CAÍDOS DA TERRA DE SÁRRIA ( 1936-1939 )

 RELACIÓN OFICIAL DAS PERSOAS DA TERRA DE SÁRRIA CALIFICADAS COMO"CAÍDOS"NO TEMPO DA GUERRA CIVIL ( 1936-1939 )

No ano 1955 a Xefatura Provincial do Movemento de Lugo  publicou a relación  das persoas que integradas nos grupos politicos  que apoiaron o alzamento militar contra da República  morreron en accións de apoio  ao novo rexime e  aos mobilizados e voluntarios que encadrados no exército franquista  morreron en accións de guerra ou como consecuencia de feridas recibidas nas frontes de combate.

A relación inclúe falanxistas, requetés e membros de milicias  sumadas ás operacións bélicas e de represiós e á xente moza dos remprazos mobilizados   aos que se se sumaron  voluntarios. Esa mobilización forzosa fixo que aparezan tamén oficialmente como "caídos" persoas cuxas ideas distaban moito dos principios ditatoriais que  a contenda abrira como fururo , e se viran obrigados  a se enfrontaren aos que na outra banda das trincheiras sostiñan os mesmos ideais de liberdade e democracia,

A reunión de datos para esa publicación deu lugar no ano 1953 á petición dirixida aos concellos da provincia lucense para que facilitasen os datos das persoas mortas  en apoio  da implantación do Estado totalitario. A esposta a ese inquérito foi pouco metódica  e  os dados identificadores, na maior parte dos casos, non foron máis aló da faciltación de nomes e apelidos , sen facer referenza a lugar e causa das mortes, unidades militares nas que estaban encadrados, ou se pertencían ás milicias ou grupos politicos comprometidos na implantación  das novas estruturas de goberno.  Os promotores da recollida de dados tiveron que  solicitar dos concellos que formasen relacións defitivas, cecais apremiados  polo desexo de coñecer onde ficaban os corpos   para trasladalos máis adiante  a Cuelgamuros-

Na Terra de Sárria as autoridades da posguerra  non fixeron nada  para facer figurar nas paredes das igrexas parroquiais da cabeceira de cada concello os nomes dos "Caídos" ( por suposto só os integrados no bamdo "nacional ) , nin houbo moimento ou cruz dos Caídos  en lembranza dos veciños mortos naquel tráxico período.  Tiveron que pasar varios anos para que á man esquerda da frenteira da igrexa de Santa Mariña de Sárria se colocasen letras metálicas nas que se podía ler "José Antonio Primo de Rivera ¡ Presente ! ".  Nos outros concellos da comarca  tampouco se puxeron os nomes dos falecidos, malia as ordes recibidas , cando nas cabeceiras de partido xudicial e en moitos concellos da provincia  se puxeron as relacións  patrióticas . En Sárria chegouse a falar da instalación dunha "Cruz dos Caídos"  no  cume do Monte de Santa Cristiña á que se chegaría por un vieiro novo que salvaría  o ascenso cunha longa escadeira. Non pasou de ser un proxecto incumprido.

A publicación  dun libro  no que se recolleron nomes de homes de todos os concellos da provincia de Lugo  apareceu baixo o tiduo " Caídos por Dios y por España de la Provincia de Lugo en la Guerra de Liberación. 1936-1939. ¡ Presentes !  1955. Editado por la Jefatura Provincial del Movimento. Lugo"

E como eses nomes foron dados ao esquezo, xa dende o remate da loita fratricida, e é boa cousa  que sexan coñecidos  quen perderon as súas vidas   polas súas  ideas politicas ou por formaa parte de unidades militares nas que foron enrolados de xeito obrigado, porque todos eles foron xente da nosa xente  e aínda está por facer o estudo e coñecemento das súas persoalidades, lugares e circuntancias nas que se produciorn as súas mortes  e como aqueles que se situaron  en postos de goberno  ningún valor deron  ao seu sacrificio.

