SÁRRIA : NA PERCURA DA MEMORIA PERDIDA

                   SÁRRIA: NA PERCURA DA MEMORIA PERDIDA

Acubilladas baixo mantos de esquezo as súas vidas  , motros hai anos víttimas e verdugos , temerosos os aldraxados  e os que deles veñen  de seren sinalados polos descendentes dos maltratadores  como merecentes do rexeitamento social é chegado o tempo de poñer diante de ollos e de conciencias libres o  pouso escrito que quedou daquelas horas de  fume e chumbo impostas pola sinrazón .

En Sárria pasaron cousas e houbo quen   esquecendo todos os dereitos humáns escribiron páxinas de ignominia   que deben ser coñecidas , porque os que as sufriron  tiveron que gardar silenzo. 

                                                 Ilmo Sr

"O  Xuiz que suscribe, Fernández de Blas, Oficial Primeiro do Corpo Xurídico Militar , nomeado Instruor  do presente procedemento, á V.I. ten a honra de expoñer; "

  " Iniciase  este proccedemento   como consecuencia da orde da V.I, e do Sr., Gobernador  Militar desta Praza, obrante ao folio 11 desta causa. Aos folio 1 ao V  , escrito da Xefatura Comarcal  de Milicias de Falange Española de las JONS de Sárria ( Lugo ) , na que entre outros extremos se manifesta que  CACIQUE  , pensando en negocios doados  percurou asociarse   a person máis axeitada, segundo como  de máis a propósito  a  RECADADOR , outro masón ousado e audaz e sen clase ningunha de escrúpulos , que se achaba en  análogas condicións  de se facer rico, e unha grande necesadaide de iso para poder manter  o grande tren de gastos que sostiña".

" O  RECADADOR  militara na Unión Patriótoca para obter cargos como o de Xuiz Muncipal na Ditadura, loitou contra CACIQUE  nas eleccións de 1931 , no mes de abrilo, sendo derrotado e ao ser proclamada a Republica, dous días despois, saíu á rúa   á fronte da manifestación coa bandeira republicana , dano vivas á República e amosando gramde conetnto , mais anuladas aess eleccións, ao se voltaren a repetir foron xa unidos os Señores CACIQUE  e RECADADOR".

" O seu primiro negocio foi o amaño dunha creba,  para o que se entederon  cun comercnate de Sárria ,  V.D.V, aproveitándose do Banco da Coruña   , dándolles por este , inmellorables informes polo xerente aludido, intervindo  nas negociacións  de efectos mercantís do tal negocio  o Banco da Coruña de Sárria  e por indicación do RECADADOR , ascendendo o importe da creba  ao millón  e medio de pesetas contribuíndo  a aumentar grandemente  as súas proporcións  e conseguinte fraude  aos lexitimos  acreedores  ,a circunstancia  da  inetrvencion no mencinado  Banco do seu xenete entón ACREEDOR , xa que a maioría das letras contra do crebado  se recibían polo dito banco, por indicación do propio crebado, A creba foi declarada fraudulenta e condenado en causa criminal o crebado, sendo públirco que tanto éste  como os antes aludidos  quedaron de resultas da dita creba con moitas pesetas".

"Outro negocio que corre parello en turbiedade  co da creba foi o dun específico  a cuxa produción se adicaron , facéndoo figurar  co nome de "Ajolín" e produtos "Kobber", figurando como procedente dunha casa alemá. O valor  intrinsico de cada paquete  era de unha peseta  aproximadamente, e sinaláronlle o de 16 e como era necesaria unha grande propaganda  para a venda do produto, asociaron ao negocio a un funcionario ,  SEGREDARIO  , que solicitaba  dos oficiias  , administradores , carteiros e peóns  do correo , relacións dos reumáticos  das localidades respetivas , nomeando aos ditos funcionarios  representantes  do negocio e remesándoos  por correo  en paqietes postais  os artigos para o seu destino, como dirixidos a emprgeados de Correos, co que aforraban os selos  do franqueo, defraudando  dese xeito ao Tesouro. Tamén defraudaban ao Estado a contribución industrial referente  ao dito negocio, tratando de coaccionar  a dous inspetores de Facenda , desprazados a Sárria, pero non lles deu resultado,  e por iso fixeron unha denuncia falsa  contra  o Segredario do Concello que non  quixo dar por retrasada  a data da alta  presentada, e que ademais interviu  como letrado  polos acreedores da creba".

