PATRIMONIO DO CONCELLO DE SÁRRIA ( 1890 )
PATRIMONIO DO CONCELLO DE SÁRRIA ( 1890 )
1.- A CASA DO CONCELLO, de baixo e principal, a primeira dividida en dúas seccións, unha composta de tres cuartos, e delas dúas ocupadas polo "Xulgado Municipal" e a outra de tres cuartos que a ocupa o Mestre da escola pública de nenos. O primeiro andar dividido tamén en dúas seccións , unha coposta de tres cuartos ocupados polo Concello e a outra sección dividida en cinco cuartos que as ocupa o Mestre de nenos. Está situada na RÚA MAIOR Nº 1 . A súa cabida aproximada 247 m/2. Estrema pola fronte coa Rúa Maior, esquerda entrando coa Avenida da Feira; pola traseira coa CASA-ESCOLA e pola dereita finca propia do Concello. Valor aproximado, 5.000 pesetas.
2- A CASA-ESCOLA DE NENOS, dunha soa sala, situada na AVENIDA DA FEIRA, a súa cabida aproximada 108 m/2, Estrema pola frenteira coa Avenida da Feira, esquerda entrando e traseira finca propia do Concello, e pola dereita , Casa do Concello: en último estado de vida. O seu valor aproximado, 300 pesetas-
3.- Un terreo a labradío a carón das fincas anteriores, situado na AVENIDA DA FEIRA, da cabida aproximada de 720 m/2; estrema ao Norte con horta de dona Irene Castro; Sur, coas fincas anteriores; Leste, coa Rúa Maior, e Oeste, coa Avenida da Feira. Valor aproximado, 120 pesetas,
4.- A CASA-MATADOIRO , terrea, con dúas oficinas. , sita no BARRIO DA PONTE RIBEIRA, da cabida apoximada de 70 m/2. Estrema ao Norte, camiño que vai á Ponte; Sur e Oeste co Camiño da Fonte ; e a Leste co río Sárria.Está en mediano estado de vida, Valor aproximado, 250 pesetas.
5.- Un CAMPO onde se celebra a FEIRA mensual , situado no cabo da vils, da cabida aproximada de 18.270 m/2. Estrema a Norte e Sur, camiño público; Leste, con finca de don Casiano Pérez-Batallón e Oeste con fincas de Xosé María Rodríguez e Xosé Toural Vales. O seu estado, inculto, Valor aproximado, 2.500 pesetas,
6,. O CEMITERIO, situado no cabo da vila, A súa cabida 806 m/2 ,Estrema a Norte e Leste, camiño; Sur e Oeste, con finca de don Aquilino Lois, Valor aproximado, 250 pesetas,
BENS COMUNAIS COS CONCELLOS DO PARTIDO
7.- Un TERREO a labradío, sito na RÚA MAIOR , da cabida aproximada de 107,50 m/2. Estrema a Norte e Leste con don Manuel Losada e Torres; Oeste, dona Irene Castro; e Sur, coa Rúa Maior. O seu estado, incluto. Valor aproximado, 1.000 pesetas.
8.- Unha CASA EX-ALFOLÍ , de baixo e dous cuartos, a cabid a aproximada de 148,50 m/2 sita na estrada provincial do Mazadoiro á Lama Rigueira. Leste , con herdeiros de Pedro Xoán Saco, e ao Sur e Leste, herdeiros de María Xosefa Capón. En mediano estado de vids..Valor aproximado , 1.625 pesetas.
