MANUEL RAMIRO PALLARES LÓPEZ : POEMAS
MANUEL RAMIRO PALLARES LÓPEZ
Naceu en 1911 na "Casa da Abelaira " de San Miguel de Paradela, no concello lugués de Paradela. Foi fillo de Anxo Pallares, que foi Alcalde de Paradela, e de María Estrela López, Fixo estudos de Maxisterio e de Dereito en Ourense e Santiago de Compostela. No tempo da II República foi simpatizante da Comunión Tradicionalista tomando parte activa nos procesos electoráis do seu concello. Mantivo unha postura persoal claramente antirrepublicana Publicou poemas no xornal Heraldo de Galicia.
Mantivo unha forte amizade co tamén paradelense Xesús López González,do que foi ocasionalmente alumno , co que, téndoo por mentor, mantivo unha forte relación epistolar ende o ano 1930 a 1939 . No tempo da súa estancia en Ourense foi alumno de Vicente Risco e baixo do seu impulso e dirección fixo o traballo de campo para a recollida do vocabulario de Paradela
En 1935 presentóuse como aspirante ao cargo de Xuiz Municipal de Paradela. E no período bélico de 1936 a 1939, ademáis doutras funcións, e tendo en conta a súa licenciatura en Dereito, estivo ascrito como oficinista auxilar no Xulgado Militar Eventual de Lugo.
Foi declarado Fillo Predileto do Concello de Paradela. Falecéu no ano 1994.
A súa vida profesional , maiormente, desenvolveuse nas delegacións provinciáis dos sindicatos verticais en Lugo, Salamanca e Ávila,
( 1951 ) Xuiz de Primeira Instancia e Instrucción accidental de Monforte de Lemos.
( 1954 ) Nomeado Fiscal sustituto da Agrupación Monforte de Lemos-Quiroga-O Saviñao ´
( 1957 ) Delegado Comarcal de Sindicatos en Monforte de Lemos
( 1957 ) Vicepresidente Provincial de Ordenación Social.
( 1964 ) Presidente da Xunta Económico-Administrativa Provincial de Lugo.
( 1965 ) Provisoriamente Segredario Xeral da Delegación Provincial de Sindicatos en Lugo
( 1967 ) Ocupa a Xefatura do Departamento de Inspección e Asesoramento de Servizos e Entidades Provinciáis e de Delegacións Comarcáis e Locáis.
( 1967 ) Inspector Provincial da C.N.S,
( 1967 ) Por oposición entra no Corpo de Segredarios Técnicos de Sindicatos, tomando posesión do cargo en Salamanca.
( 1969 ) Comunica ás autoridade culturáis o descubrimento de pinturas muráis na igrexa de San Miguel de Paradela.
( 1972 ) Segredario Provincial Sindical en Ávila e Vicepresidente do C.E.S.D,
(1974 ) Presidiu a Asamblea Provincial de la Enseñanza ( Ávila )
( 1990 ) Publica a obra " Vocabulario do Concello de Paradela " ( Deputación Provincial de Lugo )
( 2022 ) Edición facsimilar do " Vocabulario do Concello de Paradela ( editado polo Concello de Paradela coa ocasión da celebración do 200 Aniversario da súa creación )
************************************************************************************
OBRA POÉTICA
Publicóu poemas en galego en xornáis de Lugo e Ourense que asinaba como MANOEL PALLARES
1.- ( HERALDO DE GALICIA, 1 de xuño de 1931 )
VOCAMIOS E FRÓCEGAS
UN HOME VALENTE
Pasando unha ponte / de pao de carballo, / ó lado da fonte / saquei de bregallo... / e de lombo en lombo / lle lo fun cruzando / con alas de pombo / cando vai voando / ós mozos da rúa / qu' estaban bruando.//
Metínm ' â canella ./ Metínm 'â retorta / i-alcontréi unha vella / fiando n-a roca, / n ' aquela vereda / e dixenll ' ô vela :/ ¿ Que fas n-a canella , / muller fiandeira ? / - Fiando manelas, / buscando laceira./ .- Escond ' as guedellas / non seas mateira / que porche lum' elas / non costa carreira, / Queimar queimarasmas / farasme lumieiras , / queimadas deixarmas / serache carreira,//
I. ô vel-o valente / as cousas do demo / voltóu de repente / pr' o seu casarello / pensando qu ' a bruxa / lle metera medo / pol-as fataruxas / d ' aquil regatelo. / De novo alviscouna / branqueándoll ' o pelo / d ' aquela matrona / qu ' ollaba comel-o / e lle dixo con sorna: / - ¿ Que fas no portelo / muller fiadeira ? /- Fiando na roca por esta ribeira.//
MANOEL PALLARES
.....................................................................................................................................................................
