San Xulián de Chorente

         SAN XULIÁN DE CHORENTE ( Sárria )

Parroquia do actual concello de Sárria que ata 1820 formou parte da Xurisdición do Marquesado de Sárria e eclesiásticamente  estaba integrada no Curato de San Xulián de Chorente, San Sadurniño de Froián e San Mamede da Chanca. Entre 1820 e 1823  estivo incluída no Concello Constitucional de Sárria. Entre 1835 e 1840 , recuperado o réxime municipal , seguiu tendo a Sárria por cabeceira e en 1840 entrou no terceiro concello de Sárria  , no que permanece dende entón.

( Datos obrantes no Catastro do Marqués de la Ensenada, Arquivo Provincial de Lugo )
       
                                        1753

O Marqués de Sárria percibía dos seus vasalos leigos  do estado chao e que labraban con xugadas as rendas de fanegas e servizos: 32 ferrados de pan centeo  e doce reais  e dez maravedís de vellón.

Estremas: " Principia a demaracación  no MARCO DA MODORRA, que está a Levante,do que segue ao MARCO DA CHOUSA DA CABARCA,  de este ao MARCO DO ESPIÑO, e de alí ao MARCO DE VILAR DE MARÍA, que todos estes fan de división  á outra freguesía  de San Sadurniño de Froián,  e do dito sitio corta pola PONTE DO LAMEIRO, á FONTE DE AMBOADE,  e PORTO DE BOIS, de alí á PENA DA AIRA,   de esta á PENA DOS OLLOS, e polo alto do COTARELO , confinando coa de San Miguel de Piñeira,  vai ao MARCO DE PENALONGA,  que a divide da de Santiago de Nespereira; e da dita pena segue  á FONTE DO SALGUEIRO; de esta ao MARCO DA CHOUSA DA LAMA, de alí estremando coa freguesía de San Cristovo da Cervela, pola FONTE DAS CASAS VELLAS vai ao MARCO DE VILAVERDE, e polas LAGAS DO OURAL ata a PENA DO CONDE que divide tamén a de San Miguel de Vila de Mouros, e do dito marco ao PORTO DO OURAL, e de alí volve ao MARCO DA MODORRA, sinalado por primeira demarcación.

Emolumentos do común:

MONTE DO COTARELO.-800 ferrados de monte : 20 ferrados  de primeira calidade á parte do Norte,  100 ferrados de segunda calidade á parte do Sul, 480 ferrados de terceira na parte de Levante, e  200 inútiles á parte de Poñente. Estremas: Por Levante con propiedades dos veciños, a Poñente freguesía de Santiago de Nespereira, a Norte con San Miguel de Piñeira e ao Sur con San Cristovo da Cervela.

MONTE DAS NOCELLAS.- 200 ferrados de monte, a pasteiro, : 24 de primeira calidade á parte do Norte, 76  ferrados de segunda calidade 80 ferrados de terceira a Levante e Sur e  20 inútiles por natureza , á parte do Poñente. Estremas : A Levante con San Sadurniño de Froián, a Poñente, Norte e Sur, bens dos vecinos.

MONTE DO RAPADOIRO :  200  ferrados de monte, a pasteiro: 20 ferrados de primeira calidade na parte do Sur, 60 ferrados de segunda ao Norte, 80 ferrados á parte de Levante e 40 inútiles á na parte do Poñente. Estremas: Norte, San Pedro de Froián,  a Levante con San Sadurniño de Froián, Poñente e Sur, con popiedades dos veciños.

MONTE DE AMBOADE  : 150 ferrados : 15 ferrados de primeira calidade á parte do Poñente;  de segunda calidade 10 ferrados  a Levante e 125 ferrados  de terceira a Norte e Sur. Estremas: Levante, freguesía de San Pedro de Froián, Norte, coa de San Mamede da Chanca e Poñente e Sur con terras dos veciños.
                                           VECIÑANZA EN 1753
FIDALGOS
MELCHOR MALDONADO, 34 anos, casado, ten un criado maior e una criada. Exercía o oficio de organeiro.

