SÁRRIA : INVERSIÓNS PÚBLICAS ( 1952/ 1958 )

 Na posguerra  o Concello de Sárria con unha maltreita economía alcanzaba dificilmente a  poder pagar aos funciooario e empregados, e foron moi poucas as inversións  e obras asumibles.  A partir de 1955 , con axudas  do Estado  a traveso de Plans Provinciias e da Deputación e con aportacións e contribucións especiias pola conta dos veciños puideron acometerse obras de urbanización na vila, ampliación da traída de augas, electrificacións nas parroquias rurais ( paralizadas dende 1915 ) , constrrució de escolas e vivendas dos mestres (  parada máis de 20 anos )  e apertura de curtos traxectos de estradas nas aldeas ( interompidas  dende xullo de 1936)-

Ese periodo que vai de 1955 a 1960  preludia dalgún xeito  o pulo que até 1964 vai a supoñer a alcaldía de Xabier López -Acevedi López, que sentará as bases  dunha xestión municipal comprometida coas melloras das  condicións de vida dos cidadásn sarriaos.

GRUPO ESCOLAR  MATÍAS LÓPEZ

As Escolas Públicas doadas  a Sárria por testamento  de Matías López López foron ocupadas polo Exército  que estableceu dormitorios  , cociñas e outras dependenzas para os soldados  e cabaleriza o que produciu deterioros   no interior e  no exterior, e o Concello reclamou que o Ministerio  contriubise aos arranxos para  recuperas as aulas para a función docene. Obra:  novembro  de 1952  e setembro  de 1958. Custe: 200.000,00 ptas. ( Ministerio do Exército: 94.000,00 ptas; Construcións Escolares:  127.000,00 ptas; Concello:  47.000,00 ptas)

RÚA PEDRO SACO ( APERTURA )

A Corga de Vales , que ata 1891 era a estrema entre San Pedro de Maside e Santa Mariña de Sárria era unha carreira, no inverno convettida en  arroxo, que comuncaba O Campiño (Rúa do Porvir/Escolas Públicas ) coa Corga de Formigueiros. Entre maio e outubro de 1953 a corga foi alargada  para convertila en rúa  con afirmado con pedra solta e  terra. Obra :  de maio a outubro de 1953.  Custe: 27.500,00 ptas.   Deronlle o nome de Pedro  Saco Pradeda,médico forense de Sárria, que cando foi da epidemia da gripe de 1917  tivo unha conduta exemplar e heróica.

MATADOIRO MUNICIPAL

Instalación de auga  corrente da traída , novas dependenzas para   limpeza de miudos e arranxo do Camiño da Fonte . Obra:  de decembro de 1953  e febreiro de 1954. Custe:  17.380,00 ptas, por conta do Concello.  Foi a primeira ampliación da Casa-Matadoiro, macelo alzado   noventa anos atrás.

 CAMIÑO DE VILAPEDRE  A GOIÁ ( TREITO II )

Para unir o treito I con Lamelas e a estrada do Mazadoiro a Escarlán ( Pontón da Lama). Obra: febreiro  a novermbro de 1954. Custe:  130.000,00 ptas ( Provincia;  100.000,00 ptas , Concello:  30.000,00 ptas) 

AVENIDA DA FEIRA ( RÚA DA MERCÉ )

 Acondicionamento  da Avenida da Feira   con  derrube dos alpendres  que estaban na vía pública  e rebaixo da calzada. Obra :   23 de abril a xuño de 1954. Custe:  21.000,00 ptas de conta do Concello

CAMPO DA FEIRA

Muros nas dúas rúas, construción de caseta da báscula  e inspeción veterinaria.  Obra: abril a setembro de 1954. Custe :  58.000,00 ptas por conta do Concello.

ESCOLA DE BETOTE

Local-Escola. Obra:  xullo de 1954 a  xaneiro de 1955.  Custo:  28.000,00 ptas (  10.000,00 ptas o Concello, 18.000,00 ptas os Veciños )

CASA DO CONCELLO

Obras de adecuación  da Casa Consistorial ( Casa Vaamonde ) facendo Sala de Plenos,  despacho da Alcaldia e arranxos xerais.  - De xaneiro a xuño de 1955. Custe: 75.000,00 ptas por conta do Concello.