NOTA: Nestas dúas fincas teñen participación os Concellos que compoñen o Partido Xudicial de Sárria, na seguinte proporción, feita dacordo coa poboación actual:
Concello Na 1ª Na 2ª
Sárria 127,98 207,96
O Incio 197,45 320,85
Paradela 121,18 196,92
O Páramo 95,48 155,16
Samos 177,35 283,20
Sárria 280.56 455,91
Total 1,000,00 1,625,00
9.- RENDAS E CENSOS
Nome e veciñanza dos pagadores Cantidade anual que pagan Cantidades que deben
Xoán Rivas, de Bande, por 2 ferrados de centeo 3,00 92,25
Gregorio López, da Chanca 1,25 10,00
Antonio López Sánchez, de Farbán 0,84 12,60
Viuva de Xosé Barrio, de Pintín 8,25 66,00
Filipe López Sobrado , de Louseiro 9,75 165,75
Xosé María Sánchez de Santo Estevo do Mato 3,75 45,00
Francisca Vázquez, de Requeixo 1,55 1,55
Xosé Vales, de Sárria 5,50 66.00
Vicenzo Losada e consorte,. de Sárria 0,71 23,19
D, Xosé Carballo, de Triacastela 3,00 94,00
D, Manuel Valcarce, das Pasantes de Triacastela 1,50 37,50
Xoán Díaz Varela, de Bade 5,25 26,25
D, Xosé Cedrón, de San Miguel de Vilapedre 42,37 381,33
Manuel Vázquez, de San Xulián da Veiga 2,25 60,00
Marco Vázquez, de San Xulián da Veiga 2,25 52,88
Dona Antonia Montenegro, de Lugo 4,50 117,00
O estado no que se encontran os predios ignórase
2ª Parte<
Inscricións intrasferibles da Débeda Pública
Número das inscricións Serie Reais Céntimos
5..879 613 10
6.082 3.133 60
7-018 1,537 27
22.740 360 79
95.013 4.900 60
Vencementos non realizados: Ano económico 1874 /75 ; 1875/76 ; semestre de 1º de xullo a 31 de decembro de 1876; anos económicos de 1883/84 , 1884785, 1885/86 ; 1886/87; 18878/88 e 1888/89
Unha inscrición particular ou nominativa deste Concello recoñecida como tal pola Dirección da Débeda , con data 31 de maio de 1882. Número 66.381 86.000, 00 reais
Inscricións intrasferibles do 3 % entregadas a este Concello en representación dos bens e rendas de Instrucción Publica enaxenada en virtude da Lei de Desamortización
6.044 31.815,22
6.423 8.384,92
6.703 8-137,75
7.091 1.778,72
7-303 412,92
7.729 927,33
8.644 917,00
9.604 1.334,00
10.020 184,00
10,894 806,33
16.480 917,66
49.179 1.643,66
58.924 1,266,68
59.024 105,32
59.030 1.096,00
Año económico de 1874/75 , año económico de 1875 / 76, semestre de 1ºdexullo a 31 de decembro de 1876, e anos económicos 1883/ 84, 1884/ 45, 1885/86, 1886/87, 1887/88 e 1888/89
INSCRICIÓNS DE BENEFICENCIA
18.036 917,66
18.337 139,00
18.473 459,00
51.587 82.707,01
57.862 105,32
59.145 1.309,32
De seguido o Señor Presidente desta Comisión fixo constar que tanto a mensura como o valor dado aos inmobles , era aproximado; que nas rendas, censos e atrasos dos mesmos fixara os que constan de datos , sen examinar se están olu non cobrables e en suma que este traballo era máis que nada unha compilación ordeads dos antecedentes que encol do particular obran no Concello. E feita a pregunta de se se aproba , en votación ordinaria e por unanimidade , así o acorda.
NOTAS.-
A CASA DO CONCEELO, CASA DO MESTRE e ESCOLA DE NENOS ocupaban o soar do que fora Hospital de Santo Antón Abade ( século XVI ) ao que lle enasdiron a finais do século XVIII a casa do mestre e a Escola de Gramática. Na Casa do Hospital estaba permitida a actuación capitular da Xustiza e Reximento da Vila e Xurisdición de Sárria, Desamortizados eses edificios pasaron a mans do Reximento da Vila e entre 1820 e 1823 instalouse neles a Casa Consistorial do primeiro Concello Constitucional de Sárria.. Entre 1860 e 1863 fixéronse obras para facer de novo a fachada e facer salas para o Concello e o Xulgado Municipal. Ata 1896 a Escola de Primeiras Letras para nenos e a casa do mestre seguiron sendo usadas, e ao quedar libres, ao entrar en funcionamento as Escolas Publicas, debidas á xenerosidade de Matías López López, instalaron na parte posterior da Casa Consistorial ( Rúa Maior 1 ) o Cárcere do Partido e a casa do Alcaide da mesma.