2.- (MUNDO DE AHORA , lUGO, 1933 )
VOCAMIOS E FRÓNCEGAS
HISTORIA REPUBRICANA DE LUGO
Tod `estes cara lavadas, / qu ' acordan cas da caliza, / coa cara desvergoñada / inda volven a Galicia ? //
Agora moi ben m ' alegro / demqu ' así fosen bulrados / os caciques dos concellos / i-os tramposos deputados,//
Apurriados por compreto / todos voltaron pr ' a casa ; / os qu 'aisi van o Congreso / cousa com ' ela lles pasa.//........
( Hastra vergoña me dá / dicir que de Lugo son : / pero contando a verdá / eu nacín n ' iste rincón./ Anque digades que non / terra é de " museus nabales" : / de Galicia o corazón / e das outras envidiable ).//..........
Pretendentes refugallos / dos caciques nada máis / enfeixaron deputados / de "maletas " por atráis.//
Eu non voto pra Barrera, / nin pra unhes nin pr ' os outros ;/ moito menos pra Portela / axudado pol ' os loucos. //
A cachucha de Portela / foi pidida pol ' o pobo / pra facerlle unha faena / no médeo e médeo dos miolos.//
Manoel Pallares
Abelaira de Paradela. 29-7-933
...........................................................................................................................................................................
3 A CULLER DA REPÚBLICA
- Ti que vas e volves / ¿ non tras algo que contarnos / do que chocan ises homes , / que se chaman diputados , / nos niñeiros do Congreso / moito ben reconchugados ?.// - Os "sabios" repubricanos / aniñados no Congreso / chocaron e rechocaron / os ovos que puxo o demo / pr 'a sacaren d ' iles leises / e saíronlles todos goros / o cambearense os "papeles" / " d 'ises " pitos cairos chocos. // Non fixeron máis nin menos / ca "enchufarse " nos escanos / do celmoso Charlamento / pr 'a munguil ' os cibdadanos / que manteñen os larpeiros / que non viven sin comia / que sudaron os labregos / con traballo e moita honra / pr ' o ben das familias súas / e da nosa grande Hespaña / zugada pol'as arumias / qu ' en vez de representala / e facer do torto dreito / soio van pr ' a vindimala , / facendo d ' ela un pandeiro / pr 'a embobal ' a grea " incauta " / o son das leises do demo / que padrica a democracia.// O ver que tod ' esto pasa / xa escusamos agardar / que poñan en auxe Hespaña / co Tratado d ' Urugay , / que nos leva a morte negra : / pois unhes munguen a vaca / e outros teñen conta d ' ela / pr' a comel ' a sopa boba / dos que fozamos na terra / hastra quedaronos sin coira / mesmo que foramos manelas / d ' esas que queiman n ' o Entroido ! / ¡ Collamos unha basoira / e barrámolos a todos. // - Mais xa que vos dades conta / do mal d 'istes carrachos / que come a Hespaña toda / elixide diputados / pr 'a botal ' a " nena" fora / que mirróu o Xoán Paisano .// - ¿ E logo quen é esa "nena " / "que mirróu o Xoán Paisano " ? ... perguntóu un dos labradores / qu ' estaban menos ó tanto - / Teño oído moito d ' ela / mais non seu quen é ise crío/ qu ' acabóu cos cibdadanos./ É de todos moi sabido / qu ' a Repubrica é a "nena " / que d' abroto veo ó mundo / pr ' a enxamáis erguer cabeza , / - Tarde caín en quen era / esa endiébel disgraciada / morta pol ' os que a trougueron / da súa nai nas entrañas . // - Antes d ' ir ás eleuciós / tomade por régoa e guía / o camín da TRADICIÓN , / úneca " norma " da vida ; pois pr ' a nós n ' hai salvación / fora d 'esta reuta línea ,// - Así falaban uns labregos / e un que pr 'a abogado estudea , / en Sant. Iago de Compostela , / sentados diante do Concello / en San Miguel de Paradela. //
Manoel Pallares
Abelaira , 13.8.933
..........................................................................................................................................................................
