FIZ VERGARA VILARIÑO EN SÁRRIA ( 695 )
FIZ VERGARA VILARIÑO EN SÁRRIA ( 695 )
NACEMENTO
REXISTRO CIVIL SAMOS NACEMENTOS
Folio num.........132
Ao marxe :FÉLIX VERGARA VILARIÑO.- SANTALLA ( Faleceu o 18-7-97 segundo consta ao T.253 /538 do Rexistro Civil de Lugo) Samos 29-7-97
En Samos , provincia de Lugo, ás dez do día dazaseis de Abril de mil novecentos cincuenta e dous, perante D. Xosé Gómez Pereira, Xuiz Comarcal sustituto e D. Xerardo Pita Otero , Segredario Comarcal procédese a inscribir o nacemento de un varón, ocorrido en Santalla ás vinte do día quince de Abril na casa dos seus pais de Santalla, número...... piso....., é fillo lexítimo de Manuel Vergara López, de vinte e oito anos de idade, labrego, natural de Puentes.Cuba e domiciliado en Santalla e da súa esposa Irene Vilariño Álvarez Casanova, de vinte e cinco anos de idade, aos seus laborrs, natural de Gamid e domiciliada no do seu marido; neto pola liña paterna de Félix Vergara e de Dores López, naturais de Santalla e pola materna de Antonio Vilariño, natural de Gamid e de Albina Casanova, natural de Praducelo, e poñenlle os nomes de " Félix ".
Esta inscrición practicasw no local deste Xulgado , de manifestación que fai o pai do inscrito e a presenza como testemuñas D. Luis Fernández Parada, maior de idade, casado, domiciliado en Samos....de.... número e D. Edelmiro González Sotelo, maior de idade, solteiro, domiciliado en Samos.....de...... número.
Lida esta acta sélase co deste Xulgado e asínaa o Sr. Xuiz coas testemuñas e manifestante de que certifico.
Xosé Gómez.- Manuel Vergara López.- Luis Fernández .- E. González Sotelo.- Xerardo Pita
*************************************************************************************
FIZ VERGARA EN SÁRRIA
Despois de estar interno nun colexio madrileño Fiz Vergara Vilariño matriculouse na Academia Rosalía de Castro, na actual Rúa da Liberdade , que ocupaba o segundo e o terceiro andares da casa nº....., e paraba na Pensión Sierra, na mesma rúa , perto do Cruce da Ciguñeira .
Un punto que, cos seus amigos e compañeiros do colexio, frecuentaba foi o Círco Xuvenil Gregorio Fernández ( da OJE ) , dirixido polo seu profesor de debuxo e " formación do espirito nacional" Manuel Rodríguez Díaz ( Rodim ) . Nas publicacións a ciclostil " Candil" e " Eco" publicou os seus primeiros poemas en castelán.
Integrouse nun grupo informal de mozos e mozas , reunidos baixo o nome de " O Tabao", que aproveitando a xenerosidade ofrecida pola superior do Colexios da Asunción ( A Madre Vitoria ) se reunián nunha das aulas dese centro seguindo cursos de galego, organizando certames de redacción en galego , coñecendo as cancións de " Voces Ceibes ", exposicións de obras literarias....
***********************************************************************************
FIZ VERGARA VILARIÑO EN LUGO
Formou parte do colectivo poético CRAVO FONDO.-
***********************************************************************************
A VOLTA PARA SANTALLA DE LÓUZARA
Rematados os seus estudos no Instituto lucense o Fiz voltou para a casa onde estivera a secular ferraría de Santalla , pertencente aos monxes de Samos , no lugar de Santalla de Abaixo, mercada polos avós do Fiz, casa que estivo na parroquia de San Xoán de Lóuzara , e cando foi segregado o sur desa freguesía en 1890 deu nacemento á de San Xosé de Santalla .