" Outro negocio  foi a compra e venda de inmobles , tal como un casal  en Santa María de Vilar,  unha casa e horta na rúa de Benigno Quiroga  e varias fincas   nos termos da mesma  e varios pobos , adquridos a  dona  Pardo Goicoechea, de Madrid, por moi baixo prezo ,  e dúas casas  da rúa de Matías López  da propia vila de Sárria , que  foi adqurido á  comunidade de Monxas Mercedarias , e unha delas era tía carnal  de CACIQUE , ás que engañaron".

"Outro negocio explotaron últimamente , e era este o supoñer  que os mozos  que xogando a vida  loitaban a cada paso  por Falange Española  contra dos marxistas,  facíano polo estímulo do diñeiro  que lles ía a ser dado  a mans cheas , e entón ocurriuselles aos antes mentados  que podería ser un grande negocio  intervir no manexo  dese diñeiro facéndose coa Xefatura  local e provincial , e a iso se lanzou  RECADADOR  que pola súa ousadía conseguiu o nomeamento  de  xefe local  e despois provincial , non perdendo ocasión  para facerlle crer á organización o axenciarse  diñeiro  por todos os medios , xestionando e obtendo das autoridades da Fronte Popular  que o tivera desterrado en Bóveda, para facerlle  crer á Organización  que era perseguido polas súas actividades".

"Xurde o Movemento Nacional e procuran aproveitarse das circunstancias  para fartar  de diñeiro. Comeza por prescindir das persoas da Falange máis destacadas  e rodéase dos máis afectos a  CACIQUE , poñéndoos nos cargos máis importantes , nomeando xefe local  a outro masón, O FOTÓGRAFO,  coñecido xeralmente   por "Requeixo", que tiña amizade íntima con el, e co viña xa en combinación  co tráfego de armas,  que tamén foi moi produtivo, e suxeito  que xa se tiña acreditado en martingalas desta clas, como foi a de asegurar  unha casoupa  para destinala á fotografía  á que se adicaba , así como os seus aparellos  e destruila cun incendio  intencionado; a de efectuar  un alzamento de bens  para bulrar  a efucacia dun embargo na súa contra. De tesoureiro colocaron  ao repetido  funcionario,  SEGREDARIO     , consocio no "Ajolín".

"Reuníanse  na casa de CACIQUE  e ali a xeito de verdadeira " checa " decidíase  sobre a vida e liberdade  das persoas, dando a sensación de dispoñer ao seu antollo  das vidas e facendas  e dependendo realmente a sorte dos cidadáns  do resultado das xestións, recomendacións e influencias  perto de CACIQUE, por cuxa casa tiveron que desfilar  a tal obxecto  unha chea de persoas , algunha con tal oportunidade  que ali lles dixeron que tiveran sorte, pois a persoa pola que se interesaba  estaba destinada para ser paseada aquela noite ",

"  Metían medo ás persoas para poderlles sacar máis doadamente  o diñeiro, e efectuaron unha serie de persecucións, detencións, tormentos  e paseos, algúns en condicións  arrepianmtes, dos que son amostra os terribles  tor,mentos, inflixidos ao fillo de Francisco  Gallego López, de Vilaesteva de Froián, e a D, Manuel Díaz González, médico  do Incio, na que interviu  persoalmente o IRMÁN DE CACIQUE, efectuando a de Gallego , por instigación  de CACIQUE, o NULLÁN, en vinganza  do seu criado de Mezus.   Tamén interviu persoalmete o IRMÁN DE   CACIQUE na morte do mdo máis salvaxe do fillo da Viuva de Castaño, de San Fiz de Vilapedre. Todo iso obedecía a vinganzas persoais".

"Ao mesmo tempo favorecían a persoas inimigas  do Movemento Nacional, até o punto que o propio  RECADADOR , daquela Xefe Provincial de Falange Española , efectou a fuxida a Portugal do médico Manuel Maceda  de Sárria, que se achaaba moi comprometido  pola súa actuación.  e O FOTÓGRAFO en unión de outros levaron  a cabo a fuxida á mesma  Nación antes citada  do destacado comunista  Manuel Pombo López , do Caritel ( Sárria )" .