                Relación de persoas  calificadas de "Caídos"  polas autoridades  franquistas da Terra de Sárria, con exclusión das persoas  fieis á República , que perderon a vida en accións represivas .

                                      CONCELLO DO INCIO ( 66  )

01,.  ARIAS VILLANUEVA, Antonio.  02.- ARMESTO GARCÍA, Pedro  03.- BALBOA PONTÓN , Fiz . 04.-  BALBOA PONTÓN, Xulio   05.- CAMPOS CALDAS, Xulio  06.-  CASANOVA BALBOA, Xosé  07.-  CORTIÑAS VILLANUEVA, Ramón  08.-CORTIÑAS VILLANUEVA , Xaime  09.-  DARRIBA NÚÑEZ, André  10.- DÍAZ GÓMEZ, Remixio  11.- DOMÍNGUEZ SOUTO, Xosé  12.-  FERNÁNDEZ, Benigno 13.-  FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ, Camilo   14.-  FUENTE PÉREZ,Alexandre 15.- GALLEGO, Manuel   16.- GÓMEZ VÁZQUEZ, Ramón  17.- GONZÁLEZ, Henrique  18.-  GONZÁLEZ, Benigno  19.- GONZÁLEZ MONDELO , Eliseo    20.-   GONZÁLEZ PEREIRO, Alexandre E 21.-. JUIZ FERNÁNDEZ, Xosé 22.- LÓPEZ,  Manuel   23.- LÓPEZ, Xosé 24.- LÓPEZ AIRA, Bieito 25.- LÓPEZ CORTIÑAS, Xosé   26.- LÓPEZ FERNÁNDEZ, Pedro   27.-LÓPEZ GONZÁLEZ, Euxenio  28 LÓPEZ LÓPEZ, Manuel   29.- LÓPEZ PEREIRO, Avelino  30 .- LÓPEZ PEREIRO, Teolindo   31.- LÓPEZ VALCÁRCEL, Antonio  32.- LOSADA DÍAZ, Xoán    33- LOSADA FERNÁNDEZ, Santiago  34.- LOSADA GALLEGO, Antonio   35--- MENDOZA, Xerardo  36.-  MENOR, Luis  37.- MONDELO LÓPEZ, Antonio 38.- MONTERO GONZÁLEZ, Manuel  39,.  MONTERO GONZÁLEZ, Pedro  40  .- NEIRA MONDELO, Casiano 41 - PARADA  LÓPEZ , Manuel 42 -  PARDO PARDO, Davide  42- PEREIRO DÍAZ, Manuel  44.-PONTÓN VÁZQUEZ, Xosé Antonio 45.-   PRADO LÓPEZ, Luis  46.- QUIROGA QUIROGA, Bernardo  47 .- QUIROGA QUIROGA, Xulio 48- REBOIRO FREÁN, Manuel 49.-  REBOIRO  VÁZQUEZ, Manuel  50   RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, Xosé 51.-  RODRIGUEZ LÓPEZ, Emilio   52- RODRÍGUEZ PEREIRA, Xosé   53.- RIGUEIRO VILA,  Xaime   54.-. RODRÍGUEZ PONTÓN, Manuel    55.-   RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, Xosé  56-SACO SACO, Xoán   57-   SACO VELOSO, Eusebio     58-  SÁNCHEZ SOMOZA, Severino   59.- SOUTO GONZÁLEZ, Xosé  60.- TALLOS. Amador 61.-  TALLOS GONZÁLEZ, Vitorino 62 .- TALLOS LÓPEZ, Ramón  63.- TEIJELO, Xosé  64.- VALIÑA, Constantino  65.- VÁZQUEZ ,Davide,66.-  VÁZQUEZ DÍAZ, Arturo.

