eidos
de paisaxes verdemar
andiven a percorrer
ó longo do longo val !
¡ Qué gozo mirala veiga !,
ó fenecer a serán,
dendes do vello castelo,
vixía de todo o val
¡ Qué gozo mira-la vila,
a vila egrexia e lanzal !.
pombeiro de soños e anceos
a frolecer na mañá !...

¡ Val de Sárria verdexante,
terra rexa coma o  pan,
Canción de vento nos trigos,
corazón de carballal !.

                 II
ROMANCE DO CASTELO ( * )

¡ Castelo do val de Sárria,
na cabeceira da vila
- vello farol apagado
a fita-la  lonxanía..- !
¿ Onde van aquele heroes
que ós teus pés combatían ?
¿ Onde vai Ruiz de Castro,
donde dona Estefanía ?...
¿ Onde vai Afonso Gómez
e as súas feroces cantigas ?
O tempo foi dando tombos
polos camiños dos días
e o sangue trocouse en pan
na farturenta campiña.
Morreron os cabaleiros
que denantes defendían...

O termpo foi dando voltas,
do pasado nada fica.
( Ó teu rente a vida espállase
amosando louzanía :
¡ Ai das grorias xa pasadas,
ai das fazañas escritas  ! ).
Soio ti, xigante egrexio,
a fita-la lonxanía,
aínda segues en pé
i eres lembranza infinita.

FIZ VERGARA VILARIÑO
( Libro Programa do San Xoán 1978 )

(* ) Por evidente erro , Fiz Vergara ,  titulou este poema como "Romance do Castelo dos Infantes ". Aclarado " a posteriori " o feito de que a Fortaleza de Sárria  estivo na cabeceira da Vila de Sárria, e que o Castelo dos Infantes estivo na parroquia de Santiago de Castelo dos Infantes, entre Fontao e Lier, corrixiu  o encabezamento, deixando como " Romance do Castelo ",

*******************************************************************************  

         CANTO A SÁRRIA

Aí dormes, ouh Sárria,
coma una nena mecosa
nun barrelo de margaritas e loureriros,
aí bicándolle os pés ó Iribio,
eríxeste solemne e gasalleira.

¡ Ouh vila anterga e adusta,
irmá da miña Terra Xabreira,
niñada de rexos camiñantes
e esgrevios homes burgueses,
niñada de mulleres puras - que lembran
mesmamente as camelias outoneiras - ,
nobres mulleres que axudaron
a parir - intre a intre -
a nosa patria colonizada
á forza de couces e aldraxes.

¡ Ouh berce de antigos trobeiros e xograres,
de Gregorio Fernández e Frei Luis
- e de tantos outros homes
de estirpe baril e lanzal - ,
eu percorrín sen descanso
as túas rúas sonnolentas,
comín do teu pan.
bebín do teu viño
e compartín as angueiras da túa xente sinxela !

¡ Ouh lembrar aqueles tempos de neno colexial
cando o vello reloxio de Santa Mariña
era o meu espertador cotián,
e ti abríaste ós meus ollos
como se abre una roseira ó solciño novo !

Entón durmíame co marmurio do teu río cantareiro
e o vello Castelo velaba  os meus soños.
e espertaba envolto na brétema
que a tí te envolve dende séculos.

¡ Ouh vila esgrevia  e soñadora,
pombal dos meus soños perdidos,
ondeante bandeira da miña esperanza,
a ti che entrego este feixe de versos nús:
¡ cativa colleita de palabr xermolada
no fondo do meu corazón namorado !

FIZ VERGARA VILARIÑO
( Libro  Programa do San Xoán, 1988).

*****************************************************
TERRA SARRIANA ERGUEITA  Ó VENTO...

Terra sarriana  ergueita ó vento,
esgrevia dende os albores ,
ámote fondamente ;
lévote  espetada  no fondo
do meu ser indefinido
e cántoche coa paixón máis viva
dos meus anos mozos.

¡ Ouh berce de Gregorio e Frai Luis
e de tantos troveiros iñorados,
eu camiñei, día e noite, as túas
estradas , comín do teu pan,
bebín do teu viño
e compartín as coitas núas
da túa xente sinnxela !
( O vello reló de Santamariña
foi, perante dous anos arreo,
o meu espertador cotiano ).

Val de Sárria, mar de brétemas,
ámote tal como ti es:
sementeira de amor e de traballo,
colo saudoso, chaira pequena
onde a mau sabia  dos devanceiros
abríu , golpe a golpe, un mencer
de espranzas para os homes rexos
que laboran de cotío no terrón.

Ámote tal coma ti es :
por iso , de vez en cando, volto
á túa beira, co corazón
encheito de palabras...