REDE DE AUGAS NA RÚA DE SAN LÁZARO

A Rúa San Lázaro  ía do Cruce de San Lázaro á Rúa Matías López-Pontes Novas do Mazdoiro, pasando  a ser chamada Rúa de José Antonio. Obra: Instalación da rede de auga na rúa para servizo domiciliario.De marzo a xullo de 1955 . Custe; 36,000,00 ptas ( Concello:  16.000,00 ptas; Veciños:  20.000,00 ptas 

CAMIÑO  DE BETOTE  A TOSAL  ( TREITO I )

Con orixe  na Estrada de Lugo. Obra:  de marzo a outubro  de 1955. Custo: 50.000,00 ptas (  Provincia: 25.000,00 ptas Concello : 25.000,00 ptas)

CAMIÑO DE CALLÁS A PIÑEIRA ( I TREITO )

En realidade Camiño da Lama Rigueira a Piñeira. So chego até Lamparte/Ponte de San Paio, onde estivo parada varios lustros. Obra: abril a novembro de 1955 ). Custe ; 39.000,00 pta ( Provincia:  30.000,00 ptas;  Concello: 9.000,00 pta )

RÚA MATÍAS LÓPEZ

Instalación  de  alumeado elèctrico especial, instalación de bancos de paseo e chantado de árbores de adorno, por pretender o Concello que o treito entre o Cruce do Avenida  e Cruce de Catro Camiños se convertise na "Rúa do Paseo" en días festivos ,feiras e festas, e non se chegou a consolidar. Obra:  de setembro  de 1955 a  maio de 1956. Custe: 72.635,00 ptas por conta do Concello.

PONTE  DE SANTIAGO DA VEIGA

Riba do río Sárria, no  camiño da  Airexe de Santiago da Veiga  a Fonteabuín, Obra:  agosto a novembro  de 1955.. Custe:  22.000,00 ptas ( Provincia:  5.800,00 ptas; Concello:  14,200,00 ptas )

FONTE  PÚBLICA DE SAN FIZ DE VILAPEDRE

Fonte Pública  e pia para o gado en San Fiz de Vilapedre. Obra:  setembro de 1955. Custe: 5.000,00 ptas (  Axuda:  1.500 ptas, Concello:  3.500,00 ptas)

RÚA MATÍAS LÓPEZ E RÚA CALVO SOTELO

Alcantarillado e nivelación de beirarrúas   nas dúas rúas  ( Calvo Sotelo, marxe esquerdo ) Obra:  novrmbro de 1955 setembro de 1956  Custe: : 117.500,00 ptas.( Plan Provincial:  25.000,00 ptas , Concello:  33.750,00 ptas; Veciños:  58.750 ptas )

RÚA FREI LUIS DE GRANADA

Acondicionamento  con pedra solta   e terra.Obra: novembro a decembro de 1955. Custe:  11.000,00 ptas por conta do Concello.

FONTE PÚBLICA NOS ESQUEIREDOS

Instalación da fonte publica  e rede de augas  para tomas domiciliarias  no Barrio dos Esqueredos ( parte baixa do Campo da Feira ), Obra: decembro de 1955 a xaneiro de 1956.Custe: 20,000,00 ptas (  por metades de conta do Concello e os Veciños )

RÚA JOSÉ ANTONIO

A rúa de San Lázaro mudou de nome en 1957, por "surenza" chegada dende a Xefatura Provioncial do Movemento "extrañada" esta polo feito de que en Sárria non había ningunha rúa ou praza adicadas ao fnudador da Falanxe. Obra  :  pavimentación,alcantarillado, rede de augas  na marxe esquerda, beirarrúas  e chantado de árbores  de adorno. De  febreiro  a novembro de 1956.Custe:  Plan Provicial:  151,928,10 ptas;  Provincia;  52.818,10 pats, Concello;  124.000,00 ptas )