                                                CONCELLO DE LÁNCARA  ( 59 )

01-- ÁLVAREZ LOUREIRO, Ramón , 02.- AMADO FERREIRO, Xosé  , 03.- ARROJO FERNÁNDEZ, Vicenzo .  04.-  ARROJO MORÁN ,Emilio 05.- CABANA CASTEDO, Hermenexildo .06.-   DÍAZ, Constantino 07.-  DÍAZ PUEBLA, Manuelm 08.-   DÍAZ SIERRA, Xosé  09.-  DOCE LÓPEZ, Arturo  10.-  FERNÁNDEZ CARBALLO, Marcelino   11.- .FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ,, Manuel  12.- FERNÁNDEZ LÓPEZ, Vicenzo   13.-  FERNÁNDEZ LÓPEZ , Xinés   14.- FERNANDEZ PIÑEIRO,  Ramiro   15.-  FERNÁNDEZ VALÍN, Gustavo  16.- GARCÍA ARGIZ,  Casiano   17.-  GARCÍA ARMADA, Ramón   18.- GARRIDO RIVAS, Evaristo    19- GONZÁLEZ  LAGONILLA, Alexandre  20 , GRANDAS CASTRO, Teolindo  21.-  IGLESIAS CONDE, Mariano   22.- LÓPEZ CEDRÓN, Nemesio ´23.-LÓPEZ DÍAZ, Manuel . 24.-  LÓPEZ INCÓGNITO,   Manuel 25-  LÓPEZ LÓPEZ, Agostiño 26.- LÓP EZ LÓPEZ, Manuel  27.- LÓPEZ LÓPEZ,Primitivo .28.- LÓPEZ LÓPEZ, Xinés 29.- LÓPEZ NÚÑEZ, Marcelino. 30 .- LÓPEZ PARDO, Xulián.31-LÓPEZ RIGUEIRO, Antonio, 32.- LÓPEZ SÁS ,  Antonio.- 33 .-LÓPEZ VALIÑA, Antonio.34- . LÓPEZ VÁZQUEZ, Vicenzo  35.- LÓPEZ VILELA, Antonio .36.- . LOSADA LÓPEZ, Xusto .  37- MASIDE PEÑA, Manuel  38.- MONTES LÓPEZ, Benigno.39.-  MOREIRA GÓMEZ, Manuel. 40.- MOREIRA LÓPEZ, Alfredo.  41.- NOVO CALAZA, Antonio. 42.- PÉREZ LÓPEZ, Pedro. 43.- PIÑEIRO RIVERA,Xosé.44.-  PIÑEIRO VÁZQUEZ, Antonio. .45.- RIVAS REY, Aquilino  46.- RODRÍGUEZ EXPOSITO,Avelino. 47.- RODRÍGUEZ LÓPEZ, Vitoriano. 48.-  RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, Xacobo. 49.-  RUBIO VALCÁRCEL, Maxín .50.- SÁNCHEZ BOLAÑO, Daniel  . 51.-  SÁNCHEZ DOVAL, Emilio .52.- SILVA CASTRO , Xoán .53.- SOBRADO NEIRA, Xosé. 54.- VALCÁRCEL ARGIZ, Pedro.55.-  VALCÁRCEL RODRÍGUEZ, Ignacio.,56.- VALÍN VALÍN, Bautista. 57.- VÁZQUEZ POMBO, Henrique. 58.-  VÁZQUEZ VALCÁRCEL, Xosé.  59.- VILLADÓNIGA LÓPEZ, Roxelio.

                                                CONCELLO DE PARADELA ( 32 )