***********************************************************************************
A RÚA FIZ VERGARA VILARIÑO / XARDÍN FIZ VERGARA VILARIÑO
( SÁRRIA )
*************************************************************************************
O COLEXIO FIZ VERGARA VILARIÑO EN LÓUZARA
( LUGAR DE PAREDES )
***********************************************************************************
A PRAZA VERGARA VILARIÑO NA VILA DE SAMOS
************************************************************************************
O CERTAME LITERARIO FIZ VERGARA VILARIÑO
*********************************************************************************
**********************************************************************************
OBRA POÉTICA
( 1971 ) PRA VÓS
Foi con ocasión dunha mostra de libros galegos organizada polos mozos de · O Tabao" cando ese grupo xuvenil fixo a presentación da primeira obra poética de " Félix Vergara Vilariño " tiduada " PRA VÓS , que gozou de boa acollida entre os sarriaos que en poucos día esgotaron a edición.
O libro foi editado pola Editorial Celta , de Lugo, adicada " A meus pais, familiares e amigos ". Abre a publicación o Limiar.- Presentando una nova voz , da autoría do profesor Xesús Alonso Montero no que di. " Compre saudar con ledicia a voz de este , esta nova voz , e quedar agardando froitos máis traballados e máis cheos. Agardámolos con cobiza e con razón"
A portada do libro foi realizada polo artista sarriao Manuel Rodríguez Díaz " Rodim" presenta un debuxo no que se ve un home cun caxado baixo dunha arcada ruinosa.
Contido.- Primeira parte.- ( Poemas ) . Intimidade : Falando convosco . Definición.- Co corazón na mau.- Non chores.- Oración.- Cabilando.- Pequena elexía.- Irmá.- Desespero.- Imaxen.- Metáfora.- Non sei rezar. Segunda parte.- Cousas , días , traballos : ( Poemas ) Versos ó irmao galego.- Pranto por unha vaca.- Percorrendo Lóuzara.- En Santamariña.- A un bébedo.- Os cans da ciudá.- Os vagalumes,. Outono.- Unha mañá de xeada.- Migueliño.- A G. Adolfo Bécquer.- A memoria de Rosalía de Castro.- Arenga dun labrador sabido.- O trono.- Os soños do Xoseíño.
.............................................................................
( 1972 ) 6 NOVAS VOCES DAS LETRAS GALEGAS
Os alumnos de 6º Curso de Letras do Instituto Nacional Masculino de Lugo ( agora Instituto de Ensino Secundario " Lucus Augusti" ) editaron o poemario " 6 NOVAS VOCES DAS LETRAS GALEGAS no que se recollen composicións Beatriz Pin Díaz, FÉLIX VERGARA VILARIÑO, Francisco Campos Freire, Carlos Rábade Pallares, Xavier Rodríguez Barrio e Manuel Blanco Rábade.
Saiu do prelo da Editorial Celta, de Lugo. Os poemas de Fiz, reunidos en "Saudades louzariñas e outras verbas " , que levaban antes unha autobiografía, foron: Soneto primeiro ( a Virxilio Morentes Sáez ), Soneto segundo ( Pra Ana e Xaime López ), Romance íntimo.Ao rio Lóuzara.- Mensaxe á nova xeneración chairega ( Pra Xesús Rábade ).- Soneto a Celso Emilio Ferreiro-
............................................................................
( 1973 ) ENCONTRO COS TIBURÓS
Edicións Xistral, na Coleición Val de Lemos. Nº 9 . 1973 de Monforte de Lemos , baixo da direición de Manuel María Fernández Teixeiro , publicou a obra de Félix Vergara " Encontro cos tiburós " . O libro saiu do prelo da Imprenta Galicia , de SÁRRIA , e leva por adicatoria: " Pra Emilia e Xesús Alonso Montero, mestres i amigos sempre, Homaxe de ademiración e cariño". Poemas: 1.- Enceto.- Canción .- Anguria.- Fumo sete pitos diarios ( A Saleta e Manuel María ).- Carta,. Poema de nada, 2.- Palabras a un amigo ( A Manuel Rodríguez Álvarez , compañeiro da nenez que se foi e da mocedá que comenza.- Laio.- Lembranza.- Poema da miña Lóuzara Xabreira.- Verba.- O esmoleiro.- Teorema.- Hai que vivir ( A Lois Diéguez ).- A espiña.- A veira do camiño.- Intre final.
