VILAR DA TORRE ( SÁRRIA ) ( 563 )

                             VILAR DA TORRE  ( Sárria )     ( 563 )

VILAR DA TORRE é unha aldea da parroquia de San Martiño de Loureiro,  que pertenceu á xurisdición do Mosteiro de  Samos e aos concellos constitucionáis   de Samos de 1820 a 1823  e de 1835  a 1840,  e  en 1840 quedóu incorporada   ao Concello Constitucional de Sárria, onde  permanece dende entón.

Na parroquia de San Martiño de Loureiro  de Froián  o lugar de Vilar da Torre fai alusión a unha torre fidalga ali existente  desaparecida séculos atrás. Curiosamente  , non sendo máis ca unha referencia toponímica,  a "inexistente  "Torre de Vilar", conta con "protección oficial "  da Xunta de Galcia  e está incluida no correspondente Inventario, sen que  a advertenza feita  para  que fose eliminada desa relación non deron resultado.

                 ERMIDA DE VILAR DA TORRE, pertencente á Torre de Vilar . Dona Leonor  de Losada e Valcarce , muller  de Don  Pedro Díaz de Rubián , donos desta torre, fixo nela  unha fundación de misas , a comezos do século XVII , a súa filla  dona Inés de Valcarce  dispuxo  testamento outorgado  no lugar de Golán , freguesía de San Salvador de Abeancos , o 28 de xaneiro  de 1664  perante don Pedro Núñez de Baamonde , escribán da Súa Maxestade  e viciño de Portomarín , que o seu herdeiro " teña a obriga  de aderezar  e compoñer a ermida  da Virxe da Nosa Señora , chamado da Asunción , que está a carón  da  porta da dita casa".

                                               CASA TORRE DE VILAR

                                                                                              Luciano Macía Vázquez

" Levantábase esta torre na parroquia de San Martiño de Loureiro , da antiga de xurisdición  de Samos e actual Concello de Sárria, Hoxe non queda resto visible  da antiga  edificación , se ben perdura o seu recordo na toponimia, o lugar do seu emprazamento  segue a se chamar Vilar da Torre.

Nun memorial  que parece ser  dos primeiros anos do século  XVII , no que se relacionan os bens da Torre e esta está  descrita así :

" A Casa de Vilar da Torre, con dous altos e baixos, que é casa soarenga, que é  unha sala á entrada da torre , vinteséis pes de largura, coa súa cheminea e asentos , coas súas entradas e saídas e o dito alto  da mesma  medida   , coa súa casa de cociña , cabalarizas e cortes e curráis , todo a carón da torre , coas  súas entradas e saídas    unha ermida,,, "

Na capela da casa había unha fundación  de misas feita por dona Leonor  de Losada  e Valcarce , a cuxo efecto sinalara certas rendas,

Estas rendas  foron reclamadas  polo Xuiz comisinado  para a venda de bens pertencentes   a fundacións  benéficas -  relixiosas  -  a dona Rafaela de Armesto  e Boado , como descendente  de aquela e dona da Casa  de Castragude.

Na  segunda metade  do século XVI  eran  señores da Torre de Vilae ;

I.-  PEDRO DÍAZ DE RUBIÁN ( fillo de de Diego López de Rubián; neto  de Ares Fernández de Rubián  , " O Vello", Señor das Casas de Rubián  e Cereixa ; casado  probablemente cunha  señora Díaz de Guitián , do Pazo de San Sadurniño, segundo neto  de Men Rodríguez  Saco e da súa muller  Constanza Sánchez Somoza ( probablemente  descendente das Casas de Taboada e Cmba ) , e a súa muller  dona Leonor  de Losada e Valcarce , tamén chamada  Leonor de Valcarce  e Losada ( filla  de Pedro de Armesto, natural da parroquia do Cebreiro , e da súa  muller, Elvira  de Almansa, natural de Monforte de Lemos; e esta filla  de Gómez de Valcarce   e Elena de Losada  )..Pedro  Díaz de Rubián   e á súa muller dona Leonor  de Losada tiveron, cando menos, os seguintes fillos :

1 )  Dona INÉS DE VALCARCE  E LOSADA , que segue.

2)  Don DIEGO DÍAZ DE GUITIÁN , probablemente o mesmo  que con idénticos nome e apelidos e na mesma época, exercéu  o cargo de Alcalde Maior  da vila e xurisdición  de Pontedeume , do que din, nunha información  que era descendente  da Casa de Guitián  no Marquesado de Sárria , que estivo casado con María Antonia  de Quiroga e Losada e que ámboñlos dous foron pais  de dona Francisca de Losada , natural de Santo Estevo de Eirexalba , nái ás súa volta  de don Francisco  de Seijas e Losada,  Arcebispo de Santiago de Compostela.

 Dona ELVIRA DE ALMANSA ( tamén chamada Elvira  Díaz de Guitián e Almansa )  terceira muller de Domingos  Fernández do  Barrio e Almansa , Señor do Pazo de Cabezáis  e da Casa Torre do Barrio , O matrimonio  non tivo sucesión