01.- BANDE FERNÁNDEZ, Euloxio.02.-   CASTRO SÁNCHEZ, Xosé.03.- FERNÁNDEZ GARCÍA, Manuel..  04.- FERNÁNDEZ YÁÑEZ, Bonifacio. 05.- GONZÁLEZ LÓPEZ, Camilo.06.-  GUTIÉRREZ  LÓPEZ, Ramiro.07.- LÓPEZ ABELLA, Eliseo.  08.- LÓPEZ CARRASCO,Xosé. 09.-  LÓPEZ DÍAZ, Manuel.10.- LÓPEZ FERNÁNDEZ,  Dario.  11. LÓPEZ FERNÁNDEZ, Francisco,  12 .- LÓPEZ FERNÁNDEZ, Xosé. 13 .- LÓPEZ LÓPEZ, Henrique.14.-  LÓPEZ LÓPEZ, Prácido. 15.-  LÓPEZ LOSADA,  Xesús. 16.-  LÓPEZ RODRÍGUEZ, Emilio.17-  LÓPEZ RODRÍGUEZ, Manuel.18.-  LÓPEZ VÁZQUEZ, Indalecio .  19.- LÓPEZ VÁZQUEZ, Serxio. 20 . LÓPEZ VÁZQUEZ, Vicenzo. 21 - .LÓPEZ VÁZQUEZ,Xosé. 22.-  OTERO LÓPEZ,Antonio. 23.- PÉREZ LÓPEZ, Francisco. 24.- PÉREZ PÉREZ, Benigno. 25.- QUIROGA LÓPEZ, Benxamín.  26 .-  RODRÍGUEZ CARREIRA, Manuel . 27.- . RODRÍGUEZ  LÓPEZ, Xerardo. 28.- RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, Antonio. 29.-  SAAVEDRA RODRÍGUEZ, Ramiro. 30 - VÁZQUEZ LÓPEZ,  Xulio. 31- VEGA LÓPEZ, Manuel , 32  .- YÁÑEZ      VÁZQUEZ,Avelino-

* Nota. Chama a atención o feito de non incluir  nesta relación ao párroco de Castro de Rei de Lemos e ao dono da Casa de Tosende , significados "dereitistas " paradelenses  asasiñados sen que chegas a coñecer quen foran os autores materiais desas mortes. 

                                       CONCELLO DO PÁRAMO  ( 29 )

01.-ARMESTO LÓPEZ, Antonio. 02.-  BREA DÍAZ, Xosé.  03.- DÍAZ GRANDAS, Xesús. 04.- FERNÁNDEZ SUÁREZ,Prácido. 05.- FERNÁNDEZ VÁZQUEZ, Benedito. 06.- FERNÁNDEZ VÁZQUEZ, Xoán. 07.- FREIJO LÓPEZ, Ramiro.08.-  GONZÁLEZ VÁZQUEZ, Benigno  09.- LÓPEZ ARIAS, Xesús.10.-  LÓPEZ DÍAZ, Antonio,11.-  LÓPEZ LAMELA, Eliseo. .12.-.  LÓPEZ LÓPEZ, Manuel.13,.  LÓPEZ LÓPEZ, Marcelino.  14.- .LÓPEZ LÓPEZ, Xermán. 15.- 16,.   LÓPEZ PAZ, Camilo.17.-  LÓPEZ TABOADA, Eliseo, 18.- LÓPEZ VÁZQUEZ, Marcelino.19.-  LÓPEZ VÁZQUEZ, Xesús. 20.- LOSADA AMEDO, Francisco. 21.- MUÑIZ PAZ, Manuel. 22.- PARDO  GARCÍA, Xosé. 23.- PÉREZ VÁZQUEZ, Manuel. 24.- RODRÍGUEZ GAY, Severino. 25.- RODRIGUEZ SANTAS, Domingos. 26.- VARELA RODRÍGUEZ, Franckisco. 27.- VÁZQUEZ LÓPEZ, Manuel. 28.-  VÁZQUEZ RIVERA, Manuel.29.-  VÁZQUEZ RODRÍGUEZ, Alfredo,

                                     CONCELLO DE SAMOS (  53 )