 FIZ VERGARA VILARIÑO

**************************************************************

       TRÍPTICO SARRIANO

Triloxía sarriana sobre o val :
¡ o convento, a irexa i o castelo !
¡ o Castro ergueito, potente , maioral,
ollando o outo ceio ó sete estrelo !

¡ Convento da Mercede !  Arquitectura
feita de luz, de gracia e xeometría
que puid vencer a pedra rexa, dura,
e trasformala en beleza i armonía !

¡ Eirexa do Salvador, rosa frorida,
con recendo a roseira medieval,
con inxenuo resplandor de amañecida
e claridade de aurora virxinal !

¡ Torreón do Castelo aínda fachendoso,
finxindo fortaleza, poder e valentía !

¡ Ahí esta ergueito, firme e soedoso,
ollando o val de Sárria i a campia !

                 Fiz Vergara Vilariño

**********************************************************

SÁRRIA DE GALICIA

Sárria de Galicia.
¡ La de los mil prados !
donde...
un convento,
un castillo
y una torre
le sirven de centinelas
como para no dejar
escapar su señorío.

Sárria la gallega,
Camino de Santiago
testigo de peregrinos.

¡ Sárria ! ¡ Sárria !
la más meiga
de las tierras  meigas.

Sárria  la montañosa,
Sárria la llana:
la alegre,
la vestida,
la  risueña,
la cantarina
y la hablada...
la triste,
la desnuda,
la garimosa,
la llorosa
y la callada....

Sárria de las carballeiras
cortinas de la mirada,
donde carballos
frondosos
casi no dejan
ver nada ;
donde el verde
de su verde,
es marco
de la añorada
para los que estamos fuera;
a vosotros
los de dentro,
es sala de estar
preñada...
preñada como la virgen
como una virgen preñada,
preñada
de nuestros celos,
de vuestros mimos
preñada.

¡ Sárria ! ¡ Sárria !
la de ríos abrumada:
tristones,
alegres,
cantarines,
transparentes
¡ casi anda !
porque tiene
la tristeza,
allá envuelta
y en sus aguas,
de lágrimas  que le damos
los que no puede
su vista
estar ahí asomada.
Porque tiene
de alegría:
su ayer,
su hoy,
su mañana ....

¡ Sárria !
Sárria viajera,
emigrante
y emigrada,
la que corre,
la que anda,
la que está
también parada,
la de sonrisas de niño,
la de la sién plateada,
la de los blancos cabellos,
la que ya no dice nada...
la parlanchina,
la muda,
la pecadora
y sagrada.

¡ Sárria !
la de los mil prados
cuando te mira
Galicia
se nos pone colorada...

¡ Sárria !
Sárria la gallega :
quisiera decirte tanto
y no sé decirte nada.

JOSÉ LUIS PORTELA ( Libro Programa do San Xoán , 1973 )

                                   ************
A LA FUENTE RIBEIRA

Hay una fuente en Galicia,
en la Galicia de Sárria,
una fuente en donde niño
iba yo , a beber el agua.

Yo iba
hasta esa fuente
para escuchar si me hablaba:
la fuente era de piedra
las piedras no dicen nada
Yo iba
allí , a esa fuente
a sentir si me besaba:
el agua clama la sed,
de besos no sabe nada.

Pero ahora y de mayor
cuando voy a beber su agua ....
las piedras mudas de ayer
¡ ahora hablan, si que hablan !

Sus caños aún oxidados
¡ ponen su vista en mis canas !.

Su agua, no calma mi sed
su agua besa  mi alma ..... !

Niño, cuando tengas sed,
vete a la fuente de Sárria
que lo que te dijo ayer
si te lo dirá mañana,,,

... y esa fuente está en Galicia
en mi Galicia que es Sárria.

JOSÉ LUIS PORTELA ( abril 1974 )
( Libro Programa do San Xoàn, 1974 ).
.............................................................................................    

