HOSPITAL DE SAN LÁZARO DE SÁRRIA ( 690 )

                                   O HOSPITAL DE SAN LÁZARO DE SÁRRIA ( LUGO )                  ( 690 )

(  Publicado en  ATAVIS ET ARMIS .  Revista do Gran Priorado  da Orde Militar  e Hospitalaria  de San Lázaro de Xerusalén . C /  Inocencio Fernández , 81. Baixo C , 28035 Madrid. Eición ao coidado  da Chancelaría.  Número 7. Madrid ;Decembro  de 2005.

                                                      COLABORACIÓNS

                                   O HOSPITAL  DE SAN LÁZARO DE SÁRRIA ( LUGO ) 

                                   Por Xaime  Félix López Arias,, Cronista Oficial de Sárria.

O sarriao don Francisco Vázquez Saco , membro da Real Academia Galega  e correspondente da  de Historia , foi quen primeiramente  adicóu atención a esta institución  que estivo aberta  entre o século XV  e o ano 1700 , uníndose  seguidamente as súas rendas , ao desaparecer a lepra  na zona,  ao Hospital de Santo Antón Abade , adicado á atención de peregrinos , constituindo así  a chamada Obra Pía , que aínda a finais do século XVIII , e relacionada xa exclusivamente  coa escola publica , mantívose na vila.

Este hopital de leprosos ou "gafos"  de orixe descoñecida , se ben estivo  baixo da tutela  da Xustiza e Rexemento da  Vila, baixo da protección  e inspección  dos Condes de Lemos  e dos Bispos lucenses,  estaba situado " extramuros da Vila de Sárria " , na parroquia de San Pedro de Maside  e conserva a súa presenza  na toponimia local  no nome do barrio e rúa de San Lázaro  e non queda do seu emprazamento  outro vestixio  ca  Capela adicada  ao santo padroeiro dos leprosos , obra do século XVIII , embelezida  cun moderno cruceiro  que sinala o paso  do " Camiño Francés "  a Compostela.

 Don Francisco Vázquez Saco  manexou un amplo legaxo  de documentación , referido a contas , hoxe desafortunadamente  desaparecido , e nas do ano 1561 , as máis  antigas  por el consultadas , figuraba a esmola  recadada  na festa do Santo ; e  nas de 1689 consinuábase  a que procedia das "  candeas do Santo o día del e da feira"

Do legaxo de 452  folios, que levaba por título " Libro  de Contas de  San Lázaro incluso  nesta Vila de Sárria "  perdeuse toda referenza , descoñecéndose  o seu actual paradoiro  e nel estaban as contas  dende 1561 até 1689 , e contiña notas curiosas  que nos levarían anos atrás.

Cita Vázquez Saco  unha escritura  do ano 1475 , cuxa copia notarial   encabezaba o legaxo  , e que contiña  unha manda testamentaria  de Roi da Nogueira "  morador ena Veiga de Sárria", quen "xasendo  doente con todo o meu siso natural ... fago e fize  manda  á horde de San Lazaro de Sárria " en que para sempre xamais  lle dean e paguen  cada un ano ttes tegas  de centeo por min e polas ánimas  de aqueles estou obrigado".

Cita outros documentos  outorgados máis tarde , que aluden a doazóns  máis antigas.

En 1517 , Fernándares  de Lier "  confesaba estar  ena costume  de pagar aos  da horde  de San Lázaro  dous celemíns de pan de renda ".

En 1562 , o  mordomo  da Orde Pedro Rodrñiguez , afora " un casarón e formal  de casa que está sita  no Couto de Laiosa...... a carón da casa de Men  Rial no que soía  vivir  e morar Martiño da Pedreira , defunto, segundo pertenesce á dita Orde de Señor San Lázaro; a cal dita casa aforámosvola  como dito é  segundo  que a dita orde de Señor San Lázaro  pertence por doazón  que  dela fixo Men Rial o Vello, defunto que sexa en gloria ".

Tivo Vázquez Saco á vista as Ordenanzas do Hospital  nas   que esixían  para ingreso dos gafos  unha certificación facultativa  que acreditase a súa doanza . Algunhas referíanse  a apestados de fora da rexión; porén eran máis abonosas as  de doentes da comarca , o que  demostra que non estaba a zona libre da lepra.

Relacionou as seguintes : "Vin a María de Frollais , veciña de Aián, que está leprosa confirmada m e poden recibila na Orde os señores mordomos, e por verdade asínoo do meu nome feito a seis de xullo de oitenta e sete ( 1587 ), Licenciado de Guadalupe.

Por Vázquez Saco sabemos que "antes de decretar  a adnisión  facían inventario dos bens do candidato, a base da declaracion xurada do mesmo :.... O pan de renda tiña que se repartir por igual aos acollidosm para a súa mantenza, e " se acaescere  tempo no que na dita casa e horde non houbese senón unha persoa ou dúas ou tres, por maneira  que do pan de renda  que a casa ten ou tiver  caber a cada un máis de dez fanegas de pan  que a tal persoa ou persoas non poidan gozar da dita renda máis de dez oitavas cada un ano ; e que o que sobrare oo cobre  e reciba ou sexa obrigado  a elo o procurador  que for ",  e o seu valor había de ser empregado  en reparos da igrexa do Hospital.