01- BELTRÁN LÓPEZ, Antonio.02.-  CASTRO DE LA FUENTE, Delio .03.-   CASTRO GARCÍA, Castor.04.-  CASTRO SÁNCHEZ, Antonio,05.-  CELEIRO ÁLVAREZ, Eliseo. 06.- CELEIRO LÓPEZ, Emilio07- DÍAZ  SÁNCHEZ, Antonio.08.-  DÍAZ TOIRÁN, Segundo.09.-  FERNÁNDEZ PÉREZ, Xosé. 10.- GARCÍA RODRÍGUEZ,  Luis. 11.- GONZÁLEZ FERNÁNDEZ, Xesús. 12.- GONZÁLEZ GARCÍA, Manuel. 13.- .-GONZÁLEZ  GARCÍA, Xosé.  14.- GONZÁLEZ LOLO,Camilo  15.- LOLO GALLEGO, Xoán,16.-  LÓPEZ, Xosé..17.-  LÓPEZ ARIAS, Sabino. .18.-  LÓPEZ CAMPO,  Xosé. 19.- LÓPEZ DÍAZ,  Arturo 20.- , LÓPEZ FERNÁNDEZ , Luis . ,21.-  LÓPEZ FERNÁNDEZ, Xosé.22.-    LÓPEZ LÓPEZ,  Arturo.23,. LÓPEZ LÓPEZ, Xosé.24.-   LÓPEZ PASCUAL, Nicanor. 25.- LÓPEZ PEREIRA, Anxo. 26.- LÓPEZ RODRÍGUEZ,  Celestino.27.- LÓPEZ RODRÍGUEZ, Manuel. 28.- LÓPEZ RODRÍGUEZ,  Xosé . 29.- LÓPEZ VILLANUEVA, Antonio. 30.-  LOUREIRO LÓPEZ, Benigno 31- LOUREIRO  LÓPEZ , Xosé, 32.- PÉREZ NEIRA, Antonio. 33.-  POMBO CASARELLO, Henrique. 34.- POMBO CASARELLO, Xosé. 35- .  PRÉSTAMO RAPOSO, Antonio..36.- PRÉSTAMO RODRÍGUEZ, Ramón.37. PUMAREGA CORRAL, Xesús. 38.- QUIROGA PRÉSTAMO, Xosé.-39.- RAMÍREZ BALBOA, Avelino. 40.-  RAMÍREZ BALBOA, Francisco.41- - RIGUEIRO TORRES, Francisco.- 42.-  RÍO GARCÍA, Arturo. 43.-  RÍO POMBO, Marcial 44.- .RODRÍGUEZ ÁLVAREZ, Antonio.- 45.- SAMPEDRO GONZÁLEZ , Manuel  46,.-  SANMIGUEL CHAOS, Antonio. 47,. SOMOZA SÁNCHEZ. Salvador. 48,. VALCÁRCEL LOSADA, Manuel. .49.- VALDÉS YÁÑEZ, Xosé. 50.- VILA DÍAZ, Antonio.51- VILELA CASAS, Xosé. 52,. VILELA LÓPEZ,  Modesto. 53.- VILARIÑO CASANOVA, Daniel.

                                         CONCELL0 DE SÁRRIA    (  66 )