" Valéronse de toda clas  de procedemntos para facerse con diñeiro dabondo, saqueo de comerzos, de casas particulares e mesmo  de algún sindicato  católico agrario, o de Reiriz,  apoderándose dos víveres, mobiliario  e demáis efectos;  apoderáronse de víveres en especie  e diñeiro  doados para o Exército , mesmo a  suscrición  aberta  polo Alcalde  e outras persoas de Sárria, vendendo eses víveres  e mesmo reses vivas  de gado vacún , quedándose co importe  e suscricións arrincadas  como forzosas,  cantidades a xeito de multas , detencións e encerramentos  nos baixos do Concello  e no departamento do fornelo da calefacción , onde os tiñan sen comer algúns días  e polas nites aplicábanlles  tormentos , sacándoos fora a altas horas da noite  para os paseos ou para a simulación dos mesmos  cando se negaban ao pagamento  do prezo que poñían  á súa vida e liberdade; a outros levábanos ao Cárcere , e explotaban as visitas  dos seus familiares, que  para poderen ver aos detidos  tiñan que levar un volante de  autorización, cuxa obtención, así como a de liberdade, pagábanse con violacións  de esposas e fillas , aloxamentos forozosos con manutención de falanxistas, por longas tempadas nas casas particulaes, cantidades impostas  en conceto de redención de aloxamento , cuxas cantidades  cobraba principalmente o fillo do médico LOUREIRO."

" Tamén se apderaron dos donativos de ouro e alfaias  reunidos en Sárria para o  Estado; leváronos persoalmete O FOTÓGRAFO e SEGREDARIO a Portugal, onde os agardaba CACIQUE , e ali enaxenados o oiuro  e as alfaias , acabaron quedándose  co seu importe. Tantos abusos fixeron que deron lugar a que polo Xeneral de Brigada se nomease  un Xuiz Instrutor   que acordou a detención do IRMÁN DO CACIQUE  e o procesamneto e prisión preventiva de  RECADADOR e O FOTÓGRAFO,   Porén  ser tramitado o dito sumario  o procedemento  en momento de medo xeral os ditos detidos foron depostos RECADADOR  e O FOTÓGRAFO das xefaturas territoriiai e local respeitivamente da Falange Española".

 " Envalentonados , parecen conspirar , reuníndose con moita frecuencia  segredamente a altas horas da noite, asistindo a esas reunións CACIQUE ; ademáis obraban  de completo acordo con Hedillas, entón Xefe Nacional, co que tiñan grande intimidade, até o  estremo de  regalarlle  RECADADOR  o coche, propiedade do médico de Lugo, Señor Vega, fusilado en virtude  de  sentenza,  aínda que Hedilla tivo que se desprender  del máis tarde"

"Para axudas a Hedilla na conspiración deste , achábase en Salamanca RECADADOR".

"  Apoderáronse de máis coches, entre eles no Hotel Roma  de Sárria, de un propeidade dun viaxeiro , que o venderon e quedaron co seu importe ;  e outro auto magnifico de cara Viveiro , do que se apoderou O FOTÓGRAFO, e que foi o que principalmente usou  polo tempo do seu mandato na Falange Española"

" O seu mangoneo calcúlase que lles produciu inresos que se elevan a máis de 400.000 pesetas "

· Tiñan afán  de desprestixiar ao Exército nacional dicindo que está podrido  e que nel non se pode fiar a salvación de España; que a el non se lle debe o Movemento senón a F.E.; que non consinten en F:E. o mando de militares  , mesmo do Xeneralisimo, que non son quen para mandalos a eles, e que moi axiña van efectuar a  revolución Nacioanl Sindicalista para se apoderaren do mando  e varrer ao Exército, RECADADOR  recorrendo varias rexións do territorio ocupado, sen dúbida faino con miras á revolución dos seus plans".

