Hospital Municipal de Sárria

                                    HOSPITAL MUNICIPAL DE SÁRRIA
                               HOSPITAL DA NOSA SEÑORA DO CARME

 O Hospital da Nosa Señora do Carme foi creado por doazón da Excma. Sra. dona Andrea Andrés e Sánchez, marquesa de Casa López, para acoller enfermos do termo municipal de Sárria ( Lugo ), e posto por ela baixo do rexemento perpetuo do Concello.

    Posteriormente pasou a cumprir fins de Hospital-Asilo de Anciáns , e finalmente só os de Asilo, ata que as súas condicións de conforto e habitabilidade  empuxaron o abandono do mesmo por parte da Orde das Irmanciñas dos Anciáns Desamparados que o rexentaban.

    En 11 de maio de 1905 comproulle a don Xosé Monteagudo e outros a finca "Cortiña do Mazadoiro" , sita no lugar do Mazadoiro, parroquia de San Martiño de Requeixo, perto da estación do ferrocarril, ratificándose a venda o 28 de xaneiro de 1906. A superficie mercada  foi de 44  áreas , 3 centiáreas e 4 decímetros cadrados  que a donante destinou íntegramente a fin fundacional.

      O proxecto e direción da obra correu a cargo de don Valentín Roca Carbonell, arqitecto da Academia de Belas Artes de San Fernando. A obra executada  costou 54.500 pesetas, sen a utillaxe, e ocupou unha superficie  de 441 metros cadrados, 67 decímetros cadrados. O edificio constaba de capela, sala de homes, sala de mulleres , residincia para o conserxe  ou ordenanza, dúas salas na entrada , capela e botiquín , así como un soto cuxa finalidiade era a de aireación.

       A marquesa de Casa López ao se referir ao dito Hospital  dí que " este edificio unha vez construído e arranxado cos primeiros e indispensables mobles , consonte a planos e condicións técnicas  e económicas, proponse  entregarllo ao Concello de Sárria, en beneficio principalmente  dos habitantes do seu distrito  para que o conserve sempre. Que se nalgún casou tempo o concello referido ou entidade que o represente  , non proveese eficazmente dende a entrega ao coidado, conservación  e reparos  do edificio , servizos, gastos de sostemento, en todo tempo, contribucións  e medios necesarios, , era a súa vontade  que o tarreo, edificios, láminas e efectos volvesen ao dominio da doante ou herdeiros".

       Porque a magnificencia e filantropía da marquesa non chegou tan só a doar o tarreo e o edificio , senón que o dotou ademáis con títulos da Débeda Pública, mobiliario, imaxes e un magnífico cadro da  autoría dun artista posiblemente seguidor de Fortuny.

      A escritura da doazón, con outros documentos, amosa ben ás claras cal foi a intención da doante ao darlle ao pobo de Sárria un hospital que viña a ser un elo máis no número dos habidos na vila desde os lonxanos días da peleriñaxe.

     O 24 de marzo de 1909 o Concello provista en propiedade a praza de conserxe do hospital, e en 31 de outubro de 1910 o alcalde don Modesto Rivas Viñas suscribe  , coa Rvda. sor Rosa da Santísima Trindade, superiora das Irmanciñas dos  Anciáns  Desamparados , contratro polo que este Instituto  se encargará do coidado   asistenza e mantenza dos  doentes que ingresen no hospital, así como do coidado , reparos e lavado de roupas. mediando o pagamento polo Concello de 1,50 ptas. por persoa e día e dende o 1 de xaneiro de 1911. A direción e inspeción  do hospital correspondíalle  ao Concello e fíxose entrega de material e útiles litúrxicos , mobliario para o cuarto das irmanciñas, roupeiro , 14 camas  cos seus elementos, quinqués , mobles para o recibimento e materal de cociña.

      Foi confeccionado un regulamento no que se reflicten  os deberes do conserxe, doentes, criadas, Fillas da Caridade, capelán , médico direitor e farmacéutico , aínda que non chegaron a seren provistadas  todas as prazas ao ser encomendada a xestión ás relixiosas. O 2 de outubro de 1911 estaban á fronte do hospital  cinco irmás, era superiora sor  Rosa da Santísima Trindade Tuñón e Suárez, e contaban tamén cun enfermeiro  mentres que o número de acollidos era de doce.

      No Libro de Rexistro de acollidos aos servizos sanitarios do hospital reflicte a cantidade de trescentas oitenta asistenzas , polo que se refire a  coidados  médicos ,  dende outubro de 1909 , data na que se abre, ata o 18 de marzo de 1957, no que  o Hospital pasa a ser exclusivamente Asilo de Anciáns.

         A obra primitiva  axiña resultou insuficiente e na parte posterior houbo necesidade de construir un novo edificio que pasou a albergar a comunidade, enfermaría  e  estancias ao servizo dos anciáns acollidos.

     O Concello de Sárria malia a que a proxeción do Hospital e o Asilo ían máis aló do termo municipal, xa que sempre estivo ao servizo da bisbarra, destinou ano tras ano partidas orzamentarias para mantemento e foi constante  dotando a praza de médico do hospital.

      De 1956 foi a aprobación das obras de modificación e dotación dos servizos hixiénicos,  que alteraron a fachada principal, e alcanzaron un custe de 30.458,22 pesetas.

    Co obxecto de achegar recursos e chegar á autosuficiencia  as Irmanciñas dos Anciáns Desamparados adquiriron na contorna varios tarreos, manténdose na súa integridade a finca doada ao Concello pola marquesa de Casa López.

      Con regularidade o número de acollidos no hospital-asilo chegaba a corentena  e os menesterosos nel acollidos , xunto coas prestacións  de subsistencia recibían coidados médicos.  

      No hospital foron realizadas  operacións cirúrxicas  como consecuencia de accidente  e foron escasa as defuncións que nel se produciron. 

        Concebido o hospital únicamente como centro de acollida de persoas pobres , non é cousa de extrañar que resultase gravoso para o concello e que cando a beneficiencia  provincial contou con establecementos mellor dotados , perdese práticamente a súa razón de ser.

      O pobo de Sárria acolleu desde o principio á institución  co maior dos cariños e foron frecuentes as cuestacións para dotalo co conforto de elementos axeitados  ao conforto de cada época , por iso, cando por dificultades xurdidas dentro da orde  que a rexentaba, as Irmanciñas abandoaron o Asilo, xa inmeditaamente  comezarían as xestións para que Sárria volvese  a contar  cunha nova institución modelo: A Residencia de Anciásn, que axiña foi unha realidade que segue a traxetoria das institucións asistenciais que  foron fitos destacados na nosa historia.

                                                                                                      XAIME FÉLIX LÓPEZ ARIAS