..........................................................................................
( 1973 ) OS NOVÍSIMOS DA POESÍA GALEGA / LOS NOVÍSIMOS DE LA POESÍA GALLEGA
A profesora María Victoria Moreno Márquez recolleu poemas de poetas emerxentes con obra galega , dando tamén a súa versión en castelan. Na obra aparecen Farruco Sesto Novás, Lois Diéguez, Alfredo Conde Cid, Xosé Vázquez Pintor, Lois Álvarez Pousa, Xesús Rábade Pallares, Margarita Ledo Andión , Darío Xohan Cabana, FÉLIX VERGARA VILARIÑO, Xavier Rodríguez Barrio. Foi editado o libro por Akal.Editor ( Madrid ) dentro da Colección Arealonga dirixida por Xesús Alonso Montero.
Asinados por Fiz aparecen: Autopoética,.- Enceto / Comienzo.- Definición / Definición .- Pranto por unha vaca / Llanto por una vaca.- Carta / Carta.- Canción / Canción.,- Teorema / Teorema .- Anguria / Angustia,. Intre final / Momento final.- Pequeno manual de historia cun prólogo i un epílogo / Pequeño manual de historia con un pròlogo y un epílogo.- Hai que vivir / Hay que vivir.
************************************************************************************
( 1976 ) ANIMAL SEN FEL
************************************************************************************
( 1982 )
POETA MUIÑEIRO Á DERIVA
************************************************************************************
( 1990 ) NOS EIDOS DA BREMANZA
************************************************************************************
( 1993 ) PASTORA DE SORRISOS
Para a realización desta obra PASTORA DE SORRISOS o seu autor FIZ VERGARA VILARIÑO recibiu unha " Axuda á Creación Literaria " da Dirección Xeral de Cultura da Xunta de Galicia o ano de 1989.
************************************************************************************
( 1998 ) ANIMAL SEN FEL
( Para a realización desta obra ANIMAL SEN FEL o seu autor Fiz Vergara Vilariño recibiu unha "Axuda á Creación Literaria " da Dirección Xeral de Cultura da Xunta de Galicia o ano 1994.
*********************************************************************************
( 1994 ) FIRMA INVITADA
A RÚA FIZ VERGARA VILARIÑO
Por MANUEL MARÍA
LEMOS , con toda a alegría do mundo nos ollos e co corazón ateigado de gozo , a noticia de que a vila de Sárria - un alto obrigado no Camiño de Santiago que era ao condado de Lemos que é á Coroa Española o Principado de Asturias - lle adicará ou lle adicou xa - non sabemos be - unha rúa ao poeta de Lóuzara, Fiz Vergara Vilariño. ¡ Que menos !,
A corporación municipal sarriana, con este acto, non fai máis que xusticia. Lembramos que o señor mandamais do Courel, pese a pedirllo os escritores lugueses . ou cecais por eso- reunidos en amistoso concilio, negouse a que levaran os nomes de Uxío Novoneyra e María Mariño os dous grupos escolares do seu concello, Non se comprende tanta burremia , falta de sensibilidade, incultura e anticourelismo con perdón pola palabriña, Menos mal que os señores mandamais e subcaciques pensan que os poetas cando o son de verdade - e este é o caso - permanecen .Temos a absoluta certeza de que nun día non demasiado lonxano, os grupos escolares do Courel honraranse cos nomes de Uxío Novoneyra e María Mariño Carou.
