SAMOS: APEOS DE BENS EN SANTA MARÍA DE SUÑIDE ( ) ( 716 )

     SAMOS: APEOS DE BENS EN SANTA MARÍA DE SONIDE   (       )     ( 716 )

A parroquia de Santa María de Soñide ( Sancta Maria de Sonniti  / Santa María de Sonide / Santa María de Soñide ) formou parte  do Partido de Alendagua, da Xurisdición de Samos, e  foi unha das que dende o século IX formou parte do Couto de Samos, dentro do radio da milla e media  de concesión real.   

                                                                       I

             APEO DO LUGAR DE VILEIRIZ QUE TEN GONÇALO  LÓPEZ  DE SONIDE

E despois do susodito , no dito lugar de Samos  a trece días  de março  do dito ano , na presenza de min o escribán  público e testemuñas  de xuso escritos  o dito señor meiriño  proseguindo  o dito apeo fixo vir e parecer  ante si a GONÇALO  LÓPEZ DE SONIDE , foreiro do dito lugar, e  DIEGO ARES DE VILEIRIZ  e a PERO DE MEÇUR , veciños de Vileiriz e Aboín que estaban presentes ,   dos que  e cada un deles  o dito señor meiriño tomoulles   e recibiu deles xuramento  en forma debida de dereito , os que xuraron  en forma e prometeron  de deciren verdade ; testemuñas  GREGORIO DE VILAR  e VASCO DE AIÁN.

E logo, polos sobreditos e cada un deles  foi por eles apeado  e confesado , dito e declarado o dito lugar de Vileiriz, con todas as súas CASAS  e herdades, e árbores  e devesas e prados , é todo  do dito MOSTEIRO DE SAMOS, o cal dito lugar  se demarcaba  polas estremas e termos seguintes :

* Primeiramente  coa PORTELA DO ARROXO  e topa coa herdade de devesa  dos lugares de Aboín e Teivilide  e de Sonide   e pega todo ao derredor do MARCO DA LONGARA e dalí vai dar  ao MARCO DE VALIÑAS  e de SOAO, arredor da cerra  da herdade  dos lugares de  Guisalle e chega  ao MARCO DE CATALALA  , que está  no CHAO  que marca os termos   de Castelo e Guisalle   e Vileiriz , que se di PAREDE   DE ROÇAS.  e torna dali  a topar nos   termos da Vilanova  dereitamente  por cima da  PRESIÑA DE CADUEIRO  e dali  por so as CERDEIRAS  DE FOXO , así como vai   pola CARCOBA  dos lugares da Vilanova   até chegar   á PORTELA  DO ARROXO  DE SO  A CORTIÑA DE BAIXO , onde se comezou.

  E todo isto  é propio   do dito mosteiro de Samos  , con máis o  PRADO  DE FONDORIL , que é do dito   lugar sobredito  o cal dito prado  levará   cunha pouca herdade   que vai de fora de catro  tegas de pan semente pouco máis ou menos  e chega e topa  o dito  prado e herdade de FONDORIL  con  herdade dos lugares de Sonide   e da IGREXA DE SONIDE ; isto dixeron   que dentro  dos termos do suso coñecidos  do dito lugar de Vileiriz   hai unha CASA  dunha trave  que está por baixo da CASA de moradía  onde vive o dito Gonçalo  López, con certo saído  e ameixeiras   que está cabo dela   e un leiro  que está na CORTIÑA , que levará unha tega de  trigo  pouco máis ou menos , o cal todo dixeron  era propio da dita  igrexa de Santa María de Sonide,  dos de San Covade; con máis  un prado  que é do lugar de Sonide  , que é de Samos,  que se chama o PRADO  DO ARROXO,  que serán pouco máis ou menos tres tegas  de semnte.; máis a LEIRA DAS RONQUEIRAS, que será de semente tres tegas  de pan que é  do lugar de Sonide de Samos ;   Item máis  un leiro que está  ao BARREIRO  ,  que  é do lugar  no que vive ARES  DE CAMPAELO DA VILANOVA, que é de Samos , que levará tres celemíns   de pan  pouco maís o menos  , o cal dixeron   ser propio   do dito mosteiro de Samos .

E o dito  GONÇALO LÓPEZ , foreiro   sobredito,  confesou así  traelo en foro   do dito mosteiro   de Samos   e que pagaba de foro  do dito lugar  de Vileiriz  ao dito mosteiro   cada un ano de foro    CEN MARAVEDÍS  PARES DE BRANCAS   e así o confesou  e niso se afirmou  e así o asinou do seu nome , testemuñas  os ditos.

E visto o susodito  polo dito señor meiriño  dixo que adxudicaba e adxudicou   o dito lugar   suso dito   por propio in solidum  do dito mosteiro  de Samos e condenaba   e condenou   ao dito GONÇALO LOPEZ DE  SONIDE  a  que como foreiro   cada un ano durante as voces   do dito foro dea e pague  ao dito  mosteiro de Samos, abade  , monxes e convento  os ditos CEN MARAVEDÍS  PARA DE BRANCAS    e o mesmo   aos seus herdeiros , so pena   que serán  por iso executados   el e eles  , quen así o consentiu   e asinouno  co dito    señor meiriño, testemuñas os ditos.