ANGEL PÉREZ

..............casado, un irmán maior,  un xenro casado chamado Bernardo López, de 30 anos, este ten un fillo menor e una criada. E polo oficio de arrieiro que exercía Bernardo López reguláronlle una utilidade de 250 reais de vellón.

DOMINGO LOPEZ,  40 años, casado, un fillo maior, casado, un menor , unha filla e unha neta.

DOMINGO BUJÁN, 54 anos, casado , o seu fillo maior Josep Buján, casado, outros dous maiores , un menor e unha  filla.Polo exercizo do oficio de xastre  , na terceira parte do ano, tiña unha utilidade de 80 reais.

FRANCISCO GONZÁLEZ, 56 anos, casado, tres fillos menores, tres fillas.

FRANCISCO RODRÍGUEZ , 60 anos, casado , dous fillos menores, unha filla e unha criada.

GREGORIO FERNÁNDEZ, 36 anos, casado, una filla e a nai.

ISIDORO GONZÁLEZ , 80 anos, viuvo, un fillo casado maior, un menor ... unha filla e dous netos menores.

JUAN DE LOSADA,52 anos, casado, un irmán maior casado, e este tres  fillos menores e unha filla. Polo oficio de arrieiro, reguláronlle un beneficio de500 reais de vellón.                                                                                                                          
JUAN LOPEZ, 46 anos,  casado, a nai, tres fillos menores, dúas fillas e cinco irmás.Polo traballo de arrieiro  tiña una utilidade de 150 reais de vellón.
                                                         
JUAN  VÁZQUEZ, 34 anos, casado, a nai, un tío maior, un irmán menor, dúas irmás e dúas fillas.

JUAN GONZÁLEZ , 44 anos, casado, catro fillos menores  e dúas fillas.

JOSEPH LOPEZ, 60 anos , casado, un fillo maior, tres fillas, a Domingo González, maior, xenro seu. Polo exercizo do oficio de xastre, a terceira parte do ano, reguláronlle 80 reais.

JOSEPH DO  SISTO,  30 anos, casado, un fillo menor e dúas fillas.

JOACHIN DO SIO , 60 anos, casado, un fillo menor, dúas fillas.

JOACHIN ALONSO DÍAZ,  60 anos, viuvo, fous fillos maiores, un deles Diego Alonso Díaz, casado, un fillo deste menor e tres fillas. E polo oficio de arrieiro cunha cabalería Diego Alonso obtiña a utilidade de 80 reais.

MANUEL LOPEZ , 45 anos, casado,tres fillos menores, tres fillas, a sogra e unha cuñada,

NICOLAS FERNÁNDEZ, 50 anos, casado.

PEDRO GONZÁLEZ , 52 anos, casado, cinco fillos menores e unha filla.

SANTIAGO GARCÍA , 70 anos, viuvo, tres fillas, a nora viuva e dúas fillas desta.

THOMAS FERNÁNDEZ, 60 anos, viuvo, un fillo e una neta.

Resultaban 169 individuos  que non están incluídos no persoal e 35 que entran nel.Por industria resultaban 4.753 reais vellón.

                                                      DICCIONARIO MADOZ          ( 1845 )