Fiz Vergara Vilariño é un sarriano máis . As rúas da vila , dende hai anos,conocen ao poeta e sentiron sobor delas os soños, maravillosos e necesarios de Fiz. O río, no Chanto ou en As Insuas, escoitou asombrado os versos de Vergara Vilariño e levounos ao Miño caudal e poderoso e este espallounos por toda a redondez do planeta terra. E non só o río ,camiñante e murmurador , Tamén as árbores e os ventos ceibes e desacougados. E os veciños da vila que os teñen no corazón como un tesouro pois son a luz iluminadora da escuridade xorda do vulgar e do cotidiano.
Que tendo amor, abondo, loitando con amor, amando e seníndonos amados, non comprem máis armas que as palabras núas para costrirmos unha patria enchida de pan e de traballo, e galos noviños proclamen a xusticia dende os cataventos
Sárria - os pobos teñen memoris e sentimento como os seres humanos - lembran a un Fiz Vergara Vilariño mociño ilusionado que foi morador seu, En Sárria naceron os seus primeiros versos . En Sárria imprentouse o seu primeiro libro importante : " Encontro cos tiburós" . O editor do seu derradeiro libro de poemas publicado, " Pastora de sorriso" , é sarriano. Nos certames literarios de Sárria premiáronlle poemas. Sárria está moi presente nos seus versos e nas súas prosas , Sárria é a súa capital natural , a vila cabeza da súa tribu. Os sarrianos - sen fallar un - son os seus amigos, Como demostrado queda todas son razóns de amor. as máis verdadeiras e podeosas, anque non sempre sexan as máis valoradas. Pero este non é o caso.
Atrevémonos a pedirlle ao noso querido amigo. tamén moi querido amigo de Fiz Vergara Vilariño, Xaime Félix López Arias, o entrañable Arlindo, cronista oficial da vila, o entrañable Arlindo, solicite á Corporación municipal sarriana que fagan a Fiz Vergara Vilariño fillo adoptivo de Sárria . O día da inauguración da rúa a el adicada sería o propio para entregarlle o título e facerlle unha homenaxe a nivel galego que ben merecida a ten. Xa os da Terra Cha nomearon a Fiz Vergara Vilariño " Chairego de Honra ",
GUSTARÍANOS que a rúa sarriana adicada a Fiz Vergara Vilariño sexa céntrica e ampla para que por ela se poida andar con toda comodidade e para que os versos do Fiz circulen libremente, sen ningún atranco ou sobresalto , Que teña árbores para que os poemas do poeta de Lóuzara poidan agatuñar a eles e ter fondos e amigables coloquios cos paxaros , Que sexa unha rúa tranquila na que poidan xogar os rapaces No medio do desastre urbanístico de Sárria , a rúa Fiz Vergara Vilariño sería un edén no que sen problema nengún, convivirían rapaces , versos , árbores e paxaros, Como ten que ser. O día da inauguración sería obrigado ler algunhos poemas do Fiz. Así os versos , de xeito solemne, dediante da autoridade competente e de numerosos testigos , tomarían posesión, para sempre, do lugar que naturalmente lles pertence.Despois a ver quen lle nega á poesía o dereito a aveciñarse en Sárria.
( O TAMBORILEIRO.- Sárria , 1994.-. Taller de Prensa do Centro de Educación Permanente de Adultos de Sárria. Rúa Pedro Saco, 4 .- Equipo de Normalización Lingüistica ) .