                                                 PERSOAS

GONÇALO LÓPEZ DE SONIDE:  Foreiro do lugar de Vileiriz, do mosteiro de Samos. DIEGO ARES.- Labrego, veciño de Vileiriz.  PERO DE MEÇUR: Labrego, veciño de Aboín, en San Vicenzo de Froián. GREGORIO DE VILAR.- Labrego de Vilar da Torre ( Loureiro de Froián ).  VASCO DE AIÁN: Labrego de Aián ( Reiriz ) . GÓMEZ ARES : Labrego, de Soñide. ARES DE CAMPELO: Labrego, da Vilanova ( San Vicenzo de Froián ).

                                                   FINCABILIDADE  

PORTELA DO ARROXO.-  DEVESA.-  MARCO  DA LÓNGARA.-  MARCO DE VALIÑAS E  SOAO.- MARCO DE CATALALA.-  CHAO.-  PAREDE DE ROÇAS.-  PRESIÑA DE CADUEIRO.- ÇERDEIRAS DE FOXO.- CARCOBA- CORTIÑA DE BAIXO.-  PRADO DE FONDORIL.- LEIRO DE FONDORIL.-  IGREXA DE SONIDE.-  LEIRO DA CORTIÑA.- PRADO DO ARROXO.-  LEIRO DO ARROXO,. LEIRA DAS RONQUEIRAS.- 

                                            RENDA PAGADEIRA

Pagaba  Gonçalo López ao Mosteiro de Samos , en cada un ano 100 maravedís pares de brancas.

......................................................................................................................................................................... 

                                                                     II

                                     APEO DOS LUGARES DE SONIDE 

E logo incontinente   aos ditos trece días   do dito mes e ano  , na presenza de mín   o escribán e testemuñas   de xuso escritos  , o dito señor meiriño  proseguindo o dito apeo   fixo vir e parecer   perante si  a GONÇALO LÓPEZ DE SONIDE ,  e a DIEGO SÁNCHEZ DE AIÁN  e DIEGO ARES DE VILEIRIZ , veciños da freguesía   de SONIDE  e do COUTO DE SAMOS , que estaban ptresentes   dos que, e de cada un deles,  o dito señor meiriño   tomou  e recibiu  xuramento  en forma debida   de dereito   e sobre  un sinal   de cruz   tal como esta ( + )   na que   corporalmente   tocaron as súas mans  dereitas  , os que  tendo así xurado , dixeron " Si xuro e  Amén "  e prometeron de deciren verdade , testemuñas   PEDRO DE MEÇUR  e ARES  DE CAMPELO   e GÓMEZ ARES DE SONIDE  , veciños do COUTO DE SONIDE.

E logo   polos  sobreditos e cada un  deles  por eles apeado e confesado , dito e declarado que os ditos lugares  de SONIDE  coas súas casas   e herdades   segundo están   sitas    e inclusas   dentro da dita Aldea  de SONIDE   todo iso  é propio   do dito mosteiro   de Samos   a cuxos lugares  dixeron   pertencer o seguinte :

Primeiramente estremaban    e demarcaban  polo termo de FONDORIL   e termo de Teivilide   e dende alí  por entre as DEVESAS  DE VILEIRIZ E SONIDE   e todo arredar   da  herdade de Vileiriz   até ir topar no  MARCO DA LÒNGARA   e de alí dereito   polo MARCO DE SOAO  dereito como cordel   e  dali torna arredor  de herdade dos  de Guisalle  e pola VALIÑA abaixo   e por darredor do  RIGUEIRO    e vai dar ao RIGUEIRO que  ven de Guisalle , e de ali  por cima  do PRADO DE ERBELLAES   e  por  cima   da CORTIÑA DE ERBELLAES  e volta un pouquiño  arriba   dereito  á CORTIÑA DE PRADA  até chegar   a un lugar do lugar de AIREXA  que ven ao camiño  que ven da IGREXA   para SONIDE  polo camiño   e por so a  herdade da Igrexa  que se chama  o VAL DE ALDULFE    e por  entremedias   dos BARREDOS de entre   a Igrexa e Soñide  e  vai polo  BARREDO   arriba até topar   na DEVESA  DO IGREXARIO  DE SONIDE  e de ali augas vertentes   polo medio da DEVESA   abaixo  en dereitura   ao PORTO DE FONDORIL , e dentro desta estremas está   un prado    que chaman o PRADO DE FONDORIL que é de Vileiriz  e a LEIRA DE  FONDORIL  que é da Igrexa  , e pega   co prado e máis un leiro  que se chama da CASTIÑEIRA DOS POMBOS  que xaz   na LEIRA DO CAMPO  , segundo  que está demarcado   riba de si   que levará en semente   tres celemíns de trigo  , que é do foro   de " San   Conconvade " , que é de Vileiriz   , máis fora destas estremas    e termos   está ou estaba   unha leira que é  do lugar   que quedou de ÁLVARO  LÓPEZ DE SONIDE ,   a  LLOBRIZ  , é nos termos  de Teivilide  , que poderá   levar pouco  máis ou menos  ,  máis vai   outra leira   na CARREIRA DA AIREXE   por cima   do VAL DE ALDULFE , que parte con outros dous leiros   que son do dito   foro de Sonide  , de cada parte o seu , coa súa cabeza de DEVESA  nunha parte   e parte   con herdade do lugar da AIREXA  que todo xunto   poderá levar   tres tegas de pan   pouco máis ou menos , e é do lugar que quedou  do dito ALVARO LOPEZ  .

*  Con máis  o PRADO DO ARROXO  que  levará   de semente tres  tegas   de pan, que tamén  é  dito lugar que bfoi  de Álvaro López                                                                                                                     *  Máis outro LEIRO DO ARROXO que poderá   levar tres celemíns  de pan  que é do dito lugar 



 .         

Comentarios

Publicacións populares