SAN XULIÁN DE CHORENTE.- Freguesía na provincia e diocese de Lugo ( 6 légoas ), partido xudicial e concello de Sárria ( 1 ). SITUACIÓN: en territorio montuoso e elevado con boa  ventilación, e CLIMA  frío e húmido; as doenzas máis común son pulmonías, febres e reumas; comprende os lugares de Carballo, Airexe, Lamachín, O Oural, O Pacio, Quintá, Sanguñedo, A Tolda, Traslodeiro e Vilaverde, que reúne  35 CASAS de poucas comodidades . A igrexa parroquial  ( San Xulián ) , é matriz de San Sadurniño de Froián; o curato de primero ascenso e padriado leigo, que exerce don Xoaquín Losada , dono da casa de San Sadurniño. O TERMO confina ao Norte con San Mamede da Chanca ; polo Leste co indicado anexo; por Sur con Rubián de Cima e San Miguel d  Vila de Mouros, e polo Oeste con Santiago de Nespereira; ten fontes de boa auga. O TERREO no xeral de mala calidade; hai arboredo de carballos e castiros na parte do Norte, e os montes están despoboados. O  CAMIÑO que se dirixe a Sárria, está en mal estado; o CORREO recíbeno da capital do partido; PRODUCIÓNS: centeo, patacas, liño, nabos, castañas ,  herbas e pasteiros; cría gado vacún, porcos, ovellas e cabras; hai caza de perdices  e lebres. INDUSTRIA: a agrícola e un muiño fariñeiro. POBOACIÓN: 35 vecinos e 161 almas. CONTRIBUCIÓN: co seu concello.

                           BENS E RENDAS DE ECLESIÁSTICOS

FRANCISCO XAVIER  LOSADA, CURA PÁRRACO
 Posuía os bens propios do Igrexario:

UNHA CASA  de un alto  en San Xulián de Chorente de 18 varas de longo por 10 varas de largo, a carón da igrexa parroquial e dando fronte ao camiño.
Cortiña da Osía ( 1 ferrado ), Monte da Osía ( medio ferrado ), Prado da Fonte ( un ferrado ), Monte da Fonte ( ferrado e medio ), Horto da Fonte ( medio ferrado ), Leiro da Lama ( ferrado e medio ,  Cortiña de Cachufeiro ( unha oitava de ferrado). Eran bens beneficiais.

