CAPELANÍA DE SAN BARTOLOMEU DE CANEIROS NAS CORTES - PARADELA ( 595 )

                       A CAPELANÍA DE SAN BARTOLOMÉU DE CANEIRO                  ( 595 )

                  SAN SALVADOR DAS CORTES.CONCELLO DE PARADELA

                                                           PORTO CANEIRO

Na parroquia de San Salvador das Cortes, non lonxe  do Camiño de Portomarín a Lemos,  na beira dereita do río Loio,  antes de chegar ao Bao  e Porto do Poio, foi fundada unha Capela cunha casiña anexa para o foreiro , e ese conxunto  viña a ser un elemento de seguridade para os camiñantes  que dende Santa María de Loio ou dende As Cortes baixaban a Costa cara o río e seguían o camiño pola súpeta e longa Costa  que subía  cara   San Vicenzo de Paradela e Castro do Rei de Lemos.

( 1910 )

EDITO PUBLICADO NO BOLETIN OFICIAL DO BISPADO DE LUGO E NO BOLETÍN OFICIAL DA PROVINCIA  DE LUGO

FAGO SABER :  Que debendo procederse , con suxeición á lexislación conocordante á conmutación  dos bens dotáis das capelanías  colativas, de padroado familiarne advocación de SAN BARTOLOMÉU , fundada na ermida  do lugar de CANEIROS,  freguesía de San Vicenzo de Paradela ( ¿ ) , polo doutor don Bartoloméu López , cura que foi de San Miguel de Paradela, por escritura pública que o mesmo outorgóu na vila de Portomarín , a fe  de Pedro Núñez de Baamonde , en dazasete  de febreiro  de mil seiscentos sesenta e seis , coa fin de levala a efecto, polo presente  cítase, chámase  e emprázase  a cantos se crean con  dereito a conmutar os bens pertencentes á dita Capelanía, para que dentro de trinta días , contados desde  a publicación  deste Edito  no Boletín Oficial do Bispado e no da provincia de Lugo  .  comparezan  nesta Delegación  a xustificalo en forma, con apercibimento de que  se non o verfican  no expresado termo, procederase á conmutación  cos suxeición á lei, parándolles os perxuizos conseguintes.

                                     Lugo, 23 de agosto de 1910

                                     Dr. Xosé Díaz Andión

  ( 1915 )

MEMORIAL  DOS BENS E RENDAS DA CAPELANÍA  DE SAN BARTOLOMÉU DE CANEIROS , SEGUNDO RESULTA DA FUNDACIÓN. DOS DATOS QUE OBRAN  NA ADMINISTRACIÓN XERAL DE CAPELANÍAS  E DOS ÚLTIMAMENTE ADQUIRIDOS POLA MESMA.

1ª   Partida.-    A GRANXA DA CAL DA CASIÑA.- Linda a Norte  con viña dos herdeiros  de Pedro  López Rodríguez, de Celmán ;  Sur, río Loio ;  Leste, souto  de  Francisco López, do pobo dos Moimentos  e herdeiros  de Xosé Armesto de Celmán. ; Oeste, camiño público  e souto dos herdeiros de Domingos Boado, de Castrelo.  Levadores actuáis, XOSÉ ARIAS a súa esposa  CONCEPCIÓN  e a nai desta  MANUELA LÓPEZ. O seu valor  ............................................................................................. 650 pesetas

2ª Partida.-  A CHOUSA E PRADO DE PENA  DE LOBO (  hoxe souto de castiros e monte ) , Linda a Norte con  fincas de Domingos López, de Suar , herdeiros de Brais González  e outros ;   Sur, con fincas de  Francisco López;  Leste, con fincas de Domingos González , Xosé Pérez e os herdeiros  de Bieito García ; , Oeste, con fincas de  Manuel Castro.  Levadores actuáis:  BIEITO GARCÍA e o seu fillo  XOSÉ RAMÓN GONZÁLEZ GARCÍA,  de Outeiro de Santa Cristiña .O seu valor........................... 300 pesetas

3ª Partida.- VACELO.-  ( hoxe a monte  e labradío )  Linda , Norte ,con souto  de Bieito García, de Outeiro ;  Sur, co río Loio ;  Leste, con fincas de Pedro López , da Tellada e camiño publico que vai ao Porto do Poio ; e Oeste, con viña  de Xoán López, de Moutrás. O seu valor.............................................. 20 pesetas.

4ª Partida.-  SOUTO DA HORTA DO BAO.  A castiros ( antigamente 70 pés de castiñeiros ). Linda Nort, río Loio ;  Sur e Oeste, con  fincas dos herdeiros de  Xosé Armesto, de Celmán : Leste con fincas  de Francisco López, da Tellada. O seu valor ...................................................................................... 15 pesetas

5ª Partida .-  HORTA DO BAO.-  A prado. Linda, Norte con souto da Parrocha;  Sur, río Loio; Leste, con monte e castiros  de Xosé López Pérez, da Parrocha;  e Oeste, con fincas  de Xoán López, de Moutrás. Levadores destas últimas fincas  os mesmo sa GRANXA. O seu valor.........................................25 pesetas.

6ª Partida.-  TRES FANEGAS DE PAN DE RENDA, pagador antigo Antonio de Randulfe, actual Pedro López Yáñez, do citado pobo, parroquia de San Miguel de Paradela. O seu valor................ 100 pesetas.