4 ( MUNDO DE AHORA, Lugo, 1933 )
VOCAMIOS E FRÓNCEGAS
HESTORIA REPUBLICANA DE LUGO
Valladares non o queren / nin siquer velo pintado,/ pol ' a puna que lle teñen / os lugueses espetados,//
A Repubrica e o goberno / do mal pobo pol' o pobo / que goberna por si mesmo / as arelas do seu todo.//
Xa qu ' o pobo non o quixo / a cortellos deputados / o trunfare, como esprico / como foi n ' iste fregado.//
Tamaños feitos se deben / ós caciques con carauta / que aprimido ó pobo teñen / desde qu ' estreitas se pasan //
Os caciques crense donos / do sufraxio dos concellos / antepoñéndoos a todos / coma se foran carneiros. /
Os larpeiros en xeral / non deixaron de quedar / empezuñados no mal / pr ' os labregos engañar.//
Din o que máis i-o que menos : / "sempre fun repubricán....." / Ben se dan conta os galegos / boa traición que nos fan //
MANOEL PALLARES
Abelaira de Paradela, 16-8.933
.......................................................................................................................................................................
5 A CARAUTA DA REPÚBRICA
" - Señor, hai que porse á sombra / d ' algún albre ou do que seia / que c ' o tempo iste que temos..../é cousa que se deseia, / a sequía por un lado / i-o desgoberno por outro / vannos facer vivir d ' aire / e vistir sempre de loito,//
- Agora se non fai falta / buscal ' a sombra d ' os albres / porque o sol xa se retira / ó ver qu ' o señor Casares / aplica a Ley de Defensa / ( corrixida i-aumentada / qu ' hoxe chaman d ' Orden Público ) a todo bicho que salia / por onde queira que seña / facéndolle mala partida / á súa "Nena " mirrada / dinantes de vel ' o día / d ' arumes repubricanon / d ' o seu triste nacemento / en que deu o último folgo / de tal nacencia pr ' o enterro, / pois aló din as parteiras / qu ' o que d 'iste modo nace / sempre ven fora de tempo / por moito qu' elas s ' engañen. //
- Que alegría me levaba/ se da noite pr ' a mañá / así como veu a levaran / os vasalos de Satàn,//
- ¡ Si, home, sí ! ¡ Non haxa medo ! / qu 'en calquer lado que fose / eu sempre viñen oíndo / qu ' o demo qu ' as fai as descobre / ó pensar que non son nosos / os ollos con que se ve / a carauta da Repúbrica / que fai vel 'o que non é / a tod ' os que se resolven / pagal ' as contribucións / de boa ou de mala gana / ós zánganos d ' a Nación.
MANOEL PALLARES
Abelaira do Río, 31-8.933
...........................................................................................................................................................................
6 VOCAMIOS E FRÓNCEGAS
CACICADAS
Abaixo a politeca vella , / abaixo a xentiña qu ' é fruxe / que todos estamos pra vela / media morta sen pan no buche, / tamén ter que fozar na terra / e pensar que non sempre é bufe, / como pensar que fose n ' ela / learaza en parte babuxe, / abaixo a polítena vella, / abaixo a xentiña qu ' e fruxe.//................................
O tempiño ventalaxado / " botóu por terra " aquiles homes / qu ' o pobo tiña reñaxado / e postos o xugo i-as soles / por encima do seu lombiño / e meterlles " gato por lebre" / cando asomaban o fuciño / a orde do " demo qu `a leve " / o máis socavado parrucho / pra que enxamías levanet caco / o máis rastreiriño peruchi / que pensa sacar do buraco... / Nós temos " sartén pol-o mango, " vós non tedes máis que perder ; / temos que camiñar trunfando..../ botarvos ás herbas pacer, / deixarvos encancamexados, / deixarvos coma cutrifoles; / o tempiño ventalaxado / " botóu por terra " aquiles homes,//
Manoel Pallares
....................................................................................................................................................................
