SÁRRIA : AS CINCO PROBAS DO MARQUESADO ( 718 )

 SÁRRIA: AS CINCO POBRAS DO MARQUESADO                                                             ( 718 )

sarriaacentogalego                                                                        Xaime Félix López Arias 

 

O período que vai dende os primeiros anos do século XVI  á   supresión do sistema señorial   cando  se impñlatóu o sistema municipal   establecido pola Constituciòn de 1812  a organización territorial do Marquesado de Sárria  estivo  formada por cinco Xurisdicións , suxeitas ao Correxidor, Xustiza Maior ou Meiriño que na vila de Sárria  era instalado polo Conde de Lemos-Marqués de Sárria.

As Cinco Pobras  ( cada unha delas no seu territorio )  foron cabezas dun variado número de parroquias e coutos . Os Meiriños menores, gobernaban e adminstraban xustiza nas xurisdicións por eles presididas  e as súa decisión estaban suxeitas a apelación perante o Correxidor ou Xustiza Maior  residente na vila de Sárria.

I.- A POBRA DE SÁRRIA   foi capitalidade  de parroquias  da súa  contorna  agrupadas  en Partidos. A sé da  Xurisdición estaba na Fortaleza de Sárria  e dende mediados do século XVIII pasou ao edificio do Hospital de Santo Antón Abade.

VILA DE SÁRRIA.- 1 .- San Salvador de Sárria. 2.- Santa Mariña de Sárria        

PARTIDO DA ANDADURIA  DO CAMIÑO FRÁNCÉS: 3.- San Salvador de Vilar de Sárria, 4.-  Santiago de Farbán. 5.-  San Martiño do Fontao. 6.-  San Pedro do Camiño.  

 PARTIDO DE SOBRE DA RIBA.-  7.- Santalla de Arxemil. 8.-  San Martiño de Requeixo. 9.-  Santa María de Ortoá . 10.- San Pedro de Maside ( parte ). 11.-  San Vicenzo de Betote.  12.- Santo André de Paradela.   

                                                                                                                                                            PARTIDO DA VEIGA  : 13.- Santo Estevo de Lousadela. 14.-  Santiago da Veiga. 15.- San Xulián da Veiga, 16.- San Salvador do Mato.    

PARTIDO DE FERREIROS:  17.- Santa Mariña de Rubín. 18.-  Santa María de Corvelle. 19.-  San Pedro  de Seteventos. 20.-  San Sadurniño de Ferreiros. 21  San Martiño de Louseiro ( parte ).      

   PARTIDO  DE FROIÁN:  22.-   San Fiz de Reimóndez. 23.-  San Mamede da Chanca- 24.-  San Pedro de Froián, 25.-  Santo Estevo do Mato,. 26.-  San Salvador da Pena. 27.- Santa María da Pena . 28.-  San Xulián de Chorente. 29.-   San Vicenzo de Froián.   

PARTIDO DA LOBATAIRA : 30.- Santa María de Vilamaior ( Vilamaior de Paradela ou da Lobataira ) 31.- Santiago de Nespereira.  ( Nota : As parroquias da  antiga Xurisdición de Sárria acabaron integrándose no Concello de Sárria , xunto con parroquias procedentes das xurisdicionais  señoriais  de Samos,  Castelo dos Infantes,  A Pinza,  Belante, Biville, Torre de Domiz ,  Goián, Vilapedre e outras, até  reunir as 51 parroquias  que dende 1840  forman   o concello de Sárria ).

                                        .......................................................... 

II.- A POBRA DE ADAI.-   O Meiriño menos residía na vila de Adai.- 1.- Vila de Adai ( Santiago de Adai ). 2.-  Anseán. 3.-  Arcos. 4.- Bergazo. 5.-  Cabreiros. 6.- San Bartolomeu de  Chamoso. 7.- San Cristovo de Chamoso. 8.-  San Xoán do Corgo. 9.-  Espasande. 10.- Santo Estevo de Farnadeiros. 11.-  Santo Estevo de Folgosa. 12.-  Franqueán. 13.- Laxosa. 14.-  Marei. 15.- Miranda, 16,.- Paderne. 17.-  Piñeiro. 18.- Queizán , 19.- Quinte. 20.- Sabarei  ( Compartían xurisdición:  San Pedro de Farnadeiros,   Manán de Abaixo,   Moreira, Santo André de Chamoso , Souto de Torre e Soutomerille ). ( Parroquias dos actuais concellos de O Corgo e Castroverde ).

                                        .........................................................

III,-  A POBRA  DE SANTO ESTEVO DE NEIRA DE SUSAO.-   A sé da meirindade  estaba en Santo Estevo 1.-  Aranza. 2.- Arroxo. 3.-  Baralla. 4.- Berselos. 5.-  Constantín, 6.- Covas. 7.-  Ferreiros. 8.- Francos. 9.-  Guimarei. 10.-  Laxes. 11.- Lebruxo. 12.-  Lexo. 13.- Neira. 14.-  Pol. 15.- Pousada. 16.-  Ribadeneira, 17.- Sixirei. 18.- Teixeira. 19.-  Traspena, 20.- Vilachambre.-. 21.-  Vilar. 22.- Vilarpunteiro. 23.-  Vilartelín. ( parroquias do actual concello de  Baralla ).

                                       ...............................................................

IV.- A POBRA DE SAN XULLAO.-  A sé da meirindade  estaba na parroquia de San Xulián da Pobra.- 1.- San  Xulián da Pobra. 2.-  Abragán. 3.- Bande. 4.-  Camposo. 5.- Cela. 6.-  Cerceda. 7.-  Escoureda, 8.-  Lapío. 9.-  Maceda. 10.-  Santa Cruz de Moscán ( ou da Pobra ). 11.-  Santa María Madalena de Moscán, 12.-  Muro. 13.-  Santa María de Neira de Cabaleiros. 14.-  Santalla do Alto. 15.- Viance. 16.-  Vilaleo. 17.. Vilarello .18.- Vilafiz ( parroquias nos actuais concellos do Corgo, Láncara e O Páramo ).

                                      ............................................................

V.- A POBRA DE TRIACASTELA.-   A súa capitalidade na parte da vila  de Santiago de Triacastela dependente  do Marqués de Sárria.  ( a outra parte  era da parroquia de San Breixo da Balsa ).- 1.- Vila de Triacastela. 2.- Alfoz. 3.-  A Balsa. 4.-  Cancelo. 5.- Fonfría.- 6.- Gulfrei. 7.-  Monte. 8.- Poio do Padornelo. 9.-  Toldaos. 10.- A Vilavella. ( parroquias  nos actuais  concellos  de Triacastela, Pedrafita do Cebreiro e Becerreá ).