01.- BALBOA LÓPEZ, Melchor.02.-  BALBOA LÓPEZ, Xosé.  03.- BARRIO FERNÁNDEZ, Xesús. 04.- BOADO LÓPEZ, Xoán. 05.- CABAÑAS MOURENZA, Xesús. 06.- CABAÑAS RODRÍGUEZ, Pedro. 07.- CALVO LÓPEZ,Francisco  08.- . CARRO FERNÁNDEZ, Manuel. 09.- CASTRO LÓPEZ, Xulio. 10.- CASTRO PARDO, Manuel. 11.-  CASTRO PÉREZ, Manuel. 12.- DAGA LÓPEZ, Xesús.  13.- DÍAZ REY, Henrique. 14.- DOVALNEIRA. Xosé. 15.- FERNÁNDEZ HERRERO, Castor, 16.- FERNÁNDEZ LINARES, Xosé.  17.- FERNÁNDEZ LÓPEZ, Xesús.  18.- FERNÁNDEZ LÓPEZ, Xosé. 19.- FERNÁNDEZ RIVAS, Francisco.20.-  GALLEGO PÉREZ, Xulio.21.-  GARCÍA GARCÍA, Manuel. 22.- GARCÍA LÓPEZ, Davide. 23.- GARCÍA LÓPEZ, Henrique. 24.- GARCÍA SILVA, Emilio. 25.- GONZÁLEZ FERNÁNDEZ, Manuel.26.-  GONZÁLEZ PÉREZ, Amador.27.-  IGLESIAS REGUEIRO, Anxo. 28.-IGLESIAS  REGUEIRO, Ricardo.29.- LÓPEZ SAA, Manuel. 30.- LÓPEZ ALVAREDO, Daniel. 31.- LÓPEZ CABADA, Pedro.32.-  LÓPEZ CABAÑAS, Antonio. 33. LÓPEZ - CAPÓN, Xesús. 34.- LÓPEZ GALLEGO, Xosé.  35-LÓPEZ GARCÍA, Avelino. 36.- LÓPEZ GONZÁLEZ, Manuel, 37.- LÓPEZ GONZÁLEZ, Xesús. 38.- LÓPEZ LÓPEZ, Casiano, 39.- LÓPEZ LÓPEZ, Leandro. 40.- LÓPEZ LÓPEZ, Luis.41.-  LÓPEZ LÓPEZ, Xosé.42.-  LÓPEZ QUIROGA, Amador.43.-  LÓPEZ RODRÍGUEZ, Xosé. 44.- LÓPEZ SAMPAYO, Aurelio. 45.- LÓPEZ SAMPAYO,  Xosé,46.-  LÓPEZ SEIJIDO, Henrique. 47.- MONTERO ABELLA, Arsenio. 48.- MORILLO FLANDES, Alexandre. 49.- MURADO LÓPEZ, Xosé. 50.- PENELA CASTEDO, Arturo.51.-  PÉREZ CABAÑAS, Vitorino.52.-  PÉREZ LÓPEZ, Xosé.  53.- PIÑEIRO CASTRO, Xosé. 54.- PONTÓN PONTÓN, Xosé. 55.- PRIETO LÓPEZ, Xulio.56.-  RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, Xoán. 57.- RODRÍGUEZ LÓPEZ, Xosé. 58.- RODRÍGUEZ VARELA, Antonio.59.-  RUBIANES GARCÍA, Xosé ,60.- SANMARTIN LÓPEZ, Euxenio. 61.- ,SOMOZA DÍAZ,  Xermán.62.-  SOMOZA VALIÑA, Benigno.63.- VAQUERO LÓPEZ, Xosé.64.- VÁZQUEZ LÓPEZ, Constantino. 65- VÁZQUEZ LÓPEZ, Héctor. 66.- VILLAR LÓPEZ, Benigno.

                                            CONCELLO DE TRIACASTELA (  15    )

01.- BALBOA VALCÁRCEL, Xesús. 02.-CELEIRO MONTERO, Xosé-  03.- DÍAZ  SAMPAYO,Xosé- 04.-  DOMÍNGUEZ ABRADELO, Herminio.05.-  DOVAL CASARELLO, Lourenzo. 06.- GAGO SÁNCHEZ, Luis. 07- LÓPEZ, Manuel. 08.- LÓPEZ LÓPEZ, Sabino. 09- LÓPEZ LÓPEZ, Xosé. 10- MACÍA LÓPEZ, Manuel. 11.- MOEDA TORRE, Xosé. 12.- REGO VÁZQUEZ, Antonio. 13.- SARCEDA FERNÁNDEZ , Xosé. 14,- TORRE DÍAZ, Antonio. 15: VEIGA LEMOS, Manuel-

                                                            **************************

           TOTALES POR CONCELLOS: O INCIO ( 66 )  LÁNCARA ( 59 )  PARADELA ( 32  ) O PÁRAMO (  29  )  SAMOS ( 53 )   SÁRRIA  ( 66 ) TRIACASTELA ( 15 ) - Suman: 300-