7 ( HERALDO DE GALICIA )
VOCAMIOS E FRÓNCEGAS
BORREIAS OU TOLAS
Ramón bouceiro, / Ramón cavador, / de bouzas e leiros, / Ramón fumador, / Ramón d ' aixada, / patrón de cavar / picoutos e montes / ao son de sudar, / á luz de querer, / no monte sachar / e borreias facer / ó serán do luar, / i-as tolas de Xan / de toxos e terra / dispostas están / pr ' axiña queimar, / de pronto Ramón / escomenz ' a aporcar / moricode de terra / que procura fogular , / con facha na mao / como corre prantar / os bultos de leña / que xa vai chamusgar, / borreias ardendo / ao son do Ramón / i- el aconchegando / torrós do fogón /.... Ca tripulación... / ó lombo bot ' andar , / il chega sen son, / pous"oser de cavar, /,,,, Eu creio de min , / Xancillo de Vilar, / a cea me piden , / andai...a cear, / A chousa m ' espera / Ramón cavador / isto, nada máis / e boeno, meu siñor, / hastra que volváis. / Durme como queiras / Ramón Castañeiras , / Marchóu vel-a moza, / marchóu iel-a nena / pasando o regueiro / andando a vereda / cantando cantigas / chegóu á cancela : / sintíu que subía... / e viu xunto del 'a / mozo que dicía : / Ahí ven Ramón, / ahí ven Chambretas , / - Non ch ' é eso , non, / que ch ' é das pesetas . / Chegando a miniña / ( ó lombo a chaqueta ).... -¿ Miña Gustaviña ! / - Ramón das pesetas !......./ E Ramón das vergas / despidiuse de ' ela / e chegando á casa / alcontróu a cadela / toda enrodelada / na súa barrela, / Logo romp ' a durmir / i-o sono lle creba / o delo d ' hombreiro / i-erguéndose dixo : / - Xa ven o luceiro / pr ' aló das montañas, / enrida d' outeiro.. / naquelas regatas. //
Manoel Pallares
.........................................................................................................................................................................
8 EN CERTO CONCELLO
En certo Concello, / non lonxe de Sárria, / algún gorofello / que veu da Barbaria, / cret ' home que manda / e que fai d ' alcalde / non sabe com ' anda / por cousas do balde.... / por vel-os boiños / no intre d ' arada / facendo reguiños / ó ser d ' asucada; / mais algo m ' estrana / que debe estranar, / qu ' aquil alcaldiño / non sepia firmar, / mellor qu ' a esfender / a terra do pan / pr axiña comer / o froito do gran. / Non deixan coller.../ os collos das mans / e deixan facer / as firmas de rans/................. .................. / Por eli paséi / un día de camín / e non alcontréi / aquil parlanchín, / aquil, que diréi; / señor alcal dín. /........../ Moi ben me fixéi / e vin que bloatba, / aquil segregario, / por quen non estaba / firmiñas á dreita / e tamén á ezquerda / con solta correita / por causa da perda.//
M. Pallares.
........................................................................................................................................................................
9 OS PERDIDOS
Saltando paredes , / traspasando agros , / queimando nas sebesm / i -estando de orballos, / pisando camiños, / manchand ' o calzado , / mazando os toxiños. / deixand ' os mazados ; / andando de noite, pisand ' ó serao , / andando sin medo..... / chegamos ó vrao / con pernas de galgo / con ordes de mao , / alixeirando algo / as pernas de pao //...................... ..................................
Manoel Pallares
........................................................................................................................................................................