JOSEPH  VALCARCE, PRESBÍTERO , VECIÑO DA VILA DE SÁRRIA.
UNHA CASA tarrea , no lugar do CARBALLO, de sete varas por 14 varas en cadro, Monte da Veiga ( dous ferrados ),  Cortiña do Pedregal ( ferrado e medio ), Horto do Pedregal ( unha oitava de ferrado ),  Cortiña do Pedregal (  medio ferrado ),  Monte do Pedregal ( medio ferrado ), Cortiña da Asadoira ( unha cuarta de ferrado ), Cortiña do Pedrega ( medio ferrado ), Leiro da Teidela ( una cuarta de ferrado ), Leiro da Agriña ( medio ferrado ),  Leiro da Agriña ( unha terza de ferrado ) , Leiro de Fontelas ( medio ferrado ), Monte da Veiga ( un ferrado ), Leiro da Carría ( medio ferrado ), Leiro da Pedra de Outeiro ( una oitava de ferrado ), Leiro dos Cepos  ( ferrado e medio ), Leiro do Pontón da Veiga ( dous ferrados ), Leiro da Corga da Veiga ( unha cuarta de ferrado ), Leiro da Corga da Veiga
( un ferrado ), Cómbaro ( tres ferrados e medio ), Leiro do Pereiro ( dous ferrados ), Cortiña dos Tallos ( un ferrado ), Cortiña dos Toxás ( medio ferrado ), Prado do Cano (un ferrado ), Leiro das Tolas ( ferrado e medio ), Leiro das Tolas ( un ferrado ), Leiro das Tolas ( sete ferrados ),  Leiro das Rozas ( tres ferrados ),  Leiro de Agrelos ( ferrado e medio ), Leiro de Arriba ( un ferrado ),  Leiro do Pereiro Miudo ( un ferrado ), Leiro do Forno ( un ferrado ), Leiro do Pereiro Miudo (  un ferrado ).
Todos eses bens eran propios del e estaban adscritos   a título da ordenación para a súa congrua sustentación.
                  DOCUMENTACIÓN PROCEDENTE DO ARQUIVO PARROQUIA CUSTODIADA  NO ARQUIVO DIOCESANO DE LUGO ( Praza de Santa María )
             Libros Parroquiais
01.-LIBRO DE BAUTISMOS/MATRIMONIOS  ( 12.11.1673 / 30.01.1714)  ( 20,12,1673 / 23/01/1805)
02.-LIBRO DE BAUTISMOS   ( 1.03.1714 / 10.08.1767 )
03.-LIBRO DE BAUTISMOS  ( 1.09.1784 / 1.09.1852 )
04.-LIBRO DE BAUTISMOS   ( 2.06.1811 /22.02.1852 )
05.-LIBRO DE BAUTISMOS   ( 4.04.1852 / 3.08.1897 )
06.-LIBRO DE BAUTISMOS   (17.08.1897 / 1.07.1919 )
07.-LIBRO DE BAUTISMOS (  21.07.1919 / 8.01.1939 )
08.- LIBRO DE BAUTISMOS ( 21.08.1930 / 12.12.1944 )
09.- LIBRO DE BAUTISMOS ( 15.01.1939....)
10.- LIBRO  DE BAUTISMOS DE FROIÁN ( 1.08.1919 / 11.11.1961 )
11.- LIBRO DE BAUTISMOS DE FROIÁN ( 18.02.1962....)
12.- LIBRO DE MATRIMONIOS   ( 11.12.1805  /   23.02.1852 )
13.- LIBRO DE MATRIMONIOS ( 10.04.1852 / 24.11.1924 )
14.- LIBRO DE MATRIMONIOS  ( 27.11.1924 / 14.08.1965 )
15.- LIBRO DE MATRIMONIOS  (  13.07.1938 / 18.01.1945 )
16.- LIBRO MATRIMONIOS  (  11.12.1965.......)
17.- LIBRO DE DEFUNTOS  ( 1714 / 1829 )
18.- LIBRO DE DEFUNTOS  ( 16.09.1829 / 15.02,1852 )
19.- LIBRO DE DEFUNTOS  ( 26.03.1852 / 12.10.1891 )
20.- LIBRO DE DEFUNTOS  ( 17.10.1891 / 19.02.1929 )
21.- LIBRO DE DEFUNTOS  ( 5.03.1929 / 25.11.1969 )
22.- LIBRO DE DEFUNTOS DE FROIÁN ( 25.07.1929.........)
23.-LIBRO DE DEFUNTOS-FROIÁN ( 14.08.1933/ 24.09.1944)
24.-LIBRO  DE CONFIRMACIÓNS ( 25.11.1764 / 30.09.1937 )
25.-LIBRO REXISTRO DE SEPULTURAS (  1958.....)
26.-LIBRO DE FÁBRICA( 1656 / 1719 )
27.-LIBRO DE FÁBRICA  (  1721 / 1822 )
28.-LIBRO DE FÁBRICA-FROIÁN( 1724 / 1821 )
29.-LIBRO DE FÁBRICA- FROIÁN  ( 1818 / 1904 )
30.-LIBRO DE FÁBRICA-FROIÁN  ( 1821 / 1892 )
31.-LIBRO REITORAL-FÁBRICA ( 1821.... )
32.-LIBRO DA CONFRARÍA DE SAN BARTOLOMEU FROIÁN ( 1765, lista de confrades )(
33.-LIBRO DA CONFRARÍA DO CARME ( 1771, lista de confrades  e constitucións )

                  LEGAXOS DE DOCUMENTOS

01.- Cesión  que fai don Xoán Pardo e Somoza  , abade de San Mamede do Penedo,  Ourense,  da súa parte no lugar do Regueiro-Chorente (  3.10.1658 )

02.- Papeis  da execución pedida por don Antonio Saco Quiroga, párraco,  pola renda de 3 ferrados  da leira "Estrigariza" , sita en San Mamede da Chanca , e que é da igrexa ( 1664 )

03.- Papel de convenio  entre don Alonso Saco Quiroga, párraco , e os seus caseiros de Choremnte ( 2.03.1672 )

04.- Documento de compromiso  que fan Diego de Losada , cura de Chorente, e Xoán Vázqiez de Sosa e Ventosa sobre desperfeitos  e outras cousas  que se lle pedían a este, como irmán de Alonso Saco, cura que fora  en Chorente (  15.01.1687).

