MESÓNS DA TERRA DE SÁRRIA ( 598 )

                                          MESÓNS DA TERRA DE SÁRRIA                                                           ( 598 )

Ao longo dos séculos, darredor dos vellos camiños  houbo  casas destinadas á acollida de camiñantes, arrieiros  e outros traxinantes.  Tratábase de casas  con moi poucas comodidades e que, en xeral non ofrecían comidas, que o  usuario tiña que percurar. Ofrecían  malos leitos, a calor da lareira  e estacnias  nas que o fume era unha constante. Algúns destes establecementos tiñan cortellos para o gando de arreo ou mesmo para as reses que ían ou viñan das feiras.  

Estes establecementos deron nome a algunhas aldeas ou lugares, que conservan o nome, malia a que  haxa moito tempo  que non hai neles pousadas.

                                               LUGARES

O MESÓN.-  Na parroquia de San Xoán de Noceda ( O Incio ), que na actualidade, por estar na estrada de Nadela a Ourense por Monforte, presenta un bon número de  casas.  Nalgún tempo foron varias as casas onde había pousadas e por iso tamén lle chamaban " Os Mesóns"

O MESÓN.-  Lugar da parroquia de San Vicenzo de Carracedo ( Láncara ). No Camiño Francés de Viduedo a Lugo, perto da Ponte de Carracedo. En 1857 había 1 casa e 1 habitante. En 1871 tiña 2 casas habitadas e 1 deshabitada.

O MESÓN.- Lugar da parroquia de San Mamede do Couto ( Samos ), no Camiño de Samos a Sárria. En 1857 había 2 casas, e 10 habitantes.   En 1981  tiña 3 casas e 7 habitantes.

O MESÓN.-  Lugar da parroquia de San Miguel de Vilapedre  ( Sárria ).  Foi creado como consecuencia da apertura da estrada de Nadela a Ourense  por Monforte, e é unha ampla e ben dotada edificación , que tamén daba ao camiño de Vilapedre a Céltigos, razón pola que  dalgún xeito serviu de punto de acollida para usuarios  das Augas de Céltigos.

                                                 PRESENZA DE TOPÓNIMOS

MESÓN.-  Paraxe na parroquia de San Miguel de Vila  de Mouros ( O Incio ) , no Camiño Vello de Sárria a Monforte de Lemos, que recorda que alí houbo unha Casa-Mesón.

                                           MESÓNS  NA TERRA DE SÁRRIA

 MESÓN DOS ALVAREDOS.- Na parroquia de Santa María de Albán ( Sárria ). Alzouse como consecuencia da apertura da estrada de Nadela a Valdeorras ( 1855 ) . En 1871 xurdiron diferenzas  sobre a pertenza ás freguesías de Albán ou Reimóndez . En  18.02.1872 o Concello decidíu que formaba parte  da parroquia de Albán.

MESÓN DE ANTONIO LÓPEZ.-  ( 1753 ) Na parroquia de Santo Estevo de Calvor, Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés. Mesón de maragatos e arrieiros condutores de viño , no Camiño de Santiago  e Camiño de Lemos a Asturias. Regulábanlle un beneficio de 50 ducados en cada un ano.

MESÓN DE BARREIROS.-  Na parroquia de Santa María de Ortoá ( Sárria ), no lugar de Barreiros, no Camiño de Santiago ( Camiño de Sárria a Portomarín  ) e Camiño Vello de Lugo a Monforte de Lemos. No século XIX a Familia Fernández rexía este Mesón-Taberna.

MESÓN DE BERMÚN.-  Na parroquia de Santa Cristiña do Viso ( O Incio ). Nos camiños de Monforte a Asturias e de Sárria a Monforte.**Mesón e Taberna. (  17.04.1886 )  Os donos Xosé  Armesto Vázquez e  Xoana Corral Rodríguez  foron roubados por tres homes e outro máis descoñecido. Os ladróns levaron 460 reáis (  420 en 21 duros de prata e o resto de caldeiriña ), un pano mantón novo , un pano de meiriño castaño e outro negro,  4 panos de man,  2 de seda de cabeza , 1 par de borceguís e 11 mazos de cigarros comúns.