 VIVENDAS DE RENDA LIMITADA

Construción de 50 vivendas de renda  limitada,  coa denominación de "Grupo Álvarez Ude", con apertura da Rúa Frei Severino Vega Cid ( comendaodr do Convento da Mercé e ecónomo de San Salvador de Sárria ) . Obra: de  marzo de 1956  a novembro de 1956.Custe:  3.054.311,98 ptas (  Movemento, 2.854.311,98 ptas, Concello: 200.000,00 ptas )

REDE DE AUGAS NA RÚA DE SAN LÁZARO ( JOSÉ  ANTONIO)

Obra para levar a auga da traída  aos domicilios particulares, Realizada entre marzo e xullo de 1955. Custe: 36.000,00 ptas : 16.000,00 ptas o Concello, 20.000,00 ptas. aportacións dos veciños

FONTE PÚBLICA EN BIVILLE

Fonte pública , pia para o gado e lavadoiro en San Miguel. Obra:  febreiro e  marzo de 1956  .Custe:  4.000,00 ptas. (  1.500 pestas do Concello,  2.500 ptas . veciños )

CAMIÑO DOS ALVAREDOS A LOUREIRO

Continuación  do Camiño dos Alavredos a San Martiño de Loureiro para empatalo an estrada do Incio. Obra:  de marzo a decembro de 1956. Custe: 39.000,00 ptas ( 30.000,00 ptas ,a Provincia,  9.000,00 ptas o Concello) 

ESCOLA  DE LOUSEIRO

En San Martiño de Louseiro. Acondicionamento do edifcio promovido por Fillos do Distrito de Sárria en La Habana. Local --Escola  e Vivenda. Obra: abril de 1956 a febreiro de 1957. Custe: 45..000,00 ptas. ( Constgrucións Escolares :  65.000,00 ptas ; Concello:  47.500,00 ptas ; Veciños:  32.500,00 ptas )

TRAÍDA MUNICIPAL DE AUGAS

Ampliación do abastecemento de augas  da Vila de Sárria, con captación de novod manantíos ( en Ortoá)  e deposito regulador no Campo da Feira. Obra: de outubro de 1956 a xullo de 195. Custe:  1.172.216, 26 ptas ( Estado:  371,366,50 ptas.Provincia:  182.250,00 ptas. Concello:  618.599,76 ptas)

GRUPO ESCOLAR DE SANTIAGO DA VEIGA

Acondicionamento do edificio promovido por Fillos do Distrito de Sárria en La Habana. Dous Locais-Escola e dúas vivendas. Obra:  de abril a setembro de 1957. Custe:  274.000,00 ptas ( Construciós Escolares:  130.000,00 ptas; Concello:  85.000,00 ptas, Veciños:  59.000,00 ptas )

FONTE PUBLICA DE ALBÁN

Obra:  maio a xuño de 1956. Custe:  1.800,00 pta,  Por metades Concello e Veciños

FONTE PÚBLICA  DE LAVANDEIRA

En San Vicenzo de Froiá. Obra: de  maio a setembro de 1956 . Custe:  7.500,00 ptas (  3.500,00 ptas Cocello;  4.000,00 ptas, Veciños ) 

PONTE DE BETOTE

Ponte riba do río Sárria - Obra de  xuño a novembro de  1956. Custe: 23.400,00 ptas ( 13.400,00 ptas , Provincia, Concello, 10.000,00 ptas )

FONTE  PÚBLICA EN VILAR DA TORRE

Na parroquia de San Martiño de Loureiro de Froián. Obra:  setembro a novembro  de 1956 . Custe: 9.500,00 ptas ( Concello,  4.500,00 ptas.,  Veciños, 5.000,00 ptss )

RÚA E FONTE DA PEDREIRA

Arranxos da rúa  e dotación dunha fonte pública. Obra: Novembro de 1956 a  xaneiro de 1957. Custe: 12,600,00 ptas, por conta do Concello.