**************************************************************************************
LEMBRANZA DA ACADEMIA " ROSALÍA DE CASTRO"
Fiz Vergara Vilariño
Non, eu non poido presumir de ter sido un bo estudiante, entre outras cousas porque fun incapaz de aprender de memoria o sonado binomio de Newton; se de algo ´referente ós meus estudios. me poido gabar é de que fixen dous cursos do bacharelato antigo na desaparecida Academia Rosalía de Castro ( en Sárria ) , e ó cabo dos dous cursos , saín da mentada " Academia " ser recibir unha soa labazada por parte do " profesorado" , ( se se lle pode chamar así , cousa que dubido de verdade ), xa que naquelas vellaa aulas estartaladas chovían ostiazos e castigos dende tódolos recantos e todos saían da man dos " profesores ; alí poñíase en práctica aquel adaxio . tan vello coma o mundo - de " a letra con sangue entra " , e non había máis volta de folla ; de pouco valía chorar ou supricar , canto máis chorabas iu supricabas máis che zoscaban , tiñas que apandar coa malleira e tirar para adiante sen protestar o máis mínimo. ¡ Moi parvos e folgazáns tiñamos que ser, penso eu agora, aqueles alumnos para mallaren tanto en nós aqueles seudo- profesor4s !,
Deixando a unha beira estes métodos totalmente antipedagóxicos , a Academia Rosalía de Castro e máis a Felipe II , que tamén existía daquela e practicaba os mesmos métodos trasnoitados, xogaron un importante papel no desenrolo da cultura sarriá daquel tempo e tamén de hoxe, pois hoxe é cando se poiden avaliar os froitos, suados e resuados , tanto por parte do alumnado coma dos " profersores " - poisquem neste sentido traballaban a reo , todo cómpre decilo e recoñecelo - ; poucos rapaces - cáseque nenos entón, hoxendía xa temos percorrido a metade do camiño da vida - saíron destes colexios, de ensino libre, sen ter unha boa base e un bos alicerces para comezaren unha carreira ou un oficio nas aulas universitarias ; así, enteirate amigo lector, case tódolos meus " compas " teñen uns estudos superiores e exercen as máis diversas carreiras ou oficios dentro e fora de Galicia; o máis parvo quizais fun eu, que fiquei nun simple escritor ; poido presumir, iso si, de honrar o nome do meu colexio ou potro de tortura : da A. Rosalía de Castro é todamente lóxico . alomenos parécemo a min - que saira un poeta, un escritor, ( anque non sexa moi bo ) . A mágoa foi que ds A, Felipe II non sairá un rei, anque fose sen coroa nin espada .
Tiven uns excelentes compañeiros na academia de marras; a todos os lembro e a todos lles gardo singular apego, moitos deles axudáronme na miña loita pola superación. ( Aquí cómpre ter en conta tamén o comportamento colectivo das xentes da vila, que me deron azos e arxilo cando eu estaba a piques de "virme abaixo ", porque atravesaba momentos realmente difíciles ).
Hai que ter en conta que eu cheguei a Sárria, cego como unha teipa, procedente dun colexio de monxas . con certos complexos dictatoriais - onde fixera os dous cursos anteriores en réxime interno ; xa que logo non me foi nada doado. e se non foran estas xentes seríame peor , xa que eu traía ó lombo unhas circuntancias especiais . integrarme na sociedade, ser útil ós demáis . Foron dous anos de loita férrea e enriquecemento interior durante os cais véxome na obriga de salientar a axuda e o ánimo dos compañeiros e máis dos veciños da vila.
Ó pouco tempo de me vir para Sárria, coñecín a Arlindo - hoxe cronista oficial da vila - .home sabido e entendido , galeguista a máis non poder ; os primeiros libros, que lin na nosa língua, deixoumos precisamente el ; fíxémonos amigos... e ata hoxe. O primeiro que acordamos foi facer unha tertulia, para fuxir dos bares, anque só fora os fins de semana. Topamos con moitas dificultades, ( lémbrese que o franquismo estaba daquela dando os darradeiros coletazos e non propiciaba a saída á tona de froitos alleos ós do centro ), tivemos que valernos da Superiora do Colexio da Asunción , que nos cedeu unha aula para levar a cabo as nosas actividades culturais, Fixemos cursiños e exposicións do libro galego, organizamos conferencias e recitais da nosa poesía....etc.