MESÓN DE CARRACEDO.-  Na parroquia de San Vicenzo de Carracedo, Xurisdición de Samos. No Camiño francés de Viduedo a Lugo ( Camiño de Postas )  e de Monforte a Asturias..** En 1868 a Casa Consistorial de Lánca estaba establecida  no mesón, ** En 1890 estaba na casa o Xulgado de Láncara.**  ( 1901 )  " Casa Mesón de Manuel Méndez " :  Servizo de sementáis  para gado mular , procedente de Nadela. ** " Mesón de Méndez"  ( 1911 )  Foi o lugar   para  a recadación de tributos  da provincia no Concello de Láncara. ** ( 05.1936 ) Sinalado co número 6 , casa de un andar e baixo, patio na frenteira  e a Cortiña de Trala Casa, conxunto de 6.825,40 m/2 ,saíu a subhasta por  débedas. 

MESÓN DO CHAO.-  Na parroquia de San Xulián de Meixente. De 16 m/2.( ? ). Estremas: Norte  e Leste, monte ;  Sur e Oeste, camiño. A parte pertencente a  Manuel Sánchez Arias foi sacada a subhasta polo Xulgado de Becerreá.

MESÓN DO COUTO.-  Na parroquia de San Mamede do Couto, Xurisdición de  Samos. No Camiño Vello de Samos a Sárria.

MESÓN DA COVELUDA.-  Na parroquia de Santalla de Arxemil. No Camiño de Sárria a Lugo por Goián e a Ponte de Neira, máis adiante do Monte Pequeno de Treilán.

MESÓN DE DOMINGOS VALCÁRCEL.-  ( 1753 )  Na parroquia de Santo Estevo de Calvor, Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés. Mesón de maragatos e arrieiros condutores de  viño .Regulábanlle un beneficio  de 50 ducados en cada un ano.

MESÓN DO IRIBIO.-  Na parroquia de San Cristovo de Lóuzara, en lugar isolado, no Camiño Real de Monforte de Lemos por Foilebar  ao Cebreiro.

MESÓN DA LAMA DE CAQUE.- Na parroquia de  Santa María de Ortoá ( Sárria ). No Camiño Vello de Lugo a Monforte pola Ponte de Neira. Estaba en paraxe illada lonxe  de Goián e da Airexe de Ortoá.

MESÓN DE LLOREDA.- Na Vila de Triacastela.

MESÓN DE LOURENZO GARCÍA.-   ( 1753 )  Na parroquia de Santo Estevo de Calvor , Xurisdición de Sárria, Partido do Camiño Francés.  Mesón de maragatos  e arrieiros condutores de viño. Regulábanlle un beneficio de 50 ducados en cada un ano.

MESÓN DE MANUEL GARCÍA.-  ( 1753 ) Na parroquia de Santo Estevo de Calvor, Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés. Mesón de Maragatos e  arrieiros condutores de viño. Regulábanlle un benefiicio de 50 ducados en cada un ano.

MESÓN DE MANUEL LÓPEZ.- ( 1753 ) Na parroquia de Santo Estevo de Calvor  , Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés. Mesón de maragatos e arrieiros portadores de viño.  Regulábanlle un beneficio de 50 ducados en cada un ano.

MESÓN DE  MASIDE.- Na parroquia de San Pedro de Maside ( na porción da Xurisdición de Samos ), no Camiño de Santiago ( Camiño de Sárria a Portomarín ) , entre o lugar de Zanfoga e O Romeo

MESÓN DO MAZADOIRO.- Na parroquia de San Martiño de Requeixo. Foi alzado como consecuencia da apertura da estrada de Nadela a Valdeorras ( 1753 ) antes da Ponte Nova do Mazadoiro e cando se constrúe o ferrocarril  quedóu inmediato ao paso a nivel con barreiras.

MESÓN DO NEGRAL.-  Na parroquia  de Santa María de Pacios de Loureiro, Xurisdición de Samos, Partido de Froián. No Camiño de Sárria ao Incio.

MESÓN DE NOCEDA.- Na parroquia de San Xoán de Noceda ( O Incio ). Alzado  a carón da estrada de  Nadela a Valdeorras, aquí coincidente cun treito do Camiño Vello de Sárria a Monforte.( 1855 )  Como máis adiante abriron outros establecementos semellantes  o lugar tamén foi coñecido por " Os Mesóns". **  ( 1871 )  " Mesón de Xoán Freire " . ** ( 1911 ) Manuel López " Manán ", de 50 anos e  Manuel Sánchez Rey, de 29 anos, de Lugo  foron detidos  pola Garda Civil , antes de poder roubar no mesón

 MESÓN DO OURAL.-  Na parroquia de San Xulián de Chorente, a estrada de Nadela a Campos da Vila . ** A  Garda Civil  detivo  a Xesús  López González " Fernedo" , de Eixón.- A Pobra do Brollón que dera veleño a unha familia de Quiroga, da que morreron varios membros, e andando fuxido  botaron man del na entrada do mesón.