A HORTA DO HOSPITAL era anexa á Casa do Concello, e non tiña utilidade. Nese espazo fixeron a Prisión Preventiva ( 1928/1930 ), o Clube Anduriña, e as obras de ampliación do Xulgado, e unha aira de descanso con un miradoiro dotado con un cruceiro do que foi autor Manuel Mallo
O CAMPO DA FEIRA ( en 1890 só se celebraba a FEIRA DO VINTE creada en 1820 ) foise formando a partir dun espazo que ocupara a ermida de Santa María de Barbadelo, desaparecida e recordad coa chamada Cruz da Verónica, , na zona dos actuais depósitos da auga, terreo este ao que en 1860 a metade do soar da antiga Fortaleza, mercado polo Concello.
A CASA CARNICERÍA , MATADOIRO ou MACELO público foi alzado polo Concello a carón da Ponte Ribeira, para o que sacrificaron dous arcos . nos primeiros anos 1860.
O CEMITERIO , que veu a sutsituir aos creados en 1820, cando se proibiu facer enterramentos dentro das igrexas, darredor de San Salvador e da Capela de San Marco, a sur da Fortaleza, foi radicado no antigo Barredo ou Cortiña do Pombal, que fora do Mosteiro da Madalena, e coa desamortización pasara a man da Familia Lois, e foi alzado darredor de 1870,
O TERREO da RÚA MAIOR n º 7 ( Horta de Loasda) fora comprado polos Concellos do Partido Xudicial para facer nel o "Cárcere do Partido", proxecto que non chegou a realizarse, e que tampouco se materializou como espazo para facer un edificio destinado a Mercado. Finalmente ese terreo foi comprado polo Rexistrador da Propiedade Xesús Guerra.
CASA DO ALFOLÍ ( do Alfonín ou A Salina ) tamén era propiedade dos seis Concellos do Partido Xudicila, que era un produto estancado, e ao abrirse a libre comercialización do sal perdeu a súa función. Acabou sendo vendido a Xesús Guerra e o produto da venda pasou á Xunta Carcefraria do Partido.
Non tiña o Concello de Sárria máis patrimonio inmobiliario. Despois da Desamortización o edificio do Mosteiro da Madalena pasou , agás a igrexa, a mans do Concello de Sárria, que instalou ali o Cárcere do Partido e a Casa do seu Alcaide, e desbotou outras propostas de utilización pública, como por exemplo arquivo de protocolos ou cuartel da garda civil, e varias familias da vila señorearon espazos e espoliaron materiais e dependenzas convertíndo o edificio nun pardiñeiro, e o Concello acabou renunciado ao Mosteiro en favor do Estado, que en 1896 llo cedeu á Orde da Mercé, pasando entón o Cárcere a antiga Escola de Gramática-Escola de Primeiras Letras , na traseira da Casa do Concello ( Rúa Maior 1 ).
En réxime de aluguer estaban en 1890 a ESCOLA DE NENAS, o XULGADO DE PRIMEIRA INSTANCIA , a ESTAFETA DE CORREOS , o CUARTEL DA GARDA CIVIL e o CUARTEL DO BATALLÓN DE DEPOSITO / RESERVA,
Fora da vila, na parroquia de San Pedro de Maside estaban os edificios da Estación e a Casiña do Paso a Nivel de Celeiro, e na de San Martiño de Requeixo ( O Mazadoiro ) a Casiña do Paso a Nivel todos eles vencellados ao transporte publico,
O patrimonio publico existente en 1890 no Concello de Sárria era pobre e de pouca entidade,
Comentarios
Publicar un comentario