                          SÁRRIA UN MAR DE LARES

Porque baciste señora                                ...Y en ese mar verduc
labriega y andacaminos                             brisa de amor , a caudales,
porque te encuentras sin olas,                    con sus tritones sonantes,
sin costas y sin navíos....                            entre cantos compungidos
porque te sientes guardesa                         para adornar sus cantares :
dea  adornar sus cantares;                          rocas, dan forma a nereidas
de ganados y de ríos.                                 brotando sabor a mares
                                                                   que el viento pinta en sonido
Eres pastora, princesa,                               y el alba, en sus despertares,
de pastos , prietos y henchidos,                 la riegan de colorido....
de pallozas y pajares,                                 Árboles portan tridentes,
con maíz, centeno, trigo                             breoganes florecidos ;
de huertos y de frutales                              los brazos son los ramales
con castaños amarillos                               para acoger a los idos
que, allá, por cuando el otoño                    ulises, de nuestras veigas,
hacen magostos tus niños.                          que, equipando sus caudales,
                                                                    dejan lo desconocido
Tus nieblas y vendavales  ,                        renunciando a los azares
tu sol templado y vahído,                           de  sus jornadas titantes
difuminan  los ramales                               se amarran a los navíos
engalanando caminos;                                para volver a sus lares
chopos, robles y nogales ,                          e impregnan a nuestra tierra
cipreses, carballos, pinos                           de olas que los han traído
que a modo de centinelas                           ¡ Luchadores emigrantes
dan escolta a peregrinos,                            cuánto esfuerzo habéis vencido....!
como soldados reales,
vigilan envejecidos                                     ,,,,,Porque naciste señora
claros, callados, lugares                              bordadora de tus suelos,
de fríos amanecidos....                                pastora con tanto mimo,
....Plantas envueltas en velo                        verdes ocres, luz de ensueño,
hielo azúcar florecido                                 de tus campos como armiño.....
tejados de gris pizarra                                 marinera arrulladora
de brillos entumecidos,                               salado puerto de abrigo,
novenario en regios truenos ,  ,                   barco pirata que robas
rayos con fuertes granizos ,                         del visitante, el cariño,
nubes blancas, negras, densas                     playa con hierba por olas,
te entregan su contenido                              por bañador el corpiño
recibiéndolas tus tierras,                              que cuando se pone en danza
para hacer fértil su nido.                             son mareas que marean
                                                                    naufragados rapaciños,
Solitaria de los mares                                  marejada de caderas
Cantábrico allá perdido                               briosas naves sonoras
Atlántico que no llegan                               aturuxo y alaridos
a ser por ti consentidos  ,                             brincando al son de la gaita
tus tierras lloran, reclaman                          como agua en torbellino
y a buscarlos cabalgando                            entrando a girar la" mola"   
van solapados sus ríos,                                por los rairos do moiño.
por las veigas acallados                               ...Moiño de Álvaro trasgo
por riscos en alaridos ,                                 de meiga Carmela cariño
gritando en rezo profano                              anfitriones de mi tierra
a dioses que se han perdido                         testigo de peregrinos.
y el lápiz de las entraña
fantasea en su deliro,
dibujándose en la tierra                                P/D               Si  en vez de mar tienes veiga
serpenteando caminos                                                        nunca podrán naufragar
entre soutos y dehesas ,                                                      al "carón" de tu lareira
por los cauces conducidos                                                  sueños de ensueño en tu lar.
plata azul les pone el aire,
oro en  verde  campos bríos                                                  Sárria, El Carmelo  1995
y en el gesto de sus aguas
acampan los pajarillos.                                               José Luis Portela
                                                                                          1,60

........................................................................................................................................................................

                                                               Peregrino del "Chanto "

                                            Pían los vencejos  por entre el sonido
                                            del agua traviesa que llega del río,
                                            ya lejos de presa quieta y sin ruido
                                            cobra con sorpresa caricia de abrigo.

                                                       Corriente tranquila recuerdo en alivio
                                                       con pasos sin prisa  reposo en camino
                                                       lágrimas sin llanto calor de mi frío.

                                          Serena vereda que llega hasta el "Chanto!"
                                          dueña de mi fuente cántaro basalto
                                          pañuelo de sombras poza de mi llanto
                                          seca mi congoja  y haz mi empeño  santo.

                                                        Discreta alameda garganta en mi canto
                                                        paz para mi hoguera piel para mi manto
                                                        gigante arboleda hada de mi encanto.

                                      P/D .- Estrambote.
                                      El pez se ocultaba de los pasos  míos
                                      el alga prestaba salirse del río
                                      y el agua posada del cauce sombrío
                                     soñaba despierta el canto aludido
                                     sonando en lo alto todo lo vivido.

                                                                       Sárria, verano 1998
                                                                       1,60  José Luis Portela

                             .................................................................................




¡ MALECÓN "CAMINO"
MI SENDERO AMIGO ! :

Timbales de algas
en sonido inmerso,
de solfas holgadas,
siembran a tu río
de un clamor travieso,
regando el oído,
sus notas mojadas
de espuma ondulada
conforman  palomas
blancas  y  asustadas...
Y , allá en su represa,
la del muro avieso
que va hacia el molino,
batiendo sus alas
sonoras  de himnos :
Musitan  rizadas
cantos "peregrinos"
llenos de embeleso...