MESÓN DE PADRIÑÁN.-  Na parroquia de Santa María de Vilar ( Sárria ) Aberto  coa posta en funcionamento da estrada  de Nadela a Valdeorras, cuxo treito entre A Pobra de San Xiao e  Sárria  foi aberto en 1853. A edificación foi derrubada nos anos fináis do século XX.

MESÓN DA PONTE.-  En Triacastela, na porción pertencente á freguesía  de San Breixo da Balsa.  Foi mesón e ferrería, en pleno Camiño de Santiago.

MESÓN DA PONTE DE LÓUZARA.-  Na parroquia de  San Xoán de Lóuzara ( Samos ). No Camiño de Samos a O Courel.

MESÓN REAL DE GALEGOS.- Na parroquia de  Galegos ( Láncara ).  No Camiño francés da Fonfría a Lugo pola Ponte de Carracedo. A tradición di que nel fixo pousada a Raíña Dona Urraca. Este camiño real  comunicaba Castela con Lugo e A Coruña, e no Mesón pararon persoeiros reáis e persoas nobres, sendo ademáis  lugar de bagaxes das expedicións militares chegadas a Galicia.

MESÓN DE SÁRRIA.- Na parroquia de Santa Mariña de Sárria, na parte baixa  da vila ( Arrabaldo ). Nesta casa , no século XVIII estaba a Tulla do Arcedián de Sárria , na que se se recollían as rendas correspondentes a esa dignidade da Catedral de Lugo,

MESÓN DA SERRA.-  MESÓN DO MERCADO DA SERRA .- Na parroquia de Santiago de Barbadelo, na Xurisdición de Samos, lugar  de Mercado da Serra, na cruz do Camiño de Santiago co Camiño Vello de Lugo a Monforte. A carón da casa estaba o Campo onde tiña lugar  o Mercado semanal.** ( 1911 )  Foi asaltado por  Manuel López " Manán " e  Manuel Sánchez Rey ; o dono tratóu de se defender resultando ferido.

MESÓN DO SISTO.-  Na parroquia de San Xulián de Meixente (Sárria ). No Camiño de Santiago  ( Camiño de Sárria a Portomarín ) e nunha das variantes  do Camiño de Lugo a Monforte ( treito do Mesón de Lama de Caque ao Mesón-Taberna da Serra.

MESÓN DE TRIACASTELA.-  Na parte da vila de Triacastela, pertencente ao Marquesado de Sárria. No treito urbán do Camiño de Santiago.

MESÓN DE VILAPEDRE.- Na parroquia de San Miguel de Vilapedre ( Sárria )  . Alzado como consecuencia da apertura da estrada de Nadela a Valdeorras, treito de A Pobra de San Xiao a Sárria. Era un amplo  edificio, de moi boa construción, que aínda se mantén.

MESÓN DE VILAR DE MARÍA.-  ( 1879 ) Acordan repraxentar o camiño de ferro entre  o Mesón de Vilar de María e Sárria.

MESÓN DE XOÁN GONZÁLEZ.- ( 1753 )   Na parroquia de Santo Estevo de Calvor, Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés. Mesón de maragatos e arrieiros condutores de viño.

MESÓN DE XOÁN LÓPEZ.- ( 1753 ) Na parroquia de Santo Estevo de Calvor, Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés . Mesón de maragatos e arrieiros portadores de viño.

MESÓN DE XOSÉ CARAMÉS.-  ( 1753 ) Mesón de arrieiros condutores de viño e  maragatos , na parroquia de Santo Estevo de Calvor,  na Xurisdición de Samos, Partido do Camiño Francés. Regulábanlle un beneficio   de 50 ducados en cada un ano.

Sinónima de "Mesón" foi o nomeamento de "Venda"  ou "Vendas ", que deixóu menos referenzas toponímicas , presente só en Samos.

VENDA DE CÓRNEAS.- En Santa María de Suñide-Samos. No Camiño de Lemos a Asturias por Bermún e A Aguiada.