7ª Partida.-   SEIS FERRADOS DE PAN  E UN DUCADO, ou sexa dúas pesetas e setenta e cinco céntimos; pagador antigo Domingos  Fernández de Millarados; actual, Manuel López Rodríguez . do mesmo pobo, parroquia de San Miguel de Paradalea. O seu valor..........................................100 pesetas.

8ª Partida.-  TRES CANADOS E MEDIO DE VIÑO,  que pagaban  Bartolomé e Domingos do Cereixal, hoxe os herdeiros de  Antonio Rivera, do dito Cereixal. O seu valor......................................... 125 pesetas.

9ª Partida.-  TRES FANEGAS DE PAN E  CATRO CAPÓNS que se pagaban na casa de Martiño da Nogueira de Barán . Desta só se cobran dous ferrados   e é pagador  Antonio López Gómez , da veciñanza indicada. O seu valor.......................................................................................................................75 pesetas.

10ª  Partida.- UNHA FANEGA DE PAN DE RENDA  que pagaba Antonio de Vilar de Aldixe e SEIS FERRADOS  na casa de Antonio de Vilar  de Abaixo . Hoxe son pagadores das ditas rendas  Xesús Arias Pérez  e a súa nai  Antonia de Vilar de Aldixe , parroquia de San María de Vilaragunte. O seu valor...............................................................................................................................................100 pesetas.

11 ª  Partida.- CATRO  FANEGAS DE CENTEO  que pagaban  Alberte  e Francisco de Guián - Destas só se pagan seis ferrados  e son pagadores  Xosé López e esposa. O seu valor.................................. 75 pesetas.

12 ª Partida.-  DÚAS FANEGAS DE PAN  DE RENDA, que pagaba Antonio Sánchez ,  veciño de Vilaragunte : hoxe só se pagan seis  ferrados e é pagador Xosé López  Sánchez, da parroquia de  Vilaraguntee,. O seu valor........................................................................................................... 90 pesetas.

13ª Partida.-  TRES FANEGAS DE PAN DE RENDA na casa dos herdeiros de Martiño da Torre , hoxe pagador , Pedro Pérez  Arias de Vilaragunte. O seu valor.............................................................25 pesetas.

14ª Partida.-  TRES FANEGAS DE PAN DE RENDA E TRES CAPÓNS que paga Antonio Rodríguez de Vilaragunte, polo lugar no que vive. O seu valor...........................................................................50 pesetas

15 ª Partida.- DOUS FERRADOS DE PAN DE RENDA,  que Amaro de Guián, veciño de San Xoán de Friolfe , paga polo lugar e casa na que vive.  O seu valor............................................................50 pesetas. 

16 ª Partida.- SETE FERRADOS DE PAN DE RENDA,  que paga Domingos de Amieira , de San Xulián de Vilacaíz, polo lugar no que vive  e outros CINCO  que paga PEDRO LÓPEZ  Carreño por UN MUIÑO. O seu valor.......................................................................................................................50 pesetas.

17ª Partida.- SETE FANEGAS DE PAN DE RENDA, que se cobran na casa de  Xoán de Martiño, veciño do lugar de Celmán , na  parroquia de San Lourenzo de Suar , FANEGA E MEDIA DE PAN  na de Amaro de Vilar de Abaixo  e DÚAS TEGAS E MEDIA DE PAN na de Amaro Quiroga, O seu valor...............400 pesetas-

                                                              Total............................................................................. 2.200 pesetas.

Ascende o valor dos bens  e rendas relacionados  á suma de dúas mil duascentas pesetas, advertíndose que a  maioría das partidaas  levan un prezo notablemente baixo  en atención á inseguridade  das mesmas ,  pois hai que contar  con que varias delas son  certamente fallidas ; maís como non se recoñecen  sen previo litixio , procurouse buscar a compensación fixando a todas elas un prezo módico .

                              Lugo,  31 de xullo de 195.- Entre liñas  "bens". Valla/.

                                           Asinado: Xosé Díaz

                                                   PROVIDENZA

O testemuño da fundación  e das sentenzas de adxudicación  da Capelanía  de Caneiros  nas súas dúas derradeiras provisións , así como o Memorial dos seus bens  e rendas , xúntese ao  expediente respectivo , e practíquese a oportuna  liquidación a teor dos dados  que os ditos  documentos ofrecen  e dos demáis que existen na Delegación .

Acordouno e asina  o Sr. Delegado Xeral , en Lugo a dous de agosto  de mil novecentos quince , do que dou fe.

                                                Asinado: Doutor  Xosé Díaz  Andión

Á marxe.-  Selo en tinta azul.- Arquivo Diocesán . Bispado de Lugo.

Como Arquiveiro Diocesán, Certifico  que é  copia fiel  do escrito  que se garda no Arquivo  Diocesán , Fondo Capelanías,  de Paradela, Mazo 1.

Para que conste, asínoo  e séloo en  Lugo  a sete de outubro  de 1986

                                             Asinado: Xosé Lebón.

                           ........................................................................................

 Os bens da Capelanía  de San Bartoloméu   despóis de seren subhastados  foron adxudicados a particulares.

A Casiña  da Granxa  foi ocupada clandestinamente por unha parella de forasteiros que  foron  desaloxados, e ao abandoala puxéronlle  lume, quedando  dende entón a pardiñeiro .

Na actualidade  o camiño que dende o Porto  vai cara Santa María de Loio  forma parte do Roteiro que dende a Ruxidoira, - en Paradela -, pasando polo Muiño da Retorta alcanza  a parroquia de San Xoán de Loio.