XORXE ARIAS DE ARBIETO : SARRIAO ILUSTRE. ( 592 )

                                                     XORXE ARIAS DE ARBIETO                                    ( 592 )

O Concello de Sárria, varios lustros despois de que don Francisco Vázquez Saco suxerira que no rueiro da vila de Sárria  debería figurar un vial adicado aos irmáns Arias de Arbieto acordóu  darlle o nome de RÚA ARIAS DE ARBIETO   ao que vai dende a Rúa Nova até a Rúa Xela Arias , reducido no seu  treito final a  unha estreita calella , seguindo o anterior trazado da Corga do Rosquilleiro.

Como dato anecdótico hai que sinalar  que na sesión na que se aprobóu  darlle nome á rúa, un dos concelleiros  manifestóu que " darlle o nome dun xograr ( ¡ ) totalmente descoñecido ".  O Concello deulle aprobación e o que  se denominaba, sen acordo oficial ningún, " Travesa da Rúa Nova", pasóu a ser " Rúa Arias de Arbieto ".  Porén , pasado un tempo, o Concello, sen formación de expediente ou acordo oficial que o avalase, puxo como letreiro " Travesía Rúa Nova", presionado por algún dos veciños da rúa.  Malia a iso na documentación catastral mantense  a denominación " Rúa Arias de Arbieto".

Ese nome fai   homenaxe  en especial aos irmáns Xorxe e Xoán  Arias de Arbieto , sen esquecer tamén a Mónica de Arbieto, que ma documentación de Santa María Madalena de Sárria figura como  fundadora e dotadora de misas aniversarias.

Xorxe Arias de Arbieto, como  sinalara don Francisco Vázquez Saco tivo decidida participación na defensa da cidade de A Coruña contra Francis Drake.

**********************************************************************************

( LA VOZ DE LA VERDAD, Lugo, 29.08.1922 )

                                                              BIOGRAFÍAS GALEGAS

                                                                    CLXXXVI

                                                  XORXE ARIAS DE ARBIETO 

Valeroso militar que viviu na segunda metade  do século XVI . Era súbdito ou vasalo  dos marqueses de Sárria, sendo  nado  na vila deste nome.  Iñóranse   cales foron os comezos da súa vida militar , pois cando se empeza a saber del  consta que era xa  capitán dos Terzos de Flandes , en cuxas guerras   amosóu canto valía,  poñendo de relevo  toda a súa temeridade  e  afouteza , que eran grandes-

Dunha  información practicada a instancias dun dos seus descendentes  o ano 1655,   resulta evidente   que "foi castelán    dun dos castelos do Furor " naquelas terras flamengas.

Voltóu a España  en A Coruña estaba   o ano  1589 cando o corsario inglés  Francisco Drake   puxo sitio a aquela   cidade , pois consta de xeito certo   que naquelas memorables xornadas   distinguiuse modo extraordinario   ás ordes do Marqués de Cerralbo , merecedno o seu nome   figurar  dignamente   a carón de Montoto, Colmelo de Sevil  e tantos outros.

De limpa estirpe  e distinguida liñaxe , estaba  emparentado  con nobres familias galegas  e tivo un irmán  cuxo nome  non chegóu até nós , do que se sabe   únicamente que foi , como o noso Xorxe, natural de Sárria  e mestre de campo en Flandes tamén.

O noso biografado casóu dúas veces : a primeira  con dona Xoana Mexía, nobre señora da cidade  de Ávila de los Caballeros , e a segunda  con dona María de Andrade, tamén de crara estirpe, como o proba  o seu apelido e  que era señora e dona da Casa de Serantes, perto de Ferrol.

Xorxe Arias de Arbieto  tivo varios fillos , entre deles  frei Plácido (  1  ), relixioso franciscán no Convento da Coruña, que pola súa ciencia e virtudes  é merecente  tamén de ser lembrado  como o será oportunamente nesta Galería de celebridades galegas.

                                                                              Manuel  Molina Mera

( 1 )  Un  frei Pácido Arias de Arbieto, nado na Coruña , foi monxe  cistercense , en cuxa Orde   se distinguiu  notablemente polas súas virtudes , modestia e abedoría (  Do Catálogo  de Abades de Sobrado de onde foi o abade 46 º , onde  din que naceu na cidade  herculina )-

Plácido Arias de Arbieto, abade de Sobrado dos Monxes  ( 1642 ) , Meira e Madrid  e dúas veces  xeral da Orde . Leu  Artes vinte e  catro anos  seguidos no Colexio de San Bernardo  de Alcalá e grado de Doutor  Teólogo na Universidade de Santiago . Morréu en Madrid em 1664. Publicóu  un " Epítome de la Vida  da V. Ana de Jesús  , discípula de Santa Teresa "  ( Salamanca, 1642 ).  Foi autor dun manuscrito ( desaparecido )  coa tradución ao castelán   dos Anales Cistercenses , de Frei Anxo  Manrique  e dun " Curso  de Arte )

*************************************************************************************  

..... " a dos Arias de Arbieto , aqueles ilustres  capitáns do século  XVI , dos que un tomóu parte  na historia  ca defensa   da Coruña contra Drake. (  Heraldo de Galicia,   3.11.1924, X. Silva  Castro ). 