¡ MALECÓN TRANQUILO
BULLICIO DE ALMAS :

Tus siempre vecinos
que a la brisa calman
son , troncos vetustos
que sus ramas suben
en forma de uve
mirtando  las aguas
con sus chopos viejos
y en un fiel reflejo
tamizan  las nubes
que las aguas cubren
sirviendo de espejo
y...a ellos acompañan
jóvenes  camelios
de oportuno ritmo
donde los venecejos ,
mirlos   y  estorninos
también forman nidos
a sus pajarillos,
que me asisten viejo
de entre sus piídos....

¡ MALECÓN SINCERO
DE REAL SENTIDO ! :

Balconada en hierro
conchas acuñadas
te asoman señero
hoy y a ocho siglos
de aquel Rey Noveno
siendo Alfonso y  noble
letrado y guerrero
quien fundó en pizarra
a este hoy mi pueblo;
luego fizo Villa
y llamole Sárria
cobrando nobleza
prendiendo semilla
gallarda y bizarra
valor y belleza
...a pocas jornadas
los lutos prendieron
poniéndole  velo
a ojos egregios
que ya son eternos
allá por los cielos...

¡ MALECÓN Y MEIGA
PUENTE Y AL PASEO !

Hoy por esta veiga
y junto al "Camino"
que va a Compostela"
hacia el Jubileo
ay una  "Pousada"
torre postinera
que a sus cuatro estrellas
añade un lucero.
 ¡ Es la  " Vía Láctea"
aquí y en el suelo !
digna y seductora
con su gran esmero :
Paz que al " Peregrino"
le brinda en sosiego
a quien ella mora
hasta ese mañana
que en  porte halagüeño
de compostelana,
cumpliendo el deseo,
amanezca luego
en donde  descansa
nuestro  Rey Noveno...
Y , entre coscorrones,
al Mestre Mateo
dándole un abrazo
al Hijo del Trueno
y del Zebedeo
que es "Santo Santiago"
quien por Jubileo
e dará  prebendas
cuando llegue al cielo.

P/D :
Entre "oucas y miñocas "
el pez pacta con el río
para que patos y ocas
amparen su cometido :
Ellos portando otra forma
son también un "peregrino"
¡ Bajo aguas  guarnecidos
se  incorporan al "Camino".

Sárria, Camino de Santiago, Año Jubilar MIL 999
José Luis Portela. 1,60
......................................................................................................................................................................
                                                SONETO  A DON  MARTÍN BALBOA
                                       
                                            Humanista,  Industrial, Altruista y Melómano

                                            Con melancolía de pizarra altiva y prieta;
                                            solitario , acompasado, altivo en porte fino,
                                            supiste posicionar a la empresa ; en su destino
                                            con la sensatez de la ilusión sin grieta.

                                           Ancha o estrecha, pisando firme la acera
                                           romántico, culto, tímido con pose del latino,
                                           estático, travieso, con la solemnidad de un himno :
                                           periódico, gorra o sombrero; " tu fina estampa pasea".

                                           Quizás el saber escudriñar en talla y sierra:
                                           en trazo diseñaste al cómodo destino
                                           aquel descanso del que la silla fuera....

                                           Y por musicar otro argumento..." a mi manera "
                                           Tomando a Sinatra, Gardel o Ida Lupino
                                           ¡ Te brindo !: "Silencio", "Dos Extraños" y una ranchera.

                                                                 Estrambote:

                                            Al desgranar un tango; ¡ Tú solidario!
                                            el bandoneón será nota bendecida
                                            y esta Sárria hoy escoge en su alegría
                                            a tú corazón por altar y escapulario.

                                                                            Sárria, La Ascensión del año 2001.

                                                                                    José Luis Portela
                                                                                            1,60


************************************************************************************ 

RECORDANDO LAS ACEÑAS

Unos árboles frondosos
donde cantan
alegres los pajarillos,
escondidos en las ramas.

Un remanso
de aguas claras...
Un molino de monótonos rumores,
que no sé si llora o canta,
cobijado por la sombra de las ramas.

Y un risueño molinero
que comprende las tonadas
de las aves
cuando cantan escondidas en las ramas,
los rumores del molino
y el murmullo soñoliento de las aguas.

Molinero, molinero ;
en las dulces noches plácidas
del verano;
en las dulces noches puras, noches claras,
yo quisiera como tú ser molinero;
y al arrullo de las aguas,
ir durmiendo poco a poco...;
soñar luego con las aves de las ramas...,
los monótonos  rumores del molino...;
y el remanso de aguas claras.

FR. JOSÉ CEREIJO, MERCEDARIO
( Libro Programa do San Xoán, 1974 ).