Naquel entón, corría o ano 71 , saíu á luz o meu primeiro libriño de versos, un mañizo de poemas, feitos con máis fincuraxe cá técnica, mais en Sárria tivo boa acollida : isto deume azos para irme a Lugo, por oficial, e seguir escribindo, traballando , mellorando sen esqucerme nunca dos sarriaod a queb levo no meu corazón e na memoria.
¡ Ouh Sárria ! bandeira de lecer ergueita ós catro ventos ; magnolia que perfumas a miña tristura inefábel . Pronunciar o teu nome é decir : xente sinxela , Val garimoso , río soñermiño..
( O TAMBORILEIRO , nº 2, Sárria , Xuño 1996, Taller de Prensa do Centro de Educación Permanente de Adultos.- Sárria. Equipo de Normalización Lingüistica )
*************************************************************************************
MANOLIÑO DAS PEDREIRAS
Fiz Vergara Vilariño
DO MANOLIÑO DAS PEDREIRAS faloume afervoadamente o meu amigo e colega Manuel María. Logo andando o tempo , tiven ocasión de coñecelo eu persoalmente . É un homiño miudo e fervellasfabas , onde os haxa. Naceu en Monforte de Lemos , anque - xa de mociño - transladouse a vivir a Sárria , ó barrio das Pedreiras , cuxos veciños o acolleron garimosamente , como teñen por costume tódolos sarriaos cando acollen a alleos e forasteiros .
A vida non se portou moi ben co Manoliño , de neno atacárono certas enfirmidades ata deixalo casemente eivado ; así e todo non lle poideron tirar as forzas e o hábito de correr a todo tren , hábito que practica diariamente ( algún día varias veces ) desde unha beira á outra da vila a velocidades supersónicas . Eu atrévome a dicir que lle aventaxa ó mesmo Carl Lewis ; ten ese don de mover as pernas sen cansar pouco nin moito. Cando vou por Sárria ( viaxe que fago moitas veces, e con agrado ) sempre o atopo nos lugares máis inverosimis exercitando o seu deporte preferido : correr.
Abofé que este homiño duns 40 e pico anos , podelle dar exemplo a calquera de constancia e tenacidade. Sempre cun transistor no carrelo e cun bocata na man , o Manoliño percorre rúas, calexóns e corredoiras a fume de carozo , facendo músculo e escoitando os resultados do fútbol ó mesmo tempo. O seu equipo preferido é o Lemos , O maior disgusto que lle podemos dar é dicirlle que o Lemos é peor ca Sarriana ; defende o equipo do Cabe con unllas e dentes ¡ Madia leva a patria do seu nacemento !-
En tódalas vilas , pobos e capitais hai ( ou cando menos debía haber ) homes e mulleres - ¿ por que non ? ) - semellantes ó Manoliño das Pedreiras . Nin máis nin menos. Persoas inocentes e infelices -como lles chama miña nai - que sen eles decatarse , fannola vida máis grata e levadeira.
Eu sei moi ben - anque non son meigo nin adiviño - que cando o Manoliño das Pedreiras falte en Sárria , a vila será outra e quizais moi diferente : falarase baixiño , beberase máis viño, nunha palabra todo ficará máis tristeiro e murchado.
....................................................................................
NOTA.- Este artigo foi remesado por Fiz Vergara Vilariño cando principiaba a primavera de 1997. Pouco despois unha doenza levou para sempre ó bon amigo....... e ....... todo ficou máis tristeiro e murchado.
Nin en 1997 nin en 1998 poidemos botar O TAMBORILEIRO á rúa , Na Feira do Libro de 1997 , amigo Fiz , preguntáchesme : " ¿ Cando sae O Tamborileiro ?" . Xa saiu , e o seu repenique froleado tamén soa tristeiro e saudoso ( XAFA ).
......................................................................................
************************************************************************************
a
Comentarios
Publicar un comentario