( Madrid, 4.05.1585 ) .- Para a formación dunha flota de galeóns que sairían do río Guadalquivir en Sevilla.,  foi nomeado capitán dun dos barcos.

" Citemos agora  a don XOÁN ARIAS DE ARBIETO, Capitán dos Terzos de Flandes   organizador da defensa da Coruña  cando o ano 1589  a sitióu o corsario Drake , e na que, se María Pita  foi o xesto heróico , Arias de Arbieto  foi a intelixencia   e a estratexia  capaces de facer   fración a un  inimigo   que non puido  lograr na Coruña   o que conseguira en Cádiz e en Lisboa  ( El Progreso, 24.06.1959,  Demetrio Díaz Varela ).

(  1596, 3 de xaneiro ).-  XORXE ARIAS DE ARBIETO , capitán de infantería española. veciño  da Coruña , era dono de varios barcos   e condonóu co alférez Morquete Correo, grande comerciante tamén  , do navío " San Xorxe " que na dita data tiña  cargado na Coruña  con cincocentos milleiros de mazás  para  levalas á cidade de Sevilla. Desta escritura e das dúas seguintes deu   fe o escribán  da cidade da Coruña  Pedro de Rubial.

( 1596,  4 de xaneiro ) .-  O expresado capitán  XORXE ARIAS DE ARBIETO  tiña o seu  navío " Santa Cruz" , cargado, no porto da Coruña  , con catrocentos e dez milleiros   de pero pardo e mazás  dalbarán , a metade  de Pedro de Cancelo, veciño desta cidade , e doutros máis  mariñeiros  que no dito barco ían  a mazá que se cargara  na ría de Betanzos  e el fletaba  o dito barco  a Pedro Cancelo  para  que parta coa dita mazá  para o reino de Andalucía , onde faría a descarga ; a metade por conta de Xorxe de Arbieto  e a outra metade  por conta  de Pedro Cancelo e os seus mariñeiros.

( 1596 ,  9 de febreiro ) .-  O mencionado Capitán Arias de Arbieto tiña o seu barco " San Antón" surto no porto  da Coruña  con douscentos setenta milleiros  de toda mazá, que se cargan na ría da cidade de Betanzos , e fretaba o seu navío  o mestre Gabriel  para que co dito barco e mazá  parta  ao reino  de Andalucía  ou  a outra parte  onde mellor se entenda   vender a dita mazá , todo isto por conta   e razón do  dito Xorxe Arias de Arbieto . Polo frete  pagaralle ao Gabriel e mariñeiros  600 reáis , que se han partir  entre o dito navío,  mestre e mariñeiros , segundo costume " (  " Algúns temas galegos "  . André Martínez Salazar ),

( X0RXE ARIAS DE ARBIETO ,  navieiro e comerciante  , en outubro e novembro de  1596, por ausencia  do Gobernador e   Capitán Xeneral de Galicia  Don  Luis Carrillo de Toledo , Conde de Caracena , estivo encargado  da defensa da Coruña  e a súa comarca  , e chegando novas  da saída dunha Armada inglesa  para as costas galegas , tomóu  as medidas conducentes  á mellor defensa da cidade.

 ( 1599 )  XORXE ARIAS DE ARBIETO  foi sucedido no mando  da súa Compañía  polo Capitán   Francisco Bermúdez de Castro , tenente do  Castelo de Santo Antón da Cidade da Coruña. ( Boletín de Información Municipal .01.1968 ),

Era don SANCHO DE FIGUEROA  , fillo do  Capitán de Infantería  don Xoán de Andrade e Figueroa , Señor de Meirama e Familiar do Santo Oficio  e da súa esposa   dona Manuela Arias de Arbieto , que tomóu parte na defesa da Coruña contra os ingleses , cando riba dos seus muros  se inmortalizóu  a heroína María Pita (  La Noche , 31 ,10.1951 ).

( 1610 )  Xurxo Arias de Arbieto vivía na Coruña. 

( 1614 ) Xurxo Arias de Arbieto, Alférez,  bateuse en Vigo cos turcos que querían ocupar a praza.

( 1617 )  Chancelaría de Valladolid.-  Execución do pleito litixiado por Xoán Arias de Arbieto  e Xenebra Laso, a súa muller,  veciños da Coruña, con Luis de Romay  sobre forza de bens.

**************************************************************************************