************************************************************************************

SÁRRIA , CAMINO DE PEREGRINOS

Inmenso Valle Sarriano, henchido de recuerdos,
por el que cabalgaron, con sus calabazas y sus conchas,
millares de peregrinos a Santiago
haciendo un alto en nuestra ilustre Villa,
pausa de recuerdos, sacrificios y ofrecimientos ,
para seguir su Odisea hacia la Catedral Compostelana
donde se guardan  los restos del Apóstol Señor Santiago.

Asombrados , bordando sus augustas pátinas,
sobre la estameña de estas tierras inolvidables
donde los peregrinos encontraban posada y refrigerio,
¡ así es la noble y muy humanitaria Villa Sarriana  ! :
de uncion hierática e industrial, comercial y labradora,
de surcos fecundos de epopeya.
Semillas de esos surcos , regados con el sudor de antepasados,
floreció el trigo que engendra nuestro verde césped.
Fueron miles de gestas, gérmenes de ese brío.. de  tantas heroicidades.

¡ Qué bien me siento aquí ! Huele a herrumbre de tizones,
esquisitios  chorizos, jamones y lacones
que han dado a nuestra Villa el palmarés en estas lides,
y, como no, unido al recuerdo de llegar y pernoctar ,
y comer el buen xantar de lacón y cachola
que "a Xentiña de Sárria tan ben sabe preparar".
Todo esto decían los peregrinos, gentes sabias las Sarrianas y doctoradas
en elegancia y silencio estilizado
a santo relicario de las cosas eternas.

Está como abstraído este Sárria tan querido, en nostalgias,
como herido  de una ansia soñadora y poetas, de escalar nuevas cimas,
de inventar nuevos modos para nuevas conquistas en todas las esferas.

Por eso, en esta noble  y legendaria Villa , camino de peregrinos,
el tiempo tiene un halo de reposo y un halo de inquietud
que se mete en la conciencia de los visitantes
que nos honran con su presencia en estas fiestas patronales conocidas nacionalmente
y,  como peregrinos, también serán bien acogidos.

Sárria, de abolengo señorial, de piedras de oro, cabeza y voz de la Provincia
donde duerme el sueño del arcano siglo de tradición y de tesoro.
¡ Oh Sárria querida , de recuerdos y castillos  de la guerra contra el moro !
Convento de Padres Mercedarios , donde pernoctaron y ensayaron las viejas meigas,
en sus celdas de sombra, su rito religioso,
siempe al acecho de los viandates solitarios.
Donde los ángeles con las alas abiertas , trasparentes ,
respiran el aire limpio y vierten el frío refrescante
su quietud permanente, acuática, su gracia lenta,
bajo los clásicos  ventanales del cenobio .
Uno aprecia muy hondo, embriagado de asombro y de grandeza espiritual,
los tres sonetos de Cabanillas  "PAZ", "SOEDÁ", " SILENCIO".
Pero apenas  tienen tiempo de experimentar el silencio,
de entrar en la paz , de encontrarse solo y filmar aquel verso del "Nocturno":
"De tras dos petoutos vai póndose o sol".
Todo va muy deprisa , y aún no han caído las sombras de la noche,
pero aún se aprecia el contraste de la luz y de la simetría
de los paredones llegados de siglos y los claustros umbrosos.
Todo está mudo, es la hora del "Angelus Domini nuntiavit Mariae".
Abandonamos el recinto sagrado sin tocar su silencio,
embriagado de majestad y de plegarias.
donde todo el Publo  Sarriano agradece a estos frailes Mercedarios
la educación y cultura que reciben sus hijos
en este moderno y acogedor  Centro de Estudios, modelo de la Provincia,
Sárria, entrañable y querida no ha  pasado al desván de la memoria  ,
ni estás  en el estudio de la historia convertida en reliquia de museo.
porque son eternos tus hijos  para tu gloria,
y un aire  de epopeya y de victoria tremola al viento como un trofeo.

JOSÉ MANUEL GONZÁLEZ SOTO ( Libro Programa do San Xoán, 1975 ).