10 TRÁSTAGOS
Cando a un n 'un sitio lle prol /pronto acude cos dededos rascarm / non sei qu ' o tomen por falquitrol / qu' axiña o farán remoscar. // Ahí ven a mosca razadam / ahí ven o pica-tabao, / ahí veñen as vacas correndo / i-ahí veñen os bpis pol-o Chao.// Apartái rapaces a presa / qu ' ahí ven o dengue i-autr-home / botando centellas ós lados / e deixando a todos pasmados. // Con raut ' a a faratuxeira.../ e lévanche bô esgabillar / pra tornaren na caxigueira / os trástagos qu ' os fan remoscar . // Corre, corre, se podes correr, / que por moito que zanques e corras / nunca na vida os poderás coller, / ben que rompas zocos e morras. // Tanto berrar, tanto berrar , / meu neno non t ¡ esgalitesm / porque poden ser medranzas / ou ben poden ser lumbrices, //
Manoel Pallaress
...................................................................................................................................................................
11 TI E MÁIS EU
Miña fertuna é rareira / i-ela de min ben se aparta / e pensar en quen non queira / e cousa que logo mata. // Anda Fé da y-alma miña , / dame anque seia on consolo / pra ch ' eu demostrar axiña , / pra queres namáis qu 'eu solo. // O teu queres é moi soave / i-os teus ollos churrusqueiros ; / calquera queda prendado / dos envidiados luceiros. // O son de quen te ciou / a min me vas a querer ; / i-o día que nos xuntemos / ¡ qu ' alegría, que pracer !. // Por min teño de facer . / que moito che vou querer ; / e ti pensarás amarme / e máis tamén abrazarme. // Eu penso corresponderche / coa vida que Deus me deu ; / e quero che tamén serche / tan bon com ' a Deus do Ceo. // Quen me dera ser tan bon / com 'aquil ser do máis alto, / e quen me dera aquil son / que quere o Pai daquil Santo.// Se tivera o qu ' eu ben pido / non deixaba de morrerche , / ao son dos teus latidos / eu quería perecerche. // Bicando a terra por ti / a vida quería pasar .... / e tí matarasme a min / pol-o meu peito fogar... // Querer en forma debida / non é cousa moi doada ; / quererche com ' eu che quero / non che quererá nada. //
Manoel Pallares
....................................................................................................................................................................
12 DIÁLOGO ENTR ' A TERRA I-AS ESTRELAS
- Xa nace o día, / xa está nacendo, / andai luceiros / qu' e estóu mommendo,// - Anda , crequenas, / non penses n ' eso, / mir ' ás estrelas / qu ' é o teu cortexo. // - Falar ben falas, / xa che creio eso, / andar con fadas / ó bon cortexo. // - Muller non temas / ós teus luceiros , / tem ' a outras cousas / dos compañeiros. // - En quen confío / xa estóu confiada / cousas de aire / xa m ' envidiaran .//
Manoel R. Pallares
**************************************************************************************
O seu amigo Xesús López González ( Silio Ben Amor ) , que coincudiu con el cursando estudos na Escola Nornal de Ourense , adicoulle o seguinte poema ;
NI EN PROSA NI EN VERSO
"DOMUS AUREA"
Envío ;Para mi dilectísimo amigo,D. Manuel R. Pallares López. ( Mercedes, 3. Ourense ), con todo cariño
¿ Qué es un libro ? / - Es un tesoro / de inestimable valor / garantía de placer , / lenitivo en el dolor , / alta cumbre del Saber . / flor y nata del sabor, /
Venero de arte y de luz, / en las oscuras tinieblas / de la vida, / que brinda mortal salud / a quien la tiene perdida / y de profundo talud / la retira,
Es vistosa "Casa Áurea ". clara " Salud para enfermos ". / " Refugio de pecadores ", / linda "Estrella matutina" / y "Causa de niuestra alegría". / "Consolación de afligidos", / claro "Espejo de Justicia " /
Fiel consejero y amigo / que tus acciones dirige / y en las penas no te aflige / y sabe reir contigo...
Que un alma limpia y noble / en sus hojas se extravíe . / La Ciencia en tí se refunda / y hacia la gloria te guíe / cual "Estrella matutina" / " Causa de nuestra alegría",//
Silio Amor del Valle y de la Monnière
...........................................................................................................................................................................
Comentarios
Publicar un comentario