ESCOLA DE GOIÁN

Local-Escola e Casa-Vivenda. Obra:  marzo  de 1957 a  xuño de 1958. Custe:  238.000,00 ptas ( Construcións Escolares :  238.000,00 ptas , Concello e veciños:  138.000,00 ptas)

REDE DE AUGAS DA RÚA PEDRO SACO

Obra :  de marzo a xuño de 1957. Custe:  31.000,00 ptas, por conta do Concello.

REDE DE AUGAS EN RÚAS DA VILA

Instalación para tomas domiciliarias de auga na rúa Marquesa Casa López e parte da rúa Calvo Sotelo. Obra ; de  abril a xuño de 1957.:  43.250,00 ptas, por metades  por Concello e veciños,

FONTE PUBLICA E PÍA PARA O GADO EN RUBÍN

0bra: setembro de  1957 a  outubro . Custe:  1.800,00 ptas.  ( Concello: 1..000,00 ptas, Veciños: 900,00 ptas )

ESCOLA DE GUITIÁN

Na parroquia de San Pedro de Froián.. Ubicada no Campo da Festa, perto da igrexa parroquial. Custe:  160.000,00 ptas ( Construciós Escolares: 100.000,00 ptas, Concello e  vdeciños:  60.000,00 ptas)

Obra feita entre  setembro de 1957 e outubro. Custe: 1.800,00 ptas, pagas por metades polo Concello e os Veciños.

LOCAL ESCOLA E CASA DO MESTRE EN VILAMAIOR

En 1958 estaba en construción. Custe: 215.000,00 ptas ( Constrrucións Escolares: 125.000,00 ptas; Concello:90.000,00 ptas)

ESCOLA DE SANTA MARÍA DE VILAR

Local-Escola e Casa-Vivenda. En construción en abrilde 1958. Custe: 195.000,00 ptas ( Construcións Escolares: 125.000,00 ptas; Concello:70.000,00 ptas ) 

ESCOLA DE SANTO DE ANDRÉ DE PARADELA

Local-Escola e Casa-Vivenda  En construción en maio de 1958. Custe: 215.000,00 ptass ( Construcións Escolares : 125.000,00 ptas; Concdllo: 90.000,00 ptas )

REDE DE AUGAS  EN RÚAS DA VILA

Instalación de rede de augas para  tomas domiciliarias  en Rúa do Porvir ( Marqués de Ugena) e Barrio de San Lazaro. Entre maio  e setembro de 1957. Custe da  obra: 95.000,00 ptas ( Provincia ou Estado:60.000,00 pta, Concello:  20.000,00 pats; Veciños: 15.000.,00 ptas)

FONTE PÚBLICA, LAVADOIRO E PÍA PARA O GADO EN SAN MARTIÑO DE LOUREIRO

Obra realizada en maio-outubro de 1957, con captación de auga- Custe: 23.000 ptas ( repartido entre Concello e veciños )  

REDE DE AUGA POTABLE EN RÚAS DA VILA

Instalación de auga potable  dende o Cruce da Ciguñeira  pola rúa de Diego Pazos  e dende o cruce pola rúa de Calvo Sotelo. Agosto e sertembro de 1957. Custe: 14.500,00 ptas , a cargo por metaxdes do Concello e os veciños

FONTE PUBLICA NO BARRIO ANDIÓN

No curce de Padre Sarmiento con Frei Luis de Granada, Realziada en setembro de 1957, cun custe de 4.800,00 ptas,

ESCOLA DE SANTO ANDRÉ DE PARADELA

Na parroquia de Sano André de Paradela ( Sárria )  , no Campo das Portelas , Un Local-Escola  e Casa-Vivenda . En construción  en maio de 1958.  Custe:  215.000,00 ptas.(  Construcións Escolares:  215.000,00 ptas.; Concello: 90.000,00 ptas )

 ESCOLA DE FONTEABUÍN

Na parroquia de Santiago da Veiga. Escola e Casa-vivenda. En construción en xuño de 1958, Custe: 180.000,00 ptas (Construcións escolares: 125.000,00 ptas. Concello: 55.000,00 ptas ) 