****************************************************************** 

Tamén as pedras do castelo de Sárria
souberon da loita Irmandinha

                            A manhá cobre de brétemas o val,
                            o ar está prenhado de esperanzas ledas.
                            De súpeto una voz : ¡ Abixo os castelos !
                            Todas as gorxas irmandinhas soltan mil berros.
                            Por Farbán venhen , á Rúa Maior ,
                            polo Mosteiro e o Salvador ,
                            os nobres filhos  de Breogán
                            con fouces , gadanhas , forcadas ao vento
                            pouco a pouco rodean o Castelo
                            berrando con voz arrepiante:
                            "¡ Abaixo os castelos, feneza o asoballamento !"
                            A loita comenza , terríbel e fera;
                            no outo da torre o Fidalgo trema.
                             ................................................
                            Pola raia da manhá                                                                           
                            o río, ao pasar a Ponte Velha
                            vai vermelho, de liberdade celta.
                            Mais a loita segue,
                            non hai acougo nen medo.
                            Perto da igrexa, no chan ferido,
                            berra un home velho;
                            ¡ Loitade galegos ! ¡ Galiza desperta !
                            ¡ Loitade galegos, a vitoria é certa !
                            Rematando vai o serán
                            escura e moura a noite chega,
                            acenden-se fachos de palha
                            e candís e lumieiras.
                           O Castelo non aguanta, fuxe o fidalgo á serra  .
                           Nace o sol, a manhá chega,
                           vasalo non quedou un, nen pedra sobre pedra,
                            rematáronse-se os aldraxes , ceibe a terra.

                                Eloi Caldeiro ( Do libro "Sárria imorrente" - inédito- )
Publicado no Libro Programa das Festas do San Xoán. 1985                           

............................................................................................................................

O MEU SENTIR

Auguiña do noso río
¡ Que limpa que hoxe vas !
Dende o Malecón de Sárria
namora verte pasar.

 ¡ quen se volverá una gota
de auga e viaxar contigo
hastra irse mesturar
ca do río Miño amigo !

E con elas e outras ir
ós mesmos confíns do mar
contando contos cos peixes
gozando da inmensidá !

Mais como dixo un poeta
" déixame ambición  eiquí "
conforme a que correr sigas
namorando o meu sentir.

¡ Por Deus  que ninguén te luxe !
¡ Que todos te coiden ben !
Es o millor tesouro
que a nosa comarca ten.

E ten moitos
digocho eu...

MARIA DO CARMEN TABOADA BESTEIRO
(  Libro Programa do San Xoán ,1997 )

*********************************************************************************** 

GALICIA TEN......

Galicia  ten unha vila
no seu corazón pousada,
deixouna alí unha meiga
una mañá de San Xoán
con meco de namorada;
ao mirala dixo ¡ Sárria !
te chamarás por xeitosa,
por meiga, por garimosa,
tes airiños de muiñeira
nas carballeiras , nas chousas...

Non sei que tes... ¿ que tes Sárria ?
non sei que tes... ¿ que tes ti ?
soio sei que se te deixo
axiña me quero vir.

Son teus ríos, o teu val,
teu Castelo ¿ ou pode ser ?
o vento que moi baixiño
bícame con agarimo
 dicindome ¡ ai ! mon sei que.

Cando veñas, forasteiro,
cando pases por eiquí,
ten coidado queridiño
as silveiras dos camiños
de amor pódente ferir.

Non sei que tes... ¿ que tes Sárria ?
non sei que tes...¿ que tes ti ?
soio sei que si te deixo
axiña me quero vir.

CARMELA GONZÁLEZ RUIZ.
Letra do Himno Oficial de Sárria
( Libro Programa do San Xoán, 1982 )

************************************************************************************ 

RÚA MAIOR

Rúa Maior, canle estreita
que sabe filosofía,
rúa que é latexo e vea
que soña e que cavila.
Están pechas as xanelas
e valeiros os balcóns de olladas
que dean vida ás pedras vellas.
Chove. martelea o vento nos tellados
e a auga vai caíndo quedamente.
Eu camino baixo a chuvia
mollando os zapatos parvamente
cal se fora neno ceibe e sen sentido,
Aló no cabo das tendas e comerzos
vense sombras da tardiña mesta
e una moza que lendo está riba dun libro.
¿ Que soño durme esta rúa estreita..
esta vea vital, hoxe calada ,
cal se fora barco deitado nun peirao
de mofo ou de loureiros ?
Ría Maio, vella canle
por onde, tarde ou cedo,
facemos todos o camino eterno.
Hoxe,   de vagar, camiño baixo a chuvia
tratando de atopar filosofía
no onte e no presente....

 E despois de todo, coa luz do fusco-lusco.
decateime de que estou mollado

VÉXOTE DENDE TREILÁN

Véxote dende Treilán,
ou dos Remedios,
entre encaixes
de néboa
que ao sol brilan.
        Véxote
leda co sorriso
do río  correndo pola veiga,
bicando docemente
os prados verdes.

 O teu val florido
acouga antre a ranaxe
de carballos vellos
e salgeiros.
    Véxote
leda  baixo as brétemas
que brilan ao sol
da mañanciña,
mentres polas  mestas carballeiras
ao ar botando
a súa cantiga
está un oureol.

