A II REPUBLICA EN SÁRRIA ( 1931 )

                                               A II REPUBLICA EN SÁRRIA ( 1931  )

( 23 de abril de 1931 )

                                  Constitución da Comisión Xestora do Concello de Sárria

N sala capitular do Concello de Sárria, a vinte e trtes de abril de mil novecentos trinta e un. Reunidos D. Xesús Abad López, 4º Tenente de Alcalde,  en funcións de Presidente, D. Nestor Gonzalez Fuentes, 3º Tenente de Alcalde  e Depositario interino de fondos municipais, e os señores D. Camilo González Macía, D. Dalmiro González Zaera, D. Vicenzo Páramo Losada e D. Xosé  Fernández Márquez, estes  como membros. baixo da presidenza  do primeiro dos nomeados , o dito Sr. González Macía, da Comisión xestora interina  nomeada para actuar  neste Concello, en virtude  de comunicación nº  277 do Negociado primeiro do Goberno Civil da provincia  e dta  18 de abril actual, á que se deu lectura no acto polo Oficial maior do Concello en funcións de Segredario por licenza do propietario  na actualidade , e despois de terse dado lectura , tamén no acto aos nombramentos individuais dos ditos  señores González Macía, González Zaera, Páramo Losada  e Fernández Márquez, procedeuse de seguido ao arqueo extraordinario de   fondos, dano o  resultado seguinte :

Posto riba da mesa  o libro diario de Intervención  de ingresos  correspondente ao exercizo en curso  de 1931 , aparece  no seu folio primeiro, un mandamento de ingresos nº 1  e na aperura  cunha existenza en Caixa  en 1º de xaneiro  de 1931,  de 78.434,71 pesetas e súa suma en 31 de xaneiro  de 1931 de  79.254,11 pesetas, sendo o número do último mandamento de ingreso asentado o 4.

Posto riba da mesa o   o Diario de intervención de pagamentos tamén correspondente ao exercizo en curso de 1931 , resulta o primeiro mandamento de pagamento en primeiro de xaneiro do  ano actual e o último, ao número 15  ao folio 7, continuando no 8  , coa suma total de  en 23 de abril, ou sexa no día da data, de 18.246,75 pesetas.

Posto riba da mesa o Libro de Arqueos . resulta un saldo anterior   de 61.007.36 pesetas, no arqueo verificado o 15 de abril actual, co motivo da proclamación da República ; e resultando dos asentamentos  nos libros  Diario de  intervención de ingresos  e Diario de intervención de pagamentos , que desde a dita data de 15 de abril actual ao día de hoxe, que non houbo movementto de fondos, procedeus de seguido a formalizar  a acta  de arqueo,  con motivo  da trasmisión de poderes ,que a asinaron o Sr. 4º Tenente de Alcalde  do Concello  que cesa, D. Xesús Abad Díaz, en funcións de Alcalde, e o D, Camilo González Macía, en funcións de Presidente  da Comisión xestora que se psesiona, así como o Depoitario interino que cesa, D. Nestor González Fuentes e o Oficial maior  dito. en funcións de Secrtario-Interventor, dando o seguinte resulktado : Existenza  en  fin do arqueo anterior  do 15 de abril actual, 61.007,36 pesetas; ingresado: nada: obrigas satisfeitas: ningunah, nos días intermedios  do 15 ao día de hoxe inclusive, arroxando unha existenza  nesta data  de 61.007,36 pesetas, na forma segjuinte:

Saldo en conta correnet no Banco de Españaa favor deste Concello, en 20 do mes actual, segundo xustificante  riba da mesa, do dito Banco de 60.671,26 pesetas , que é o mesmo que figura na acta de arqueo de hoxe, da que se trata.

Na arca municipal 336,10 pestas. Faise constar   que as 60.671,26 pesetas que figuran en conta  corrente continúan depositadas  no d´ñia de hoxe na Sucursal do Banco de España en Lugo, téndose cerciorado a Comisión xestora  por conferenza telefónica  co Direitor da dita Sucursal, a quen  no acto se oficia  anualndo as sinaturas  do Alcalde e Depositario saíntes.E na s´ñua consecuenza , faise constar tamén que  a cantidade  única  que retira en metálico o D. Dalmiro González Zaera, designado Depositario polo Sr, Presidente é de  336, 10  pesetas, como existenza na arca municipal,

Faise constar tamén  que non existindo neste Concello inventario de documentación , nonse pode facer  polo de agira  neste acto de  toma de posesión , xa que precisamente  se encontra na actualidade ordeándose  a documentación ao dito  obxecto, traballo longo e detido; polo tanto queda  toda como estaba baixo da custodia do Segredario, e sen responsabilidade para a Comisión xestora..