05.- Documento de requerimento  e inventario feito na casa do Pacio de Chorente  por ter morrido abintestato o seu dono e acordar a tutela de dúas fillas menores ( 1679 )

06.- Documentos relativos á confraría de San Bartolomeu ( 12.01.1634 )

07.- Alegacións referentes á posesión  de medio lugar do poboado  de a carón da igrexa  e que reconoce como do seu dominio don Diego Losada de Ribadeneira, párraco, contra as pretensións  de Manuel López de Armesto e Antonio do Río ( 22.01.1684 ).

08.- Documento referente ao pleito levado ao Tribunal Real contra os caseiros de Chofente  ( 1685 )

09.- Pleito por dúas misas  de pensión contra don Xoán de Sosa ( 1685 )

10.- Querela de don  Diego de Losada e Ribadeneira , párraco, con Xoán Vázquez de Sosa, sobre  rendas, e pleito  da herdade de Alonso de Quiroga, cura que foi de Chorente (  1685 )

11.- Resume dos papeis  que recibiu don Diego Losada , cura de Chorente,  de Xoán de Sosa, dos papeis do igrexario  de Chorente ( sen data )

12.- Foro  que fai don Diego Losada  Ribadenerio, cura d Chorente, a Xoán Fernández da Cervela,  de bens do igrexario de Chorente ( sen data )

13.- Documento de protesta  que presenta don Diego Losada Ribadeneira contra Xoán da Sosasobre os bens do igrexario de Chorente  ( 19.09.1685)

14.- Despacho da Real Audiencia gañado por don Diego Losada Ribadeneira  contra don Xoán de Sosa  sobre o dominio do lugar do igrexario  de Chorente ( 10.09.1686 )

15.-Demanda que pon don Diego Losada Ribadeneira a Xoán Fernández de San C ristovo da Cervela, sobre aforamento de bens do igrexario ( 1691 )

16.- Documento de concordia sobre o pleito do lugar do Sío (8-07.1692 )

17.- Venda que fai  Xoán Fernández  a Diego Losada Ribadeneira  e foro que fai o comprador ( 30.04.1699 )

18.- Papel sobre a venda  do lugar do Sío , a carón da igrexa de Chorente, para pagar o pleito da Coruña ( 1702 )

19.- Sentencia sobre o pleito fallado na Coruña,  entre os que se achan afectados  Drais do Sío, Francisco Losada  e Alexandre Loada ( 1702 )

20.- Petición  notarial que Alonso Díaz, veciño de Chorente, presenta ao párraco  don Diego Losada de Ribadeneira para que lle entregue o documento dunha querela con Pedro Fnández , sobre a paga de 5 ferrados  de pan de renda ( 18.11.1703 )

21.- Querela que presenta Don Xoán Manuel de Alarcón , cura de Chorente,  contra Xosé González, veciño de Moredo, parroquia de Tuimil pola renda de canado e medio de viño ( 2.05. 1730)

22.- Documentación referente á erección da capela de Santo Antonio  no barrio de Vilaverde, aleda de Chorente (   20.01.1745)

23.- Documento referente ao desmo de herba seca ( 12.09.1746)

24.- Relación que D. Nicolau Antonio Losada , párraco de Chorente, presenta perante o escribano D. Matías Gómez Quiroga, de Sárria, referente a desmos  de patacas e outros froitos  ( 14.10. 1797)

( Tomado de  "Catálogo de los Archivos Parroquiales d la Diócesis de Lugo ", de  Elías valiña Sampedro )
(


















.

Comentarios

Publicacións populares