"Ao folio 8, oficio do Auditor de Guerra do 8º Corpo de Exército, trascribindo outro do Asesor Xurídico do Cuartel Xeral da SE o Xefe do Estado, cursando escrito que a Xefatura local de FE de las JONS de Sárria  eleva ao Secretario Politico , debidamente autorizado pola  Comarcal , e que se cursa  coa fin de procederen á apertura do sumario instruido contra RECADADOR e outro , cuxas actuacións din sobreseídas"

" Ao folio 9 e 10  escrito da Xefatura Comarcal de Milicias de Sárria, no que se denuncia aos elementos indeseables da Falanxe local,, contra os que procede  actuar dunha maneira enérxica e rápida  polo ambiente desautorizador  que sementan, pola súa propaganda solapada, ass súas fachendas nocivas, as súas reunións clandestinas, etc., etc  Todo  obedece  sen ningún xénero de dúbida a algún plan criminal. A altas horas  da noite celébrabnse reunións  cladstinas na casa do .   ex-xefe territoriao RECADADOR , ás que asiten o expuksado da Falanxe , entre outras persoas, que tamén  concoreren O FOTOGRAFO, por atracador , inmoral, lugartenete de RECADADOR  e cómpitp de  todos os seus sucesos suxos,  un tal PARADELA, sobexamente coñecidos como gansters de RECADADOR   cometendo toda clas de roubos, atracos , violacións , etc. O tal PARADELA  estivo preso en Lugo  por ladrón e ten un coche  ao servizo de RECADADOR  e compinches . Todos eles  falan con toda clas de reservas  do seu Movemento Nacional Sindicalista    que terá lugar moi axiña.  e que dará lugar  a unha auténtica Falanxe .  Mesturan en todo o nome de Hedilla , do que din que moi axiña  tomará as rendas  da Falanxe e entón RECADADOR  voltará a ser o xefe territorial de Galicia , Din do Xeneralisimo  que non é  o home que as circunstancias requiren  xa que se puxo no plan de dar paso á caverna e  monarquía;  reciben visitas de coñecidos hedillistas , como Antonio Correa Calderón,  Manuel Carro Quiroga , Páramo, etc.  Recibiron a visita de dous  individuos descoñecidos , un deles con camisa azul , que chegaron a Sárria con un coche matrícula 11. O FOTÓGRAFO, PERROVIARIO e SEGREDARIO  irradian a súa propganda  a outros Concellos. CACIQUE   confirmase que está enteirado de todo  ,  eses suxeitos  son instrumentos politicos ás súas ordes, Estes suxeitos fan adoito  inxustificadas viaxes  a Salamanca , chegándose á conclusión  de que algo argallan.  A Sárria fixo unha visita o deputado Gumersindo Rico  e inda que non se sabe  a relación que poda ter coas  manobras indicadas , RECADADOR está entregado a Hedilla , a quen comprou por diñeiro o cargo de xefe territorial."

" Ao folio 11, orde de proceder."

"  Ao folio 12, volto,  providencia de unión  de unha instancia  de RECADADOR   e outra providencia  de intervención  da correspondencia  do mesmo detido"

" Ao folio 13,  instancia de RECADADOR    ao Auditor  de Guerra desta Praza , suplicando que se digne  ordenar que sexan practicadas  as oportunas dilixencias  para que o expoñente se pida reintegrar á súa vida normal."

"Ao folio 14 a 18,   testemuñoi do Segredario da Causa  nº 308 do ano posimo pasado e desta Praza , na que entre outros particulares  contén o seguinte:

Declaración  da testemuña CHAQUETÓN , Xefe Local  de FET e de las JONS   de Sárria ( Lugo )  e no que se ratifica  no escrito dirixido ao Xefe Provincial  de Lugo e se fan graves acusacións  contra os chamados falanxistas  RECADADOR,  O FOTÓGRAFO, coñecido como "Requeixo"  e CACIQUE , enadindo  na súa declaración que na provincia de Lugo  vense facendo unha campaña escandalosa  na contra da SE o Xeneralísimo e o Decreto de Unificación  até o estremo de que  RECADADOR  e O FOTÓGRAFO  e outros  compinches  aseguran que axiña  haberá un segundo Movemento, porque non están conformes  co Decreto de Unificación , chegando a afirmar.....