 ***********************************************************************************

                          MESÓNS  MODERNOS : ESTABLECEMENTOS HOSTALEIROS

En xeral agora a denominación MESÓN refírese  a un establecemento onde se ofrecen ao público bebidas  e comidas ( almorzos, xantares e ceas )  xeralmente  en espazos  cunha decoración pretendidamente  " típica " e  ofrecendo  cociña de tipo tradicional ou caseira.

MESÓN DE ANA.-  En Cimo da Agra- Vilar de Sárria. No Camiño de Santiago ( desaparecido)

MESÓN ATENEO.-  En O Oural ( Sárria ). Na Rúa Principal.

MESÓN BETULARIA.-   En San Cidre de Lamas( Triacastela ). No lugar do Biduedo. Camiño de Santiago.

MESÓN CAMIÑO FRANCÉS.-  Na Vila de Sárria . Na Rúa Maior. Camiño de Santiago.

MESÓN DA CARRETA.- Na Vila de Sárria. Na Rúa da Liberdade ( desaparecido )

MESÓN DO CARRO.-  Na Vila de Sárria. Na Rúa  Xosé Sánchez Arias. Camiño de Santiago.

MESÓN DO CASTRO.- En Vigo de Vilar de Sárria. Camiño de Santiago.

MESÓN DEL CONEJO.- Na  Casa da Ponte, pasada a Ponte Ribeira , derrubada ( desaparecido )

MESÓN O DESCANSO.- En Vilachá das Cortes  ( Paradela ). No Camiño de Santiago.

MESÓN DON COSME.- A Pobra de San Xiao. Rúa Benigno Quiroga

MESÓN D ' OURO.- Na Vila de Sárria. Na Rúa Diego Pazos. ( desaparecido )

MESÓN DO FORCADO.- Na Vila de Sárria. Rúa Xela Arias.

MESÓN DO LOIO.-   En San Xoán de Loio ( Paradela ).Estrada de Pedrafita do Cebreiro a Vendas de Narón

MESÓN DO MAR.- Na Vila de Sárria, no Paseo do Malecón do Río Sárria ( desaparecido )

MESÓN DE MARTÍN. - En Cimo da Agra -Vilar de Sárria. Camiño de Santiago. Estrada Samos a  Sárria por Pintín.

MESÓN DA MONTSE.-  Na Pobra  de San Xiao ( Láncara )

MESÓN DO NEIRA.- A Pobra de San Xiao. Avenida de Valdriz

MESÓN NÚÑEZ.- Na Vila de Sárria, no Edificio Alborada, Rúa Ramón Cabanillas.

MESÓN O PACIO.-  En Santo Antolín-Sárria. Estrada de Sárria a Becerreá

MESÓN DO PELEGRÍN.- Na Rúa da Liberdade, pasada a Ponte de Ferro ( desaparecido )

MESÓN DO PEREGRINO. -  Na Vila de Triacastela.

MESÓN A PONTENOVA.- En Santalla de Pascáis ( Samos ). Na Ponte Nova , na beira do Río Sárria. Estrada de Pedrafita do Cebreiro a Vendas de Narón.

MESÓN DE ROBERTO.-  Na Vila de Sárria- Paseo do Malecón do Río Sárria.

MESÓN DO ROMEO.- Na parroquia de San Pedro de Maside. No Camiño de Santiago- Estrada de Pedrafita do Cebreiro a Vendas de Narón.

MESÓN SARAIBA.- Na Cruz do Incio.

MESÓN DA SARDIÑA.-  No Oural- Rúa Principal.

MESÓN O TAPAS .- Na Vila de  Sárria Na Rúa Maior / Praza da Constitución.

MESÓN TRES CASTROS.- Na Vila de Triacastela 

MESÓN O TÚNEL.- Na parroquia de Vila de Mouros ( O Incio ). Na estrada de Nadela a Ourense por Monforte.

MESÓN VICENTE.- Na Cruz do Incio

MESÓN VILASANTE.-   Na Vila de Triacastela

MESÓN XOVEN.-  Na Vila de Sárria. Rúa Curros Enríquez

MESÓN DO XUGO.- Na Vila de Sárria. Na Rúa do Peregrino , na Casa da Ponte , a man esquerda saíndo da Ponte Ribeira ( derrubado o edificio deixóu de existir )