Inmediatamente  de asinada a acta de arqueo, o Sr, Presidente da Comisión xestora  asina tamén  ao remate dos últimos asentamentos ditos nos libros diarios de intervención de ingresos e pagamentos.

De seguido o Sr. Abad López , estando como dito quedas , en funcións de Alcalde , entrega o mando  como talao Sr. González Macía , cumpridas que foron as formalidades  propias do acto, posesionándose  o dito e cesando o primeiro dos expresados.

POr último deuse lectura de novo ao último pàrrafo da xa expresada comunicación do Goberno  civil da provincia, que expresa  deberán tamén  cesaren neste acto todos os restantes  señores da Corporación municipal que viña actuando, e na súa consecuencia o Sr. Abad López, como Tenente de Alcalde,  ofrece facerlles saber  o seu cesamento  aos restantes membros da Corporación.

 E co consinuado deuse por rematado  o acto, extendédose  a presente  que asina os intervintes , e de todo eu Segredario accidental  certific o, e tamén que desta acta  exténdense  dúas copias certificadas, unha para o Goberno ciuvil da provincia e outra para enviala á Comisión xestora  psesionada.

Camilo González.- José  Abad.-  José  F. Márquez.- Vicente Páramo.- Dalmiro.- Nestor González.- Jesúa Puche González. .Sro. acctl,

( 24 de abril de 1931 )

                       Sesión extraordinaria  inicial da Comisión Xestora Municipal    

ePresidente:  Camilo González Macía. Vogais:  D. Dalmiro González Zaera, D, Vicenzo Pàramo Losada , Dm Xosé Fernández Vázquez.

MOCIÓN.-  O Sr. Presidente proponlle  á Comisión que se faga constar en acta  a satisfación da mesma  polo advenimento da República en ben de España, nos conceptos de Liberdade, Xustiza e Progreso, que constitúen  o seu programa, e que se felicite ao  Goberno, exprtesándolle  sincera adhesión e fervidos  votos  polo triunfo da Democracia española. E a Comisión, en votación nominal , e por unanimidade así o acorda.

HORARIO  DAS SESIÓNS ORDINARIAS.-  O xoves de cada semana, ás 11 horas.

HORAS DE DESPACHO DA ALCALDÍA.- Diariamente , para audiencia, comparecenzas e sinatura de 12 a 13 horas.

SERVIZO DA GARDA MUNICIPAL ARMADA.-  a).- Un garda encargado do servizo diurno das 6 da mañá ás 9 da noite. b ) Dous gardas serenarán  desde as 9 da noite  ás 4 da madrugada.

O garda de servizo de día andarásomente provisto da "porra reglamentaria" e será o encargado do Matadoiro e das Tablaxerías ( Carnicerías ) e de facilitar o parte diario,

Os gardas de noite  usarán arma curta, e entregarán os partes  ao seguinte día do servizo na Alcaldía.

O servizo prestarano alternando por quincenas.

RATIFICACIÓN.- A Comisión Xestora ratifica o nomeamento feito  polo Presidente  de don Dalmiro González Zaera , para o  cargo de Dpositario de Fondos, interino .

( 30 de abril de 1931 )

                Sesión Ordinaria da Xunta Xestora Municipal

Presdente: D. Camilo González Macía. Vogais: Dalmiro González Zaera, Vicenzo Pàramo Losada, Xosé Fernández Márquez.