ESCOLA DE LAVANDEIRA ( BIVILLE )

Acondicionamento da Escola promovida poor Fillos do Distrito de Sárria en La Habana). Obras en novembro de 1958 . Local-Escola e Casa-Vivenda . Custe:128,000,00 ptas (  Construcións Escolares: 65.000,00 ptas;  Concello e Veciños: 30.000,00 ptas e  33.000,00 ptas )

ESCOLA DA PINZA

Local-Escola e Casa-Vivenda.  En construción en novembro de 1958.  Ciuste:  128.000,00 ptas (Construcións  Escolares: 65.000.00 ptas ; Concello: 63.000,00 ptas )

ELECTRIFICACIÓN  EN MASIDE

Realizada entre  novembro de 1958 e xaneiro de 1959. Importe total da obra: 61.500,00 ptas. Financiamento:  Estado: ; 00.Provincia:10.000,00 ptas. Concello: 00 ; Veciños:51.500,00 ptas

ESCOLA DE VILAMAIOR

Local-Escola e  Casa Vivenda no  lugar do Palacio.Estaba en construción en  1958.Custe  215.000,00 ptas, ( Construcións Escolares:  125.000,00 ptas; Concello: 90.000,00 ptas ) : 

ELECTRIFICACIÓN  EN LUGARES DE  MASIDE

Data de comezo  en novembro de 1958 .Remate da obra  en xaneiro de 1959,Importe total:  61.500,00 ptas ( Provincias: 10.000,00 ptas ;  Veciños: 51.500,00 ptas,)

GRUPO ESCOLAR DE VILAR DE SÁRRIA 

Escola de nnos, escola de nenas e dúas vivendas ,En construción en decembro de  1958 . Custe:  232.000,00 ptas ( Construcións escolares:  130.000,00 ptas; Concello :102.000,00 ptas)

CAMIÑO DA ESTRADA DE PORTOMARÍN   A BARBADELO

Construción do camiño local da Estrada de Sárria a Portomarím a Barbadelo  ( treito primeiro)-Data de comezo: Xaneiro de 1959. Custe:  125.000,00 ptas ( Plan Provincial: 50.250,00 ptas;Provincia: 25.000,00 ptas;Concello: 18.750,00 ptas)  A estrada estivo parada moitos anos en Vilei, ata que  foi alongada ata Mosteiro.

 CAMIÑO  LOCAL DA ESTRADA  DO OURAL AO INCIO AO VAL DO MAO

Para faciltar o transporte das pedras de caliza da Canteira de Cadamonte, no Val do Mao, até a factoría de Cementos no Oural, houbo necesidade  de unir a Estrada do Oural ao Incio coa dos Alvaredos a Loureiro con un curto ramal, facer  un  alongamento dende o Campo da Igrexa de Louteiro até a Venda de Córneas ( na Estrada  do Empalme de Castroncán ao Incio ) `pasando por Vilar da Torre e Castelo de Loureiro, e  outro treito novo no Val do Mao pasando polo Campo de San Fraiz até a Canteira de Cadamonte ). Esta obra incluida na Planificaciòn Provincial de 1958 estaba en 31.12.1959 pendente de ser iniciada . O importe total da obra era de 1.200.000,00 ptas, e sería executada en dúas anualidades.Aportación do Estado:  480.000,00 pesetas. Provinciais: 180.000,00 ptas; Concello de Sárria: 333,640,74 ptas; Concello de Samos: 5.530,70 ptas,; Concello do Incio: 40.828,56 ptas; Cementos Noroeste:  360.000,00 ptas,

A posta en funcionamento da fábrica de cementos do Oural, que precisaba  de enerxía eléctrica  abondosa, permitiu  non só a mellora do suministro na vila senón tamén a xeralización  da electrificación  nas aldeas  e a extensión das liñas de alta tensión até os concellos da comarca.




Comentarios

Publicacións populares