CASTELO DOS INFANTES

Castelo dos Infantes
no bico dun outeiro,
O Carballal, Fontao e Vilasante
escondidos por tras dos castiñeiros
vixían o val que nas Aceas nace.
Están as cerdeiras en flor
nos prados de Ribela
e  na pola do verde sabugueiro
do  sol bebendo  está a bubela.
Move o vento as follas dos salgueiros,
voan no ar as anduriñas
e o reloxo aló en Santa Mariña
toca agora  as cinco badaladas.

A veiga semella  unha rapaza
que locira alfaias e beleza
e nos carballos, prados e toxeiros
amósase con forza a primavera,
mentres que as augas torboentas
que baixan dende o Iribio
espallan arrecendos de uz e de carpaza.

Cando o inverno fina a súa vida
estoupan no val centos de cores,
cantan os paxaros , nacen flores,
verduxan nas agras os centeos
e baixo dos lousados vense niños
onde chirlan coa fame os paxariños.
Nas Insuas os altos amieiros
míranse no craro espello dos dous ríos
e moitos prados verdes marelean
agochados polas belas margaridas.

Morre o día quedamente nun cabouco
e a tardiña tínguese de sangue
e ouro  nas follas dos salgueiros.

Castelo dos Infantes, no bico dun outeiro,
brila no solpor coma una brasa.

XAIME FÉLIX LÓPEZ ARIAS ( Tomado de " 9 Poemas para una Terra")

*********************************************************************************

                         AQUELA SINFONÍA

Resoan as pegadas de homildosos pelengrís
na rúa vella
O mosteiro chantado coma un fito
de caridade fala.
E o castelo silandeiro e derrubado
lembranzas trai de loita e de irmandiños.

  ¡ Ai aquela bela e lonxana sinfonía !

Sinfonía  con ecoares e zanfona
tanguida cecais por Afonso Gómez,
vello xograr de Sárria,
daqueles que falaban de amor e amigo.
Sinfonía que agarda quen a escriba
cos ventos eternos que fungan nos outeiros
e as augas manseliñas , outrora torboentas,
que labraron na serra arcaica agarimoso berce.

¡ Ai quen soubera tecer tal sinfonía !

Alí estaría o marmurio de laudes e maitines
de frades cos longos saiais  dos agostiños ,
os tenros falares das doncelas nos castelos
e a lenda dos sete infantes no preludio.

Pregos, amor e lenda.

Cabaleiros camiñando,  un aturuxo de ¡ Ultreia ! nos seus beizos.
como aquel fidalgo don Rodrigo Álvarez
terceiro conde desta vila,
que fixo , no mosteiro de Loio, promesa da súa espada
para adicala  ao servizo do Camiño,
Aqueles  Cabaleiros de Santiago, milicia vixiante,
fortes sons teceron naquela sinfonía.
Xentes de terras lonxanas
deixaron no poo das corgas destas veigas
testemuños de fe e de verdade.
O seu rosmar de beizos que rezaban
á sinfonía enadiu una cantata.

Sofrimento, morte, penitenza.

A vila non é máis ca unha estación do viacrucis
que ten o seu finar en Compostela.

        " Nel rio al alba ¡ ai amigo !
          lavar hei mia delgada
          e cervos todos del monte
          verranmela lavada"

Así poidera calquer xograr de Sárria
cantar a beleza da dona  dun castelo.

"Nós , todos fidalgos destas terras,
diante Deus que todo o pode, eiquí no Loio,
mosteiro en louvor da súa nai Santa María,
prometemos sermos brazo defensor de todos os romeiros
que en romaxe  van a Compostela"

      E no ar pendurada aquela espada
foi cruz de vida para aquel conde terceiro.

¡ Ai aquela bela e lonxana sinfonía !

¡ Quen poidera tee vagar para escribila calquer día !

XAIME F. LÓPEZ ARIAS
 ( Libro-Programa do San Xoán, 1973 )

                           TORREÓN      SENLLEIRO

Torreón senlleiro,
                          vixía silandeiro,
lanzal berro de pedra
con saudades dos tempos xa pasados.
                                 Con lembranzas
de Castros, Enríquez e Osorios
                                  nesas pedras
e nesas hoxe inútiles almeas.
¿ Que foi daqueles Condes
                                  cabaleios ?
¿ Que dos seus  criados de a pé
                                  e dacabalo ?
Soños dorme xa Men da Ribeira
o que cando foi daquela loita
fusquenlla dos irmandiños
de novo fixo erguer  forte castelo
con foxos fondos e cadeas.
¿ Que foi daquelas doncelas en cabelo
que pousaban soidades nas fenestras
e na frol da amendoeira ?
....Dona Beatriz, don a Elvira,
dona Sabela, dona Estefaldía....
¡ Amor de amigo nun solpor,
salaios de lúa nun cantar !
Hoxe irto
                  e silandeiro
o torreón non é mais que unha lembranza.
                   Senlleiro
                   somente berra
¿ Que foi  daqueles.... ?
 