FESTA DO TRABALLO.- Coñecedora a Comisión de que foi declarada Festa Nacoional o día primeiro do vindeiro maio, data na que  viña en cada no celebrándose a Festa do Traballo, aínda que sen c arácter oficial até agora, a Comisió  , en votación nominal e por unanimiade,  acordou  darlle a esta na localidade o maior relevo posible, secundando así as  orientacións do Goberno provisorio da República  que nos rixe; e  que ao efecto pola Presidenza sexa publicado un Bando para xeral coñecemento da festa nacional de referenza  e coa fin de que o comerzo desta vila  permaneza pechado, sen excdción ningunha,  e o mesmo os obradoiro  de todas as clases, bancos, oficinas públicas, etc. etc., para que deste medio  poida celebrarse  debidamente esta festa conmemorativa  e nela poidan participar  todas as clases sociais deste pobo.

Tamén  se deu por enterada a Comisión, con natural compracenza , do propósito que anima ao Comité Republicán  da localidade  de facer correr pola súa conta  o pagamento dos honorarios  dunha banda de música  que amenice a festa pública no expresado día; e na súa consecuencia  en votación nominal e por unanimidade  a Comisió acorda  que conste  na acta e tamén un expresivo voto de grazas  ao mesmo Comité polos seus entusiasmos  para  cooperar  a esta festa  do Traballo que tamén  é símbolo do triunfo da Democracia e fraternidade universal.

LICENZA  PARA UN FORNO.-  Leonardo Prieto López solicita en 25.04.1931 licenza  para a construción dun forno  dentro dun edificio  de pranta baixa  na "Corga de Vales " ( hoxe Rúa Pedro Saco),, na traseira da casa , e tamén licenza  para poñelo en funcionamento para cocer pan para a venda. Despois de  recoñecemento no terreo conceden as autroizacións pedidas ( Tempo de resolución do expediente : 5 días )

ESCOLA DE MEIXENTE.-  Don Pedro Páramo Arias, párroco de San Xulián de Meixente, solicita autorización  para rematar a construción  dun edificio, para adicalo ao ensino e habitación da mestra, " edificio que se constrúe  pola conta  do expoñente, para funcionamento da  Escola Nacional  de Pacios, no punto chamado "A Cruz" ( paraxe de Castelo). A Comisión concede a autorización pedida.

ARRANXO DA PORTA DO CEMITERIO.- Acordan que, por administració, se arranxe  a porta e as ferraxes e sexa pintada .

CAMIÑOS.- Acordan  eliminar unha grande fochanca que por botar fora o río Sárria se fixo no camkiño que da Ponte Ribeira vai á estrada de Samos, e que se arranxen outros camkiños da contorna e se recollan as augas suxas e zurrios.

BANDEIRAS E SELOS.- Acordan  comprar unha Bandeira Tricolor  de tamaño regulamentar   e tamén  unha Banderia Galega  axstada  ao deseño último  e xeralmente adoptado  como divisa desta Rexión. Tamén acordan facer un selo novo para a Alcaldía co escudo da Republica Española en manter en uso o selo en metal da Corporación por non conter  nada relativo á monarquía.

(  7 de maio de 1931 )

                                     Sesión Ordinaria da Comisión Xestora Municipal

Presidente: D. Camilo González Macía-Vogais:  D. Dalmiro González Zaera, D. Vicenzo Páramo Losada, Xosé Fernández Márquez.

ROTULACIÓN DE RÚAS.- A Comisión  , para que se conmemore  dun xeito público  e permanente nesta vila se conmemore o recente advenimenento da  República Española ao poder  e despois de ter ouvido  o parecer individual de  cada  un dos membros da mesma, en votación nominal e  por unanimidade, acorda:

            Que a  Rúa do Porvir se chame no sucesivo de "Casares Quiroga".

            A chamada até dagora de Alfonso XIII pase a se denominar "Avenida da Liberdade"

            A coñecida por de Reina Victoria  sexa  agora chamada  " Rúa do 14 de Abril"

            Que antiga Rúa Maior , pase a se denominar  do "Capitán Galán"

            E por último que a  actual Praza da Constitución, sexa no sucesivo "Praza de Alcalá Zamora"

E ademais acorda a Comisión  que consinuada nova rotulación  das rúas  teña o carácter de executiva , para que non sofra  adiamento a súa implantación , e que con cargo ao capiduo  de imprevistos  do Orzamento prorrogado en curso sexan adquridas as placas necesarias  co obxdecto  de colocalas no seu día  nos lugares correspondentes.

LICENZA PARA UN FORNO DOMÉSTICO.-  Solicitada por Xesús Neira  Seijido, de San Miguel de Vilapedre  licenza para facer un forno  de cocer  pan na súa casa, no camiño da Pobra de San Xiao a Goián, foille concedida. 

LICENZA PARA ABRIR UNHA PORTA.- Foille concedida  a Pedro Fernández López permiso para abrir unha porta  na súa casa no Camiño de San Mateo, en San Miguel de Vilapedre.

LICENZA PARA OBRAS NA CASA RECTORAL DE SAN XULIÁN DA VEIGA.- Concédelle permiso ao paároco Xosé Ferreiro López  para facer un alpendre,  poñerlle telladiño ao portón de entada e facer o muro da horta, 

PETICIÓN DE CREACIÓN DUNHA ESCOLA NO LUGAR DE SAN FIZ.- O párroco de San Fiz de Reimóndez e os veciños  da parroquia piden que se cree unha Escola Nacional mixta, servida por mestra, na aldea de San Fiz, para escolantes de Reimóndez, Albán e Cesár.

LICENZA AO SECRETARIO.-  A Comisión Xestora  cóncedelle prórroga  ao Segreadio do Concello D. Ernesto López Martínez ( Acevedo )  para asuntos propios e que faga interinamente función de Segreadio-Interventor o  Oficial Maior D. Xesús Puuche González. 

RESOLUCIÓN.-  Sobre a " Corga de Pérez ", na parroquia de  Santa María de Corvelle  confirman o acordado  o 27 de abril.

(  14 de maio de 1931 )                      

                                               Sesión da Comisión Xestora   Municipal      

PASO SOTERRRAÑO EN FARBÁN.- Dánlle licenza  a Ramiro Armesto , de Santiago de Farbán, para facer alrago dum paso soterraño, baixo do camiño  que vai da Estrada de  Nadela a Campos de Vila      para entrar e sair da finca Aira Vella onde ten aberta unha canteira.

LICENZA PARA CANO DE AUGAS SUXAS.- Cónceden licenza para entroncamento  no saneamento da Rúa Maior das procedentes da casa nº 57,  xunto da Igrexa de Santa Mariña, propeidade de Ramona Arias , de Santa María de Góo ( O  Incio)

MOCIÓN.-  Sinalado o día de hoxe para o cesamento da Comisión Xestora  interina , para rendemento de contas   solicitan do Direitor da Suciursal do Banco de España a confirmación  do saldo ali depositado por valor de  60.671,26 ptas, e do  Depositario  Sr. González  que no acto de cesamento  faga entgrega das  336,10 pesetas  no seu poder depositadas.

.............................. 

E   rematadas as funcións da Comisión Xestora interina, de designación gubernativa,  prroduciuse a entrada  do Alcalde e membros  do primeiro Concello do tempo da II República Española.

( 5 de xuño de 1931 ).- CONSTITUCIÓN DO PRIMEIRO  CONCELLO REPUBLICÁN

Segundo o número de votos: Antonio González Méndez.-Xosé Moreira Rodríguez.- Antonio Valiña López.-Pedro López Vázquez.-Clñemente López Rodrígyez.-Antonio Sánchez Arias.- Manuel Pardo Armesto.- Manuel González  López,. Xosé Ramón Castro López.- Xosé Vázquez López.-Manuel Valladares López.- Delfín Yebra Vázquez.-  Fernando Taboada de Zuñiga.- Modesto Parado Rodríguez.- Davide López Rivas,.   Henrique López Álvarez.- Santiago Pombo Pombo.- Xoán Manuel Somoza García.-  Xosé Loureiro López.

Alcalde: Xoán Manuel Somoza García. Tenentes de Alcalde: Antonio Sánchez Arias.- Antonio González Méndez, Manuel Pardo Armesto. ( síndico ) e Davide López Rivas.

( 11.06.1931 ).- Expediente de prófugos.

(12.06.1931 ).- Só concorre o Alcalde ( non se celebra )

(19,06.1931).- Só concorre o Alcalde ( non se celebra )

( 27.06.1931 ).-  Formación de Comisións: Facenda e Orza,mentos.- Gobernación.- Fomento e Abastecementos,

Autoriuzan o enganche ao servizo de augas a Afonso Alcalde Santander ( rúa Benigno Quiroga).-  Solicitan a reapertura da Oficina Telegráfica , pechada por xubilación.

( 3.07.1931 ).-  Eduardo Antonio Gómez Rodríguez, soclita enganche no servizo de augas para a casa  nº 43 da Rúa Maior. Conceden a  Xosé López Soto   licenza para un nicho no Cemiterio. - Normas reguladoras do consumo de auga.- Requerimentos aos veciños para canos e baixantes de augas pluviais.- Vneda do "Camiño de Pérez" en Corvelle.

( 11.07.1931 ).-  Contas.-  376 pesetas para arranmxo da vivenda  do mestre de Sárria.-  Para festas: 50 pesetas. Para a Festa do San Xoán: 23,24 ptas.-  Aproban a acometida de augas para a casa de Xosé Viñas López, na Rúa Maior  62.

(20.07.1931 ).- Os veciños de Loureiro piden 2,000 pesetas para construir un grupo escolar, quedou para estudo.- Acordan a ultimación dos expedientes para a creación de escolas.- Reparación da caseta da báscula do Campo da Feira. Doazón de 50 pesetas para a Tómbola de La Unión.- Acordan facer arranxos no Grupo  Escolar.

( 25 de xullo e  1, 8, 15  e 22 de agosto. 1931 ).- Non se celebraron sesións.

( 31.08 1931 ).- Conta de igresos.- Autorizan facer un alpèndre en Lousadela.- Acordo sobre o "Camiño de Abalairas",- Solicitude de creación de carterías en Barbadelo, Biville, Cesár e Louseiro.- Arranxo da Fonte das Nogueiras en Ortoá ( 300 pesetas ).- Acordan facer arranxos nas fontes de Betote, Lezoce, Barbadelo ( Vilei e Baxán ),San Fiz de Reimóndez, Santo Estevo e Tosal. Axuda de 130 pesetas para o camiño de Santo Antolín á estrada de Becerreá.- 100  pesetas para arranxos dos camiños do Regueiro, Teibente e Quintela.- Abren expediente para arranxar os camiños da "Raiceira á estrada do Oural ao Incio, e o Camiño Real de Cervos ao Mercado da Serra.- Arranxos nos pontóns de Pezais ( na Pena ) e en Goimil.- Arranxo da Travesa dos Fornos  en Sárria.- Acordan arranxar o depósito de cadáveres no Cemiterio Municipal..- Arranxo da Avenida da Feira.- Acordan facer novo proxecto de obras para a Rúa Maior.- Expediente para a contratación do alumeado público por electricidade.-  Normas para o peso do pan.-  Compra de dúas medidas  para a gra  con destino ao Mercado dos Domingos na Praza de Xoán María López.-  Selo  para o veterinario.-  Tarifas nas tablaxerías ( carnicerías ) 

( 7.09.1931 ).- Manuel Carrozas pide poder pechar o Souto de Ardiñal en Callás,.  Ricardo Núñez Rodríguez, de San Fiz de Vilapedre, pide licenza para a construción dun edificio no Agro de San Fiz, acordan que pase para estudo á Comisión de Fomento.-  Arranxo da Fonte do Sisto en Meixente.-  Arranxo dos pontóns da Veiga e de Sobrado en Louseiro.-  Aprobación obras na Ponte de Valiñas na Pinza.-  O concelleiro Fernando Taboada de Zuñiga  pon en coñecemento da Corporación que no punto denominado Barrio pertencente á parroquia de San  Martiño de Louseiro, en virtude de aprtacións  feitas en metálico polos naturais do país  residentes en América e a aportación persoal de todas clases, prestada polos veciños da expresada parroquia, con residenza na mesma  , construiron e teñen en perfeto estado de poder ser utilizado un edificio que reúne como feito ao obxecto todas as condicións hixiénicas e pedagóxicas para poder instalar dentro do mesmo dúas Escolas Nacionais, con locais capaces e independentes, un para nenos e outro para nenas, contando ademáis con cuartos axeitados, tamén independentes para destinalos a vivenda de Mestre e Mestra, e na súa consecuencia propón e interesa da Corporación, se sirva esta nacordar  se solicite do Ministerio de Instrución Publica, a creación dunha Escola Nacional de nenos e outra de nenas na expresada parroquia, para poder utilizar así o dito edificio, expresamente coinbstruído en ben do ensino publico, que é sen dúbida algunha o mellor  dos que se conta nos demais pobos do termo municipal. E a Corporación estimando a proposta do expresado Señor Concelleiro por unanimidade e en votación nominal solicitar  a creación dunha Escola Nacional de nenos e outra de nenas en Louseiro e que se faga todo o demáis necesario para o cumprimento  deste acordo, dándolle ao efecto  un amplo voto de confianza  ao Sr. Presidente, xestión que este acepta no acto en ben do ensino, agradecendo esta mostra de confianza da Corporación.- Larganza do Camiño do Hospital a Treilán.- Renovación  da Xunta Pericial para fixación da tributación por consumos.

( 12, 19 e 26 de setembro, 3 e 10 de outubro.1931).-Non se celebraron sesións.

(19.10.1931 ).- Contas de ingresos.- Gasto de 200 pesetas para cegar  dous grandes furados abertos por unha chea do río Sárria, perto da Pontre Ribeira.- A Gregorio Fernández Barrio, pobre de solemnidade, de 83 anos, déronlle unha axuda de 30 pesetas para tomar  baños no Balneario de Lugo, Acordan hixienizar  o pozo público de Outeiro de Ferreiros. Local Escola de Nenas no Grupo Escolar de Sárria : Acordan dividilo en dous facendo as obras con carácter de urxentes.- Redacción do prego de condicións para  o alumeado público por electricidade das rúas e os edificios publicos.-  Queda pendentre para estudo a subvención para a construción das Escolas de Vilamaior e San Miguel de Vilapedre..- Prórroga dos Orzamentos.- Nomemameto de Xosé López Limeres como escribente fora de plantilla co soldo de 5 pesetas diarias.

( 9.11.1931 ) Licenza de edificación a Ramón Mourelo de la Bastida na Avenida da Feira.- Acordo de arranxos  de camiños, pontóns e fontes: 1,. Da igrexa de Albán pola Ciguñeira até Cedrón. 2.-Da Feira de Vilamaior a Vilamaior.  3,. Alcantarillado na Corga  de Requeixo, da estrada de San Martiño de Castro á Estación. 4.- Reparos da Ponticela , no Camiño de Barreiros a Ortoá. 5.- Camiño dos Remedios a Pape.- 6.- "Corga de Vales", en Sárria. 7.- Camiño de Betote a Lousadela. 8.- Camiño de Fontela á Pontella, en San Salvador da Pena. 9.-  Camiño da Lamarrigueira á Ciguñeira. 10.- Camiño desde a estrada  á Corga da Ponte en Biville. 11.- Carreira da Airexe en San Mamede da Chanca

Pontóns: 1.- De Crecente, en Vilar. 2.- De Paderne, en Vilamaior.3.- De  Cervos, en Barbadelo.4.- Portóns da Veiguiña ( en Requeixo).

Fontes: 1.- Do Barrio ( Louseiro ). 2.- De Outeiro ( Goián ). 3.-  Fonte Vella ( Vilar do Monte ) 4.- Da Brea ( A  Pinza ). 5.- De Biville. 6.-De Pape ( Cesár ). 7.-  De Tuiña ( Lousadela ) 8.-De Castelo ( Loureiro) 9,. De Peruscallo ( Belante ). 10.- De Pintín ( Calvor ). 11.- De Arxemil. 12.. De Cortiñas ( Biville ) 13.- De Castelo dos Infantes. 14.- De Baixo e Lavadoiro ( Lier ). 15.-  De Treilán ( Requeixo ).16.-.  Fonte da Ponte Ribeira ( Sárria ) 17,. Do Sisto ( Meixente ) 

Dan 150 pesetas para o Camiño de Ribeiras do Pereiro  en Corvelle e 150 máis para o de Santo Antolin. Prtego de condicións para o alumeado eléctrico. Días inhábiles: 24 de xuño, 25 de xullo DÍA DE GALICIA e Martes de Entroido. Praza de Abastos: Acordan  elevar un metro a parede todo darredor e poñer un depósito e bomba de auga. Acordan que a Rúa Maior se  acondicione con laxes de granito