           XAIME F. LÓPEZ ARIAS


.......................................................................................

                          VEXO

 ( A Sárria , dende a Torre de Batallón )


              Vexo a montaña ; e no val
              un  grande e inxente arbolado.
              Vexo as miñas ilusións,
              xa murchas do meu andado.

             Vexo como un limpo ceo,
             cobre o val e a serranía,
             Vexo os meus vellos anceios,
             perdidos na lonxanía

            Vexo un recunccho, que medra,
            de Galicia, sin acougo.
            Vexo as miñas esperanzas,
            que esmorecen pouco a pouco.

            Vexo a loubanza dun pobo,
            os pés do Castro, do altío.
            Vexo como vai fuxindo,
            a miña vida, a cotío.

           Vexo aló onde remata,
            na Terra, o meu vieiro.
            Vexo una Sárria fermosa,
            berce dun amor primeiro.

                                                       FUCO DE CAMBRIA

( EL PROGRESO,  24 de xuño de 1990 )
........................................................................................................................................................................        


A TORRE DA FORTALEZA LEMBRA  NO SOLPOR

Direi de min que son arpa sen cordas                     Eu son a testemuña, aquí declaro
tanxida polo vento                                                  a verdade do home e da muller,
os séculos e a chuvia escriben morte .                   a impotencia que habita
sobre esta pel de pedra envellecida.                       tanto cego destino, tanta sombra,    
  Mais eu teño lembranzas, pasan xentes               tantos rostros barridos nesas rúas
a salferir de vida a miña ollada,                             da vila que contemplo ,
a deixar para os fíos                                               Vin a nvalla aberta da desgraza
os vélaros dos soños, e eu, Penélope,                     a furgar nas entrañas das estrelas
tezo e destezo sen fin memoria e néboa.                ate matar a luz.

O tempo zuga sempre na alegría,                           Mais vin tamén a dita, aquí declaro
só no recordo, ás veces, arde intacta.                     a beleza das cousas que non volven,
Así eu forte e nova estou enteira,                          fermosamente gris o amor na cinsa
alzada e orgullosa coma un mastro                        na hora do adeus mirra entre os dedos.
no navío do val. E chegan voces
que piden pan e terra :
"Desu fratresque Gallaeciae", os Irmandiños        Até min chegan ecos de palabras,
Desertaron de mín todas as pombas                      heraldos do vivir que abren xanelas
na hora da derrota,                                                 nas moradas do val.
no xusto intre rouco da derriba                              Percibo en arrcedendo a pradaría,
Amei o capitán e aqueles homes                           a festa vexetal, o berro verde,
a súa loita cega,                                                     a luxuria da terra que me envolve.
o seu vingar  en mín a longa fame,                        Podería  inclinarme longamente
o pobo en pé de guerra  que reclama                     para beber no Sárria a flor do Oribio
xustiza e pan a berros.                                           ou na Rúa Maior
E mesmo fun feliz, rosa de pedra                          falar linguas estrañas cos que cruzan
queimada polo sol da liberdade.                            co Camiño Francés a Compostela
como amei as mans rexas dos canteiros                Quizais regresa todo no misterio
que me alzaron do po e me deron corpo               da roda que non para
e vida novamente.                                                 na lei do   corazón mentres latexa.
Aprendín a lección: nada é perfecto
máis que o sangue no pulo que constrúe
e a hedra que inza as fendas da ruina.                  E se un día o vento me derruba
                                                                              deveña cada pedra una bágoa
                                                                              e sexa una fervenza polo outeiro
                                                                              a memoria de min mollando a vila

                                 MARICA CAMPO 1990
(  Libro -Programa das Festas do San Xoán , 2012 )

                                              SÁRRIA NO CAMIÑO

Sárria , nobre, fidalga e señorial
vila por Afonso noveno fundada / e onde sa súa luz ficou apagada/ Do camiño, Sárria filla real //

A senda fancesa é manancial / de centros de fe e axuda esmerada , / esperanza e caridade  espallada / nun río de arte de gran caudal //

Santa Mariña corusca fulgor , / reloce Santiago de Barbadelo, / corre o sangue vello en San Salvador. //ç

A torre, antes parte dun castelo , / e a  Mercede  son ronsel de esplendor / dun tempo glorioso , mais non sinxelo.

" Sonetos do Camiño", de Xesús Pablo G. Moreiras, en "Libredón" , nº 36, Ano 2022 ( Publicación da Asociación  Galega de Amigos do Camiño de Santiago )



************************************************************************************










 



